بررسی روند تولید فولاد خام جهان نشان می‌دهد که کشور چین با تولید بیش از یک میلیارد و ۶۵ میلیون تن در سال ۲۰۲۰ بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد خام در جهان بود. کشور ایران نیز با تولید ۲۹ میلیون تن فولاد خام در سال ۲۰۲۰ رتبه دهم جهانی را به خود اختصاص داد.
چین با سهمی بیش از نیمی از تولید فولاد جهان طی سالیان گذشته نیز در رتبه نخست تولید فولاد خام جهان قرار داشت. در این سال، کشورهای هند، ژاپن و ایالات متحده آمریکا در رده‌های بعدی تولید فولاد خام جهان قرار گرفتند. به‌طور کلی سهم هر کدام از این ۳ کشور، حدود ۵ درصد از کل بازار تولید برآورد شد. بررسی‌ها حاکی از آن است که بیشترین روش مورد استفاده در تولید فولاد خام در چین از روش کوره بلند است و سهم استفاده از روش کوره‌های الکتریکی در چین در سال ۲۰۲۰ حدود ۹ درصد بوده است.
روش‌های تولید فولاد خام با توجه به تنوع گستره مصرف فولاد در جهان و پیشرفت تکنولوژی با تغییرات زیادی همراه بوده است. به‌طور کلی فولاد خام به دو روش تهیه مذاب در کوره بلند و یا روش احیای مستقیم سنگ آهن و ذوب آهن اسفنجی در کوره‌های الکتریکی تولید می‌شود. فولاد مذاب تهیه شده توسط ماشین‌های ریخته‌گری مداوم به بیلت، بلوم و اسلب تبدیل می‌شود. متداول‌ترین روش تولید فولاد خام در دنیا از طریق کوره بلند با استفاده از سنگ آهن و زغال‌سنگ کک‌شو است. بیلت و بلوم برای تولید محصولات طویل مانند میلگرد و مقاطع فولادی و اسلب برای تولید محصولات تخت مانند انواع ورق‌های فولادی، لوله و پروفیل به کار گرفته می‌شود.
میانگین تولید جهانی فولاد خام طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ حدود یک میلیارد و ۶۹۶ میلیون تن بوده است. تولید جهانی فولاد خام در سال ۲۰۲۰ با کمتر از یک درصد رشد نسبت به سال ۲۰۱۹ به حدود یک میلیارد و ۸۷۸ میلیون تن رسید. همچنین میانگین رشد سالیانه تولید جهانی فولاد خام طی دوره زمانی مورد بررسی بیش از ۲ درصد برآورد شد. عمده تولید فولاد خام در جهان در قاره آسیا متمرکز بوده است.
بزرگ‌ترین تولیدکنندههای فولاد جهان
بزرگ‌ترین تولیدکنندههای فولاد خام جهان طی ۱۰ سال گذشته کشورهای چین، هند و ژاپن بوده‌اند. چین با بیش از یک میلیارد و ۶۴ میلیون تن تولید فولاد خام، ۵۷ درصد از سهم کل تولید جهانی فولاد خام در سال ۲۰۲۰ را از آن خود کرد. میانگین رشد تولید سالانه چین طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ برابر ۵ بوده است. این کشور آسیایی در سال ۲۰۱۱ نیز با تولید حدود ۶۸۴ میلیون تن فولاد و سهم ۴۴ درصدی رتبه اول تولید فولاد خام جهان را در اختیار داشت.
دومین تولیدکننده بزرگ فولاد خام در سال ۲۰۲۰ کشور هند بود که سهمی برابر ۵ درصد از کل تولید فولاد خام جهان را به خود اختصاص داد. تولید فولاد خام هند از ۷۱ میلیون تن در سال ۲۰۱۱ به حدود ۱۰۰ میلیون تن در سال ۲۰۲۰ رسید. میانگین رشد تولید سالانه هند طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ حدود ۴ درصد برآورد شد. گفتنی است کشور هند در سال ۲۰۱۱ با سهمی برابر ۵ درصد از تولید کل فولاد خام جهان در رتبه چهارم تولید جهانی قرار داشت. کشور ژاپن با سهم تولید ۴ درصدی از تولید جهانی فولاد خام، سومین تولید کننده بزرگ جهان در سال ۲۰۲۰ شناخته شد. همچنین ژاپن در سال ۲۰۱۱ با سهم تولید ۷ درصدی در جایگاه دوم جهانی از نظر تولید فولاد خام جای گرفت. اما تولید فولاد خام ژاپن طی دوره مورد بررسی با میانگین نرخ سالانه ۲ درصد کاهش یافت. تولید فولاد خام ژاپن از ۱۰۸ میلیون تن در سال ۲۰۱۱ به حدود ۸۳ میلیون تن در سال ۲۰۲۰ رسید.
ایالات متحده آمریکا، روسیه، کره جنوبی، ترکیه، آلمان، برزیل و ایران از دیگر کشورهای بزرگ تولیدکننده فولاد خام در جهان در سال ۲۰۲۰ بودند. مجموع سهم ۱۰ کشور برتر تولیدکننده فولاد خام از کل تولید جهانی این نیمه‌ساخته فولادی در سال ۲۰۲۰ برابر ۸۵ درصد ارزیابی شد. بیشترین میانگین نرخ رشد سالیانه تولید در میان کشورهای بزرگ تولیدکننده به ایران تعلق می‌گیرد. تولید فولاد خام ایران از حدود ۱۳ میلیون تن در سال ۲۰۱۱ با نرخ رشد سالیانه ۹ درصد به ۲۹ میلیون تن در سال ۲۰۲۰ رسیده است. گفتنی است جایگاه ایمیدرو از رتبه بیست و هشتم شرکت‌های تولیدکننده فولاد خام در جهان در سال ۲۰۱۱ به جایگاه هجدهم ارتقا یافته است.
روش‌های تولید فولاد خام در جهان
فولاد خام در جهان از طریق تکنولوژی‌ها و روش‌های مختلفی تولید می‌شود. همانطور که پیش‌تر گفته شد، به‌طور کلی فولاد خام به دو روش تهیه مذاب در کوره بلند و تولید فولاد در کانورتورهای اکسیژنی (BOF) و روش احیای مستقیم سنگ آهن و ذوب آهن اسفنجی در کوره‌های الکتریکی (EF) تولید می‌شود. گفتنی است تولید فولاد خام از روش‌های دیگری مانند روش کوره باز (Open Heart) نیز انجام می‌پذیرد که امروزه سهم بسیار اندکی از تولید جهانی دارد. در روش تولید فولاد خام از طریق کوره بلند سنگ‌آهن دانه‌درشت و سنگ‌آهن آگلومره شده همراه آهک و کک وارد کوره بلند می‌شود و سپس آهن خام یا چدن مذاب به دست می‌آید. در مرحله بعد آهن خام در یک کانورتور به فولاد مذاب تبدیل شده، کربن و ناخالصی‌های دیگر آن به کمک اکسیژن خارج و فولاد خام تولید می‌شود. در روش تولید فولاد خام از طریق کوره‌های الکتریکی نیز آهن اسفنجی همراه قراضه فولادی به کار گرفته می‌شود. در سال ۲۰۲۰ حدود ۷۳ درصد فولاد خام جهان به روش کوره بلند و بیش از ۲۶ درصد آن نیز به روش احیای مستقیم و استفاده از کوره‌های الکتریکی تولید شده است. لازم به ذکر است که در ایران بیشتر فولاد تولید شده از طریق ذوب آهن اسفنجی در کوره‌های قوس الکتریکی به‌دست می‌آید.
متداول‌ترین روش تولید فولاد خام در کشور چین به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد خام جهان روش کوره بلند است. چین در سال ۲۰۲۰ بیش از ۹۰ درصد فولاد خام خود را از طریق کوره بلند تولید کرده است. همچنین سهم تولید فولاد خام به روش کوره‌های الکتریکی در این کشور در سال ۲۰۲۰ حدود ۹ درصد بوده است. میانگین سهم تولید فولاد خام به روش کوره‌های الکتریکی در جهان (به جز چین) طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ حدود ۱۹ درصد بوده است که به طور کلی روند رو به کاهشی را پشت سر گذاشته است. همچنین میانگین سهم تولید فولاد خام از طریق کوره‌های الکتریکی طی دوره زمانی مورد بررسی در کشور چین حدود ۹ درصد بوده است. روند سهم تولید فولاد از طریق کوره‌های الکتریکی در چین با نوسان همراه بوده اما به‌طور کلی روند رو به کاهشی را پشت سر گذاشته است. بیشترین میزان تولید فولاد از طریق کوره‌های الکتریکی در کشور چین در سال ۲۰۱۸ محقق شد که سهمی بیش از ۱۱ درصد داشت.
