ایران بنا به‌دلایلی که ریشه در تاریخ، فرهنگ و مذهب کشور دارد و با نقش آفرینی زیورآلات و جواهرات، کشوری مهم در صحنه تقاضای جهانی طلا به‌‌شمار می‌رود. در مقابل عرضه طلا در ایران به‌خصوص از محل معادن، در سطح جهانی چندان مطرح نیست؛ اگرچه ظرفیت‌های بالقوه‌ای برای توسعه عرضه معدنی کشور نیز موجود است.
تقاضای شمش طلا در ایران به‌طور قابل ملاحظه‌ای بیش از عرضه آن است و کسری عرضه شمش در مقطعی به بیش از ۱۲۰ تن در سال نیز رسیده است. تقاضای قابل توجه و با ثبات زیورآلات و جوهرات و وجود محرک‌های اقتصادی فراوان در کشور برای افزایش تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار طلا، موجب برتری همیشگی تقاضا بر عرضه بوده‌اند.
عرضه طلا در ایران نیز به تبع جهان، از دو محل عرضه معدنی و بازیافتی تامین می‌شود؛ اما برخلاف آنچه در جهان جریان دارد، عرضه معدنی در ایران سهم به‌مراتب کمتری را نسبت به عرضه بازیافتی به خود اختصاص می‌دهد؛ اگرچه بررسی‌ها نشان‌دهنده آن است که با توجه به ذخایر طلای کشور و نرخ برداشت بسیار کمتر از میانگین جهانی، در صورت اهتمام کافی به توسعه تولید معدنی، این بخش می‌‌تواند بخشی‌از فاصله بین عرضه و تقاضای کشور را پوشش داده و حتی از تولید بازیافتی نیز پیشی بگیرد.
بازیافت طلا در ایران به‌طور عمده از محل بازیافت زیورآلات و جواهرات انجام می‌شود و مجددا به چرخه تولید زیور باز می‌گردد؛ با توجه به عدم وجود تکنولوژی‌های استاندارد برای بازیافت ضایعات الکتریکی و الکترونیکی در ایران، بازیافت از این محل به‌مقدار ناچیزی انجام می‌گیرد. در نمودار ۱ مجموع عرضه طلای معدنی ایران از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹، به‌تفکیک معدنی و بازیافتی قابل مشاهده است.
همان‌طور که در نمودار ۱ قابل مشاهده است، مجموع تولید طلای معدنی کشور طی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ ابتدا با کاهش قابل توجهی روبه‌رو شده و از حدود ۳۵ تن در سال ۲۰۱۰ تا حدود ۲۳ تن در سال ۲۰۱۵ کاهش یافته است؛ با توجه به این‌که عمده تولید طی این سالها از محل بازیافت بوده است، کاهش قابل توجه به‌دلیل کاهش تولید بازیافتی است و رشد اندک تولید معدنی طی این‌سال‌ها نتوانسته مانع از کاهش مجموع تولید شود.
پس از سال ۲۰۱۵ تولید با افزایشی اندک و در سال ۲۰۱۸ با جهش روبه‌رو شده است؛ به‌طوری که اختلاف ایجاد شده با سال‌های ابتدایی بازه را جبران کرده است. رشد مداوم تولید معدنی طی این سالها موجب افزایش سهم آن از مجموع عرضه شده و کاهش تولید بازیافتی نسبت به سال‌های ابتدایی را جبران کرده است. مجموع عرضه در سال ۲۰۱۹ حدود ۳۸ تن برآورد می‌شود. روند افزایش مداوم تولید معدنی موجب شده تا سهم تولید معدنی از مجموع عرضه از حدود ۷ درصد در سال ۲۰۱۰ تا ۲۲ درصد در سال ۲۰۱۹ افزایش یابد.
تقاضای طلا در ایران به‌طور ویژه‌ای تحت تاثیر فرهنگ و مذهب ایرانی قرار دارد؛ استفاده از زیورآلات طلا از دیرباز در ایران رایج بوده و دین اسلام نیز از دیگر دلایلی است که موجب شده تا همواره سطحی از تقاضای زیورآلات و جواهرات در کشور حفظ شود. از طرف دیگر شرایط خاص اقتصاد کشور و تداوم تورم با نرخ‌های بالا، تقاضای قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاری بر طلا برای حفظ ارزش پول، به وجود آورده است؛ البته این دو دلیل برای تقاضی طلا کاملا منفک از یکدیگر نبوده و در بسیاری از مواقع حتی خرید زیورآلات نیز با هدف حفظ سرمایه به انجام می‌رسد.
در نمودار ۲ تقاضای طلای کشور به تفکیک بخش ساخت و سرمایه‌گذاری قابل مشاهده است؛ منظور از بخش ساخت تقاضای شمش طلا به‌منظور ساخت زیورآلات و جواهرات، ضرب سکه یا استفاده در صنعت است که استفاده از طلا در صنعت در ایران بسیار اندک بوده و از بین زیورالات و جواهرات و سکه نیز سهم عمده مربوط به زیور می‌شود.
همان‌طور که در نمودار ۲ قابل مشاهده است، تقاضای طلا در کشور با نوسانات قابل توجهی روبه‌رو بوده است؛ به‌طوری که در سال ۲۰۱۰ تقاضای ۱۰۶ تنی به ثبت رسیده است؛ پس از این سال روند افزایش تقاضا تا سال ۲۰۱۳ با شیب نسبتا تندی اتفاق افتاده و تقاضا در این سال با مقدار حدود ۱۴۰ تن، به بیشینه مقدار خود در بازه مورد بررسی رسیده است. در سال ۲۰۱۴ ناگهان افت شدید تقاضا اتفاق افتاده است و این کاهش شدید تا سال ۲۰۱۶ ادامه داشته است؛ به‌طوری که تقاضای حدود ۵۲ تنی ثبت شده در این سال، تنها حدود ۴۰ درصد بیشینه تقاضای ثبت شده در بازه مورد بررسی است. پس از آن افزایش اندکی در تقاضا رخ داده که نسبت به کاهش سال‌های پیشین چندان محسوس نیست.
تقاضای بخش ساخت به‌طور میانگین در بازه مورد بررسی سهم ۶۷ درصدی از مجموع تقاضا داشته و تقاضای سرمایه‌گذاری سهم ۳۳ درصدی را به ثبت رسانده است. سهم این دو بخش از مجموع تقاضا طی سال‌های مورد بررسی نوسان اندکی را تجربه کرده است؛ اگرچه به‌طور کلی ممکن است تقاضای زیورآلات و تقاضای سرمایه‌گذاری تاثیرات متفاوتی را از وقایع اقتصادی بپذیرند، اما شرایط خاص اقتصادی ایران موجب شده تا کاهش‌ها و افزایش‌های اتفاق افتاده در تقاضا در هر دو بخش ساخت و سرمایه‌گذاری تقریبا یکسان باشد.
مقایسه عرضه و تقاضای شمش طلای ایران نشان‌دهنده آن است که بازار کشور همواره در حالت کسری عرضه قابل توجهی قرار داشته است؛ به‌طور میانگین طی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹ تقاضا حدود ۶۴ تن بیش از عرضه بوده است و این کسری بعضا تا حدود ۱۲۰ تن در سال نیز رسیده است. این موضوع نشان‌دهنده آن است که بخش قابل توجهی از شمش مصرفی در کشور از طریق واردات انجام می‌شود.