همه‌گیری ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰ و کاهش عرضه زغال‌سنگ کک‌شو در پی این رخداد و همچنین سایر مشکلاتی که در تامین این محصول و عرضه آن برای چین و استرالیا پیش آمد، موجب جهش ناگهانی قیمت این محصول شد. با تعدیل شدن مشکلات بازار، زغال‌سنگ کک‌شو، مجدد سیر نزولی را در پیش گرفت.
به‌طورکلی تولید کک تابعی از تولید فولاد است؛ بنابراین حجم تولید فولاد بر عرضه، تقاضا و قیمت کک تاثیر می‌گذارد. با توجه به این‌که کک از زغال‌سنگ کک‌شو به دست می‌آید، بررسی قیمت این محصول تنها از طریق بررسی قیمت ماده اولیه تولید کک متالورژیکی یعنی زغال‌سنگ کک‌شو میسر است.
چین به‌عنوان بزرگترین تولیدکننده و مصرف‌کننده کک در جهان و همچنین به دلیل دارا بودن رتبه نخست در عرضه جهانی کک به‌عنوان بزرگترین بازیگر در صنعت زغال‌سنگ و کک شناخته میشود. بر این اساس قیمت کک متالورژیکی در بازارهای بین‌المللی عمدتا توسط صادرکنندگان چینی تعیین میشود و معمولا قیمت کک بر اساس FOB بنادر چین قابل محاسبه است.
قیمت کک در قراردادهای جهانی، عموما بر اساس قیمت زغال‌سنگ سخت که ماده اولیه تولید کک به شمار می‌رود، طی مذاکراتی بین بزرگترین صادرکننده و مصرف‌کننده در جهان اعلام میشود که این قیمت به عنوان معیاری برای عملکرد سایر شرکت‌های حاضر در بازار جهانی کک، تلقی میشود. شایان ذکر است، علیرغم این که کک طی قراردادهای بلندمدت به فروش می‌رسد؛ اما قیمت و تناژ آن برای یک سال مالی تعیین میشود.
با توجه به وابستگی قیمت کک به ماده اولیه تولید آن یعنی زغال‌سنگ، جهت بررسی قیمت و نوسانات قیمتی زغال‌سنگ کک‌شو دربازه‌ای پنج ساله در بندر جینگ تانگ مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن در نمودار ۱ به نمایش گذاشته شده است. همان‌طور که در نمودار ۱ نیز نشان داده شده است، به‌طورکلی روند تغییرات قیمت زغال‌سنگ کک شو در بازه زمانی ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱ افزایشی بوده است و از ۱۳۵ دلار بر تن در سال ۲۰۱۶ به ۲۶۹ دلار بر تن در سال ۲۰۲۱ رسیده؛ به عبارتی دیگر، بازار جهانی زغال‌سنگ کک‌شو، به طور متوسط سالانه شاهد ۱۴ درصد افزایش قیمت بوده است. بررسی جزیی‌تر در نمودار ۱ نشان داد، این افزایش قیمت عمدتا مربوط به افزایش قیمت ناگهانی زغال‌سنگ کک شو در بازه زمانی ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ است؛ چراکه پیش از آن در بازه زمانی ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ قیمت این ماده روند نزولی را طی کرده و در سال ۲۰۲۰ به کم‌ترین میزان خود در طی این بازه زمانی شش ساله یعنی ۱۲۴ دلار بر تن رسیده است.
اگرچه معادن زغال‌سنگ در دوران قرنطینه و تعطیلی مجوز فعالیت داشتند و می‌توان گفت، نسبت به سایر صنایع معدنی آسیب کمتری دیده‌اند؛ اما با توجه به وابستگی صنعت کک به فولادسازی و کاهش تولید فولاد در مقطع همه‌گیری ویروس کرونا، تقاضا برای کک و در پی آن تقاضا برای زغال‌سنگ کک شو کاهش یافت. این کاهش تقاضا به طور مستقیم بر قیمت زغال‌سنگ تاثیر گذاشت. عرضه و تقاضای بازار زغال سنگ و به‌ویژه زغال کک شو در سال ۲۰۲۰ تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار گرفت.
با بهبود روند ویروس کرونا و ایمن‌سازی افراد، صنایع معدنی و فولادسازی مجددا راه‌اندازی شدند؛ بنابراین قیمت زغال‌سنگ از نیمه دوم سال ۲۰۲۱ روندی افزایشی را شاهد بود که این افزایش قیمت حاکی از افزایش تقاضای بازار و محدویت‌های عرضه بود.
تقاضای زغال کک‌شو در بازار خارج از چین نیز به علت محدودیت عرضه محموله‌های زغال کک‌شو، رو به رشد است؛ علاوه بر این، انتظار می‌رود مصرف‌کنندگان نهایی مانند هند (به عنوان بزرگترین واردکننده کک و مصرف‌کننده این ماده پس از چین) به‌زودی و با نزدیک شدن به پایان فصل بادها و بارندگی‌های موسمی (مانسون) مجددا ذخیره‌سازی را آغاز کند که به دلیل دسترسی کم به محموله‌های ماه‌های گذشته، ممکن است، باعث رشد تقاضای کاذب شود و اقدام به خرید ذخیره‌سازی کک منجر به افزایش قیمت آن شود.
علیرغم پیش‌بینی‌ها از تضعیف بیش‌ازپیش اقتصاد چین، تقاضا برای محصولات صنعتی از سوی این کشور در سال ۲۰۲۰ افزایش داشته است. دولت چین به‌منظور تقویت رشد اقتصادی خود اقدام به اجرای برخی برنامه‌های محرک اقتصادی ازجمله افزایش سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها کرد. درعین‌حال رشد شدید قیمت مسکن در شهرهای بزرگ چین، سازندگان را بیش‌ازپیش به افزایش فعالیت‌های ساخت‌وساز سوق داد این امر مصرف کالاهایی همچون فولاد را بالا برد و همین امر نیز تقاضا برای زغال کک شو را افزایش داد.
در نمودار۲، برای درک بیش‌تر از افزایش قیمت زغال‌سنگ کک شو به بررسی پریمیوم این محصول از بندر جینگ تانگ، پرداخته شده است. بر اساس این نمودار، مشاهده میشود روند کلی تغییرات چه در قیمت و چه در پرمیوم زغال‌سنگ کک شو در بندر جینگ و یانگ یکسان بوده است با این تفاوت که در طی بازه زمانی مورد بررسی، رشد پریمیوم این محصول حدودا ۱۵ درصد بوده؛ درحالی که رشد قیمت به طور متوسط سالیانه حدود ۱۴ درصد اعلام شده است.
کمیسیون اصلاح و توسعه چین در برنامه‌ای به‌منظور کاهش ظرفیت مازاد تولید کالاهای خام صنعتی و مقابله با آلودگی‌های زیست‌محیطی، محدودیت‌های گسترده‌ای را در زمینه تعداد روزهای کاری معادن زغال‌سنگ این کشور وضع کرد که این امر منجر به افزایش رشد سرسام‌آور قیمت زغال کک‌شو تاثیر و بالطبع تحولات عرضه این محصول شده است. این امر عرضه را به‌شدت تحت تاثیر قرار داد و بر جهش قیمت زغال کک شو دامن زد. با افزایش روزبه‌روز قیمت زغال کک شو، سفته‌بازی در معاملات آتی این محصول در بازارهای چین شدت گرفت و موجب رشد قیمت در بازار آتی و نقدی شد.
تحت این شرایط پرحجم‌ترین قرارداد آتی زغال کک شو سخت در بازار کالایی دلیان طی سال ۲۰۲۱ رشد قیمتی نزدیک به صد درصد را پشت سر گذاشت؛ همچنین بنا بر گزارش متال بولتن، شاخص قیمت زغال کک‌شو سخت تحت قرارداد جینگ‌تانگ چین از ۷۸.۹ دلار در هر تن در ابتدای ژانویه ۲۰۲۱ به ۲۳۱.۳۹ دلار در ۲۲ دسامبر رسیده که این رقم منعکس‌کننده رشد قیمتی ۱۹۳ درصدی است.
با توجه به مرتفع شدن مشکلاتی که جهت عرضه زغال‌سنگ کک‌شو چه در استرالیا و چه در چین پیش‌آمده بود و موجب جهش ناگهانی قیمت زغال سنگ کک شو شده بود، قیمت این محصول در بازار جهانی در سراشیبی قرار گرفته است؛ بنابراین پیش‌بینی میشود این روند کاهشی نیز تداوم نیابد و سرانجام با توجه به افزایش تقاضای مشتریان چینی، قیمت این محصول در یک سطح قیمتی معقول توقف نماید.
