براساس اطلاعات موجود بیشترین منابع و ذخایر کروم در کشورهای آفریقای جنوبی و قزاقستان واقع شده است و در زمینه تامین تقاضای جهانی کروم معدنی، آفریقای جنوبی نقش اصلی را ایفا میکند. ترکیه، هند و فنلاند پس از آفریقای جنوبی و قزاقستان از دیگر تولیدکنندگان معدنی کروم در جهان بهشمار میروند.
در زمینه واردات کروم، چین با توجه به این امر که بزرگترین تولیدکننده فولاد زنگنزن در جهان محسوب میشود، دارای بیشترین تقاضا برای کروم معدنی در جهان بوده و در سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ به تنهایی مقصد حدود ۸۵ درصد از کروم معدنی تجارت شده در جهان بوده است.
عمده کاربرد کروم در تولید فولاد زنگ نزن است و کشورهای تولیدکننده این محصول عمده تقاضای جهانی کروم را تشکیل میدهند. از طرفی ذخایر معدنی کرومیت بهعنوان ماده اولیه تولید کروم، عمدتا در اختیار کشورهایی خاص بوده و عمده عرضه جهانی نیز توسط آنها صورت میگیرد. از این رو در سالهای اخیر عمده بازارهای تولید و مصرف این محصول مشخص و ثابت بوده است.
مطابق با مطالعات انجام شده، بالغ بر ۷۵ درصد از ذخایر و ۹۵ درصد از منابع کرومیت جهان در دو کشور آفریقای جنوبی و قزاقستان واقع شده است. آفریقای جنوبی بزرگترین تولیدکننده کروم معدنی در جهان محسوب شده و طی ۱۰ سال گذشته حدود ۴۴ درصد از کروم معدنی جهان در این کشور تولید شده است. علاوهبر آفریقای جنوبی و قزاقستان، کشورهای ترکیه، هند و فنلاند نیز دیگر تولیدکنندههای بزرگ کروم معدنی در جهان بهشمار میروند؛ بهطوری که در سال ۲۰۲۰ بیش از ۸۸ درصد از کروم معدنی جهان توسط این ۵ کشور تولید شده است.
لازم به توضیح است که کشور زیمبابوه نیز در زمره کشورهایی بهشمار میرود که ذخایر قابل توجهی از کرومیت دارد؛ اما بنا به دلایل سیاسی و اقتصادی طی سالهای گذشته میزان تولید و صادرات کمی نسبت به ذخایر موجود داشته است؛ البته دولت این کشور از سال ۲۰۱۵ با کاهش موانع موجود در صادرات سنگ معدن و کنسانتره کروم، باعث افزایش میزان صادرات آن شده است و با توجه به روند موجود، این کشور میتواند طی سالهای آتی تبدیل به یکی از مهمترین صادرکنندگان کروم معدنی در جهان شود. همچنین پاکستان نیز از دیگر کشورهایی است که در سالهای اخیر صادرات قابل توجهی از سنگ معدن و کنسانتره کروم انجام داده است و در صورت افزایش سطح تولید میتواند در بین صادرکنندگان بزرگ این ماده معدنی قرار بگیرد.
تجارت کروم معدنی در سطح جهان عمدتا بهصورت کنسانتره یا سنگ معدن انجام میشود. همانگونه که آفریقای جنوبی، ترکیه و قزاقستان بزرگترین تولیدکنندگان نیکل معدنی در جهان هستند، در زمینه صادرات نیز بزرگترین کشورهای صادرکننده سنگ معدن و کنسانتره کروم بهشمار میروند. علاوهبر کشورهای فوق، عمان و آلبانی نیز بهترتیب بهطور میانگین، چهارمین و پنجمین صادرکننده بزرگ سنگ معدن و کنسانتره کروم طی سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ بودهاند. در نمودار ۱ میزان صادرات و سهم ۵ کشور بزرگ صادرکننده کروم قابل مشاهده است.
همانطور که در نمودار ۱ مشخص است، میزان تجارت سنگ معدن و کنسانتره کروم، همچون تولید معدنی آن در بازه مورد بررسی در مجموع صعودی بوده است و تنها در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۲۰ نسبت به سال پیشین کاهش داشته است. طی ۱۰ سال گذشته متوسط نرخ رشد سالانه صادرات ۳.۸ درصد بوده است. آفریقای جنوبی در این بازه زمانی، بهعنوان بزرگترین صادرکننده سنگ معدن و کنسانتره کروم بهطور میانگین تامینکننده بیش از ۶۳ درصد از تقاضا جهان بوده است و همراه با کشورهای ترکیه، قزاقستان، عمان و آلبانی نزدیک به ۸۷ درصد از صادرات کروم معدنی در جهان را انجام دادهاند؛ نکته قابل توجه قرارگیری ایران در جایگاه ششم بزرگترین صادرکنندگان سنگ معدن و کنسانتره کروم در سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ بوده است.
در میان ۵ کشور صادرکننده بزرگ سنگ معدن و کنسانتره کروم در جهان، آفریقای جنوبی تنها کشوری است که نرخ رشد سالانه مثبت و ۹ درصدی داشته است و با توجه به میزان ذخایر و تولید، انتظار میرود که طی سالهای آتی نیز جایگاه خود را بهعنوان اصلیترین تامینکننده کروم معدنی در جهان حفظ کند؛ البته لزوم حفاری عمیق و چالشهای مرتبط با آن میتواند تا حدودی میزان تولید معدنی آفریقای جنوبی را تحت تاثیر قرار دهد.
یکی از عمدهترین کاربردهای کروم در تولید فولاد زنگنزن است و چین بهعنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد زنگنزن در جهان، بزرگترین واردکننده سنگ معدن و کنسانتره کروم نیز بهشمار میرود. به همین دلیل شرایط اقتصادی چین بر میزان تقاضا و قیمت فولاد زنگنزن تاثیر میگذارد که تاثیر آن بر قیمت سنگ معدن کروم نیز به مانند بسیاری از مواد معدنی دیگر مشهود است. اگرچه طی سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ میزان صادرات سنگ معدن و کنسانتره کروم به چین نوساناتی را تجربه کرده است، اما در مجموع نرخ رشد سالانه ۴.۳ درصدی داشته و تقاضای چین برای واردات سنگ معدن کروم رو به افزایش بوده است.
پس از چین، روسیه دیگر کشوری است که در ۱۰ سال گذشته واردات قابل توجهی از سنگ معدن کروم انجام داده است؛ هرچند میزان واردات آن با چین قابل مقایسه نیست. میزان واردات کروم معدنی روسیه نیز سیر صعودی داشته و در بازه ۱۰ ساله اخیر متوسط نرخ رشد سالانه واردات آن معادل ۷.۱۱ درصد بوده است. هند، ایالات متحده و آلمان دیگر کشورهای بزرگ واردکننده کروم معدنی طی سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ بودهاند. در نمودار ۲ میانگین سهم واردکنندگان بزرگ سنگ معدن و کنسانتره کروم طی سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ مشاهده میشود.
همانگونه که در نمودار ۲ مشخص است، طی سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ مقصد حدود ۸۵ درصد از کروم معدنی صادراتی جهان کشور چین بوده است. روسیه نیز با حدود ۶ درصد میزان قابل توجهی از واردات این ماده را انجام داده است و سایر واردکنندگان بزرگ شامل هند، ایالات متحده و آلمان سهم حدودا یک درصدی را بهخود اختصاص دادهاند. در بازه زمانی مورد مطالعه، صادرات کنسانتره کروم به مقصد کشورهای زیادی انجام شده است؛ اما بهغیر از کشورهای مشخص در نمودار ۲، ترکیه و بهخصوص اندونزی از جمله کشورهایی بودهاند که واردات قابل ملاحظهای از کروم معدنی داشتهاند.
اندونزی طی سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ نرخ رشد سالانه بیش از ۶۰ درصد را در واردات کروم معدنی بهثبت رسانده است. این کشور که طی سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ سالانه بهطور میانگین نزدیک به ۵ هزار تن سنگ معدن کروم وارد میکرد، در سال ۲۰۱۷ با جهشی قابل توجه اقدام به وارد کردن بیش از ۲۷۲ هزار تن کروم معدنی کرد. اندونزی روند صعودی خود را در واردات کروم معدنی حفظ کرده است و در سال ۲۰۲۰ میزان واردات این کشور به بیش از ۴۳۸ هزار تن رسیده است. با توجه به روند طی شده، علیرغم اینکه اندونزی بهطور میانگین در بازه مورد بررسی جزو بزرگترین واردکنندگان کروم معدنی نبوده است، انتظار میرود در سالهای آتی پس از چین دومین وارد کننده بزرگ کروم معدنی در جهان لقب بگیرد.