کشورهای خاورمیانه عمدتا صادرکننده کروم معدنی بوده و واردات سنگ معدن و کنسانتره کروم توسط کشورهای خاورمیانه چندان قابل توجه نیست. صادرات کروم معدنی توسط کشورهای خاورمیانه طی سال‌های اخیر نوسان‌های زیادی را تجربه کرده اما در مجموع می‌توان گفت که میزان صادرات سنگ معدن و کنسانتره کروم از مبدا خاورمیانه روند نزولی داشته است.
ترکیه به‌عنوان چهارمین کشور جهان به‌لحاظ برخورداری از ذخایر کروم، با سهم حداکثری، بزرگترین صادرکننده سنگ معدن و کنسانتره کروم در میان کشورهای خاورمیانه به‌شمار می‌رود. شایان ذکر است که در بین کشورهای خاور میانه تنها کشورهای ترکیه، عمان، ایران و امارات صادرات قابل ملاحظه‌ای از کروم معدنی را به ثبت رسانده‌اند.
مطابق با اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان زمین‌شناسی ایالات متحده (USGS)، از میان کشورهای خاورمیانه، تنها ترکیه در زمره کشورهای برتر در سطح جهان به‌لحاظ دارا بودن ذخایر کرومیت قرار می‌گیرد و براساس اطلاعات سال ۲۰۲۰ نزدیک به ۵ درصد از ذخایر کروم جهان در این کشور واقع شده است؛ از این رو این نقش این کشور در صادرات کروم معدنی بین کشورهای خاورمیانه بسیار محسوس‌تر است؛ از طرفی به‌لحاظ محدودیت صنایع مصرف‌کننده و واحدهای استحصال، واردات کروم معدنی به منطقه کمتر اتفاق می‌افتد. در نمودار ۱ خلاصه‌ای از میزان تجارت سنگ معدن و کنسانتره کروم توسط کشورهای خاورمیانه طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ قابل مشاهده است.
همان‌گونه که در نمودار ۱ مشاهده می‌شود، میزان صادرات سنگ معدن و کنسانتره کروم توسط کشورهای خاورمیانه در مقایسه با واردات بسیار بیشتر است. میزان صادرات سنگ معدن و کنسانتره کروم توسط کشورهای خاورمیانه طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ کاملا صعودی بوده و در سال ۲۰۱۳ به بیشترین میزان خود در بازه زمانی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ یعنی نزدیک به ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تن رسیده است. در مجموع کشورهای خاورمیانه در این بازه زمانی به‌طور میانگین صادرکننده ۱۶ درصد از کروم معدنی در جهان بوده‌اند.
طی سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ میزان صادرات کروم معدنی از مبدا کشورهای خاورمیانه با افت مواجه شده و در سال ۲۰۱۵ به کمتر از ۲ میلیون تن رسیده است؛ اما پس از آن صادرات سنگ معدن و کنسانتره کروم مجددا سیر صعودی پیدا کرده و در سال ۲۰۱۸ نزدیک به ۲.۴ میلیون تن کروم معدنی از کشورهای خاورمیانه به سایر نقاط جهان صادر شده است. صادرات سنگ معدن و کنسانتره کروم در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ مجددا کاهش یافته و در سال ۲۰۲۰ به پایین‌ترین میزان خود در بازه زمانی مورد بررسی، یعنی حدود ۱.۵ میلیون تن رسیده است. در مجموع طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ سالانه به‌طور میانگین نزدیک به ۲.۵ میلیون تن سنگ معدن و کنسانتره کروم از مبدأ خاورمیانه به سایر کشورهای جهان صادر شده است.
همان‌طور که اشاره شد و در نمودار ۱ نیز مشاهده می‌شود، میزان واردات سنگ معدن و کنسانتره کروم توسط کشورهای خاورمیانه در مقایسه با صادرات آن چندان چشمگیر نیست و طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ سالانه به‌طور میانگین تنها نزدیک به ۱۸۰ هزار تن کروم معدنی توسط کشورهای خاورمیانه وارد شده است که بررسی سالیانه آن نیز نشان‌دهنده روند خاصی نیست و نوسانات مختلفی در بازه مورد بررسی به چشم می‌خورد.
در بازه مورد بررسی کمترین میزان واردات کروم معدنی توسط کشورهای خاورمیانه با حدود ۱۲۲ هزار تن مربوط به سال ۲۰۱۱ و بیشترین میزان آن نیز با نزدیک به ۳۵۶ هزار تن مربوط به سال ۲۰۲۰ است که این مورد حاکی از نرخ رشد متوسط سالانه بیش از ۱۲ درصد است؛ البته با توجه به فراز و نشیب زیاد در حجم واردات طی سال‌های گذشته و افزایش چشمگیر واردات در سال ۲۰۲۰ که بیش از ۱۶۶ هزار تن، معادل ۸۸ درصد نسبت به سال ۲۰۱۹ افزایش داشته، نمی‌توان نتیجه گرفت که واردات کروم معدنی توسط کشورهای خاورمیانه رو به افزایش است.
بخش قابل توجهی از ذخایر کروم جهانی در ترکیه واقع شده است و براساس اطلاعات سال ۲۰۲۰ ترکیه چهارمین کشور از منظر ذخایر کروم در جهان است. بر این اساس بالا بودن میزان صادرات از مبدا ترکیه در میان کشورهای خاورمیانه منطقی به‌نظر می‌رسد. در نمودار ۲ میانگین سهم کشورهای خاورمیانه از تجارت سنگ معدن و کنسانتره کروم طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ قابل مشاهده است.
همان‌طور که در نمودار ۲ مشاهده می‌شود، ترکیه با میانگین سهم ۶۴ درصدی بیشترین میزان صادرات سنگ معدن و کنسانتره کروم را در بین کشورهای خاورمیانه طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ داشته است. عمان، ایران و امارات متحده عربی نیز به‌ترتیب با ۱۸، ۱۴ و ۴ درصد سایر صادرکنندگان اصلی کروم معدنی در خاورمیانه بوده‌اند. نکته حایز اهمیت در بررسی تجارت کروم معدنی، کاهش چشمگیر میزان صادرات سنگ معدن و کنسانتره کروم از مبدا خاورمیانه است؛ به‌نحوی که میزان صادرات سنگ معدن و کنسانتره کروم از مبدا ترکیه از نزدیک به ۲.۲ میلیون تن در سال ۲۰۱۱ با نرخ رشد سالانه منفی ۹ درصد، به حدود ۹۳۰ هزار تن در سال ۲۰۲۰ رسیده است. صادرات سایر کشورها قابل اغماض است.
شایان ذکر است که در بازه زمانی مورد بررسی، سال ۲۰۲۰ تنها سالی است که صادرات کروم معدنی ترکیه کمتر از یک میلیون تن بوده است. شرایط صادرات برای سایر صادرکنندگان خاورمیانه نیز تفاوت چندانی با ترکیه ندارد و طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ میزان صادرات سنگ معدن و کنسانتره کروم از مبدا ایران با ثبت نرخ رشد سالانه منفی ۱۰ درصد از بیش از ۳۹۰ هزار تن در سال ۲۰۱۱ به حدود ۱۵۵ هزار تن در سال ۲۰۲۰ رسیده است؛ این در حالی است که بیشترین میزان صادرات کروم معدنی از مبدا ایران با حدود ۵۰۰ هزار تن مربوط به سال ۲۰۱۶ است.
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، با توجه به نبود واحدهای بزرگ استحصال و صنایع مصرف‌کننده کروم در خاورمیانه، کشورهای این منطقه اغلب صادرکننده سنگ معدن و کنسانتره کروم بوده و میزان واردات آن‌ها نسبتا محدود است. با این حال همان‌گونه که در نمودار ۲ مشاهده می‌شود،مشابه با صادرات، بزرگترین واردکننده کروم معدنی طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ نیز ترکیه بوده است. به نظر می‌رسد ترکیه در حوزه تجارت کروم معدنی نوعی واسطه به شمار می‌رود. پس از این کشور، امارات متحده عربی بیشترین میزان واردات سنگ معدن و کنسانتره کروم را در بازه زمانی ده ساله مورد بررسی دارا بوده است.
سهم سایر کشورهای خاورمیانه از واردات کروم معدنی طی این سال‌ها حدود ۲ درصد بوده است که در این بین عمان، ایران و مصر به‌ترتیب بیشترین سهم را به‌خود اختصاص داده‌اند. لازم به توضیح است که با توجه به حجم بسیار بیشتر صادرات نسبت به ورادات در کل منطقه، واردات ترکیه علی‌رغم تخصیص سهم بیشتر از کل، در قیاس با صادرات آن ناچیز است.