بر اساس داده‌های انجمن بین‌المللی سرب و روی تولید سرب تصفیه شده جهان در سال ۲۰۲۰، با افت ۴.۱ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۹ مواجه شد و به مقدار ۱۱ میلیون و ۷۸۴ هزار تن رسید.
این افت تولید در این سال ناشی از همه‌گیری ویروس کووید-۱۹ در سراسر جهان بود و این امر نیز سبب شد تا عمده مناطق مختلف جهان در این سال، افت تولید را تجربه کنند. با این حال، منطقه آسیا به‌واسطه رشد برخی از مهم‌ترین کشورهای تولیدکننده سرب تصفیه شده در این منطقه، همچون چین و هند، رشد تولید را برخلاف سایر مناطق جهان تجربه کرد.
فلز سرب، با وجود خواص فیزیکی منحصر به‌فردی همچون چگالی بسیار بالا و مقاومت به خوردگی و همچنین چکش‌خواری بسیار مناسب، اما امروزه مصارف آن در حال محدود شدن است. مهم‌ترین عاملی که سبب محدود شدن مصارف این فلز شده است، ویژگی سمی بودن آن است. این فلز به‌طور مستقیم بر سیستم عصبی انسان تأثیر می‌گذارد و می‌تواند سبب بروز اختلالات عصبی همچون آسیب‌های مغزی و اختلالات حرکتی شود. در حال حاضر، عمده کاربرد این فلز در ساخت باتری‌های سرب- اسید است که عمدتا در خودروهای احتراق داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این باتری‌ها هر چند که عملکرد نسبتا مناسبی در سرعت شارژ شدن و قابلیت حفظ و نگه‌داری شارژ دارند، اما به‌دلیل وزن بالایی که دارند، باتری‌های مناسبی برای نسل جدید خودروها، خصوصا خودروهای الکتریکی نیستند. از این رو با رشد و توسعه صنعت خودروهای الکتریکی و چشم‌انداز انقباض بازار خودروهای احتراق داخلی، انتظار می‌رود که بازار تقاضای سرب نیز در بلندمدت کاهش یابد.
با این حال، در چشم‌انداز کوتاه‌مدت، پیش‌بینی‌ها حاکی از رشد بازار عرضه و تقاضای سرب تصفیه شده است؛ چرا که همچنان سهم قابل توجهی از بازار خودروها را انواع خودروهای احتراق داخلی تشکیل می‌دهند و همچنان در کوتاه‌مدت رشد این بازار پیش‌بینی می‌شود. از این رو، بازار عرضه سرب تصفیه شده در آینده کوتاه‌مدت نیز، همچون گذشته می‌تواند روند رو به رشدی را سپری کند. نمودار شماره ۱، میزان تولید سرب تصفیه شده جهان را به‌تفکیک مناطق مختلف از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۰ نشان می‌دهد. همان‌طور که در این نمودار مشاهده می‌شود، آسیا به‌واسطه حضور کشورهای مهمی همچون چین که بیش از نیمی از تولید سرب تصفیه شده جهان را در اختیار دارد، بیشترین سهم را در بین مناطق مختلف جهان از آن خود کرده است. مقدار تولید سرب تصفیه شده جهان طی دوره مورد بررسی با نرخ متوسط سالانه ۲.۷ درصد رشد کرد و در سال ۲۰۲۰ به‌حدود ۱۱ میلیون و ۷۸۴ هزار تن رسید.
ویروس کووید-۱۹، تولید جهانی سرب تصفیه شده را کاهش داد
در دوره مورد بررسی، آسیا به طور متوسط در هر سال حدود ۵۸ درصد از کل عرضه سرب تصفیه را در اختیار داشته است. سهم این منطقه از بازار عرضه سرب تصفیه شده از مقدار کمتر از ۴۶ درصد در سال ۲۰۰۵، به نزدیک ۷۰ درصد در سال ۲۰۲۰ افزایش یافته است. در مقابل با افزایش سهم این منطقه که عمدتا ناشی از رشد تولید کشور چین طی این دوره بوده است، سهم مناطق دیگر جهان از بازار عرضه سرب تصفیه شده، روندی نزولی را طی کرده است. سهم اروپا از این بازار، از مقدار ۲۲ درصد در سال ۲۰۰۵، به مقدار ۱۲ درصد در سال ۲۰۲۰ کاهش یافت. آمریکا نیز با کاهش ۱۲ واحد درصدی طی این دوره، کمتر از ۱۶ درصد از سرب تصفیه شده جهان را در سال ۲۰۲۰ تولید کرد. سهم آفریقا و اقیانوسیه نیز مجموعا بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۰، حدود ۳ واحد درصد افت پیدا کرد.
در سال ۲۰۲۰، بازار عرضه سرب تصفیه شده جهان با انقباض ۴.۱ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۹ مواجه شد که عمدتا ناشی از همه‌گیری ویروس کووید-۱۹ و افت فعالیت‌های صنعتی در سراسر جهان بود. نکته جالب توجه در این سال، افت تولید سرب تصفیه در تمامی مناطق جهان، به غیر از آسیا بود؛ منطقه آمریکا در این سال، با افت تولید ۲۰.۵ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۹ مواجه شد که بیشترین میزان افت را در بین مناطق مختلف مورد بررسی تجربه کرد. اروپا نیز با افت تولید ۹.۵ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۹ مواجه شد و تولید آن به مقدار یک میلیون و ۴۴۰ هزار تن کاهش یافت. با این حال، در منطقه آسیا کل تولید سرب تصفیه شده مقدار ۸ میلیون و ۲۱۰ هزار تن برآورد شد که نسبت به سال ۲۰۱۹، رشد ۲.۱ درصدی را رقم زد.
چین و هند برخلاف کشورهای مطرح دیگر، رشد تولید داشتند
مهم‌ترین کشورهای تأثیرگذار در بازار عرضه سرب تصفیه شده در سال ۲۰۲۰، چین، ایالات متحده آمریکا، هند و کره جنوبی بودند. این ۴ کشور در مجموع نزدیک به ۸۰ درصد کل سرب تصفیه شده جهان را در سال ۲۰۲۰ تولید کردند. نمودار ۲، سهم کشورهای برتر تولیدکننده سرب تصفیه شده را در سال ۲۰۲۰ به نمایش می‌گذارد. همان‌طور که در این نمودار مشاهده می‌شود، چین به‌تنهایی حدود ۵۵ درصد از کل سرب تصفیه شده جهان را تولید کرده است که حدودا برابر با ۶ میلیون و ۴۴۰ هزار تن در این سال بود. گفتنی است که مقدار تولید سرب تصفیه شده در چین طی این سال نسبت به سال پیش از آن، رشد ۲۳.۲ درصدی را رقم زد.
در مقابل، تولید ایالات متحده آمریکا در این سال با افت ۴.۱ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۹، به‌حدود یک میلیون و ۱۵۰ هزار تن کاهش یافت که عمدتا ناشی از همه‌گیری ویروس کووید-۱۹ در این سال و محدودیت‌های اعمال شده بر فعالیت کسب و کارها در این کشور بود. هند به‌عنوان سومین کشور بزرگ تولیدکننده سرب تصفیه شده در جهان طی سال ۲۰۲۰ که بالغ بر ۷ درصد از کل عرضه جهانی این محصول را به‌خود اختصاص داد، بیشترین رشد تولید را در بین کشورهای مطرح جهان نسبت به سال ۲۰۱۹ رقم زد. این کشور با تولید ۸۵۲ هزار تن سرب تصفیه شده در سال ۲۰۲۰، جایگاه سوم را به‌خود اختصاص داد که نسبت به سال ۲۰۱۹، نزدیک به ۲۹ درصد بیشتر بود. این امر سبب شد تا جایگاه این کشور که در سال ۲۰۱۹ در رتبه چهارم بزرگ‌ترین کشورها قرار داشت، با یک پله صعود در سال ۲۰۲۰، در رتبه سوم جهان قرار بگیرد.
چشم‌انداز رشد سریع‌تر بازار عرضه جهانی نسبت به تقاضای سرب
همه‌گیری ویروس کووید-۱۹، مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر شکل‌گیری جایگاه سهم کشورها و تغییر در رتبه آن‌ها در سال ۲۰۲۰ بود. این امر علاوه بر تغییر در ساختار بازار عرضه سرب تصفیه شده، سبب افت تولید و عرضه کل جهان نیز در این سال شد. هر چند که در سال ۲۰۲۱، بسیاری از کشورها و اقتصادهای جهان بخش زیادی از افت اقتصاد ناشی از این همه‌گیری را بازیابی کردند، اما در نیمه دوم این سال با اوج‌گیری دوباره سویه جدید دلتای این ویروس، بار دیگر برخی از اقتصادها را به ورطه قرنطینه عمومی کشاند. با این حال، همچنان بسیاری از اقتصاددانان رشد اقتصاد و تولید ناخالص داخلی را برای بسیاری از کشورهای مهم و مطرح جهان برای سال ۲۰۲۱ پیش‌بینی می‌کنند. از این رو، می‌توان انتظار داشت که جانب تقاضای بازار سرب تصفیه شده در سال ۲۰۲۱، با رشد همراه باشد، به‌طوری که بتواند بخش قابل توجهی از افت تولید سال ۲۰۲۰ را بازیابی کند؛ به‌طوری که انجمن بین‌المللی سرب و روی عرضه کل سال ۲۰۲۱ را نزدیک به ۱۲ میلیون و ۹۳۰ هزار تن پیش‌بینی کرده است که با توجه به حجم تقاضای مورد انتظار، این میزان معادل مازاد عرضه ۹۶ هزار تنی از بازار سرب در این سال خواهد بود.