جنگ اوکراین و روسیه و تاثیر آن بر عملکرد شرکت Ferrexpo

به‌طور خلاصه می‌توان مشکلات شرکت Ferrexpo در نیمه اول ۲۰۲۲ را به سه مورد کاهش راه‌های ارتباطی و افزایش هزینه حمل و نقل و توزیع محصولات، کاهش قیمت سنگ‌آهن به دلیل کاهش تقاضا و کاهش تولید به دلیل کم شدن نیروی کار و در نهایت بسته شدن برخی از کارخانه‌های تولیدی خلاصه کرد.

در نتیجه ترکیبی از عوامل کلیدی همچون کاهش ۲۱ درصدی حجم فروش، ۲۲ درصد کاهش قیمت برای سنگ آهن عیار پایین و افزایش ۲۰ درصدی نرخ حمل و نقل، درآمد شرکت با کاهش ۳۱ درصدی در نیمه اول ۲۰۲۲ به مقدار ۹۳۶ میلیون دلار آمریکا رسیده است. حاشیه سود شرکت از ۴۸.۸۵ به ۸.۷۶ درصد رسید که ناشی از آسیب وارده به دارایی‌ها و تجهیزات شرکت و کاهش EBITDA است.

شرکتFerrexpo  سومین صادر‌کننده گندله سنگ آهن با عیار بالا در جهان است که در سوئیس واقع شده ولی پایگاه عملیاتی آن در مرکز اوکراین با سه معدن بزرگ سنگ آهن و یک کارخانه بزرگ تولید گندله، مستقر است. با شروع جنگ بین اوکراین و روسیه در فوریه ۲۰۲۲، این شرکت با مشکلات متعددی رو‌به‌رو بوده است که مصادره بنادر دریای سیاه اوکراین، کشته شدن ۸ نفر از نیروهای عملیاتی این شرکت و پیوستن اجباری ۶ درصد از آن‌ها به ارتش اوکراین در ۹ ماه اول سال و افزایش هزینه‌های تولیدی مواردی از این مشکلات است. طبق گزارش اخیر شرکت Ferrexpo، تا پیش از درگیری بین اوکراین و روسیه بالغ بر ۷۹ درصد از مقاصد تجاری این شرکت اروپا و ترکیه بود و تنها ۵ درصد از آن به شمال شرق آسیا و ۱۶ درصد آن به چین و آسیای جنوب شرق ارسال شد. افزایش پریمیوم گندله‌های عیار بالا که در واقع مبلغ پرداخته شده برای آهن اضافی در گندله‌هایی با عیار ۶۵ درصد یا بیش‌تر، در مقابل عیار متوسط (۶۲ درصد) است؛ در نیم‌سال اول ۲۰۲۲ حدود ۱۸ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت که این نشان‌دهنده ادامه روند قبلی در ۲۰۲۱ است؛ زیرا فولاد‌سازان به دنبال استفاده از کنسانتره‌های عیار بالاتر به دلیل کاهش انتشار گازهای گل‌خانه‌ای و مشکلات زیست‌محیطی هستند. در این شرکت نیز با وجود مشکلات همچنان توجه ویژه‌ای به مسائل زیست‌محیطی شده و انتشار مطلق گاز CO۲ در نیمه اول ۲۰۲۲، کاهش ۲۴ درصدی  نسبت به بازه مشابه در ۲۰۲۱ داشته است.

مشکلات ایجاد‌شده در پی جنگ اوکراین-روسیه در شرکت

از مهم‌ترین نقص‌های ایجاد‌ شده در پی تهاجم روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ اختلال شبکه لجستیکی گروه در پی بسته شدن بنادر دریای سیاه اوکراین و حملات منظم به اپراتور ملی راه‌آهن اوکراین این کشور بوده است. در پی مشکلات پیش‌آمده، تعرفه‌های جدید ریلی اجرا شده از جولای ۲۰۲۲، هزینه‌های توزیع حدود ۲۰ نوع از محموله‌های شرکت را به میزان ۷۰ درصد افزایش داد که منجر به افزایش ۷ تا ۹ دلاری هزینه‌های حمل به ازای هر تن می‌شود. این شرکت نیاز به پیکربندی لجستیک جدیدی دارد و از آنجایی که پیکربندی قبلی، کم‌هزینه‌ترین و کارآمدترین مسیر برای تحویل محصولات به مشتریان بود، هرگونه انحراف از آن، منجر به افزایش هزینه برای شرکت می‌شود. تمامی موارد ذکر شده باعث شده تا نرخ حمل و نقل شرکت با افزایش ۲۰ درصدی به مبلغ ۲۶ دلار برای هر تن برسد. نمودار ۱ تفاوت قیمت محصولات مختلف سنگ معدن آهن را برای نیمه اول سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۱ نشان می‌دهد.

روند تولیدات شرکت در نیمه اول سال ۲۰۲۲ و مقایسه آن برای بازه مشابه سال ۲۰۲۱

در نمودار ۲ کل تولیدات تجاری در نیمه اول سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۱ آورده شده است. میزان تولید گندله سنگ آهن به ۴.۸ میلیون تن در نیم سال اول ۲۰۲۲ رسید که ۱۴ درصد زیر تولید در بازه مشابه در سال قبل بود. برای جبران این کاهش تولید و افزایش درآمد شرکت به دنبال تولید محدود گندله‌های احیای مستقیم و کنسانتره‌های تجاری، تولید و صادرات محصولات پریمیوم که ارزش بیشتری برای شرکت به همراه دارند، به حداکثر رسید. تولید گندله‌ها با روش احیا مستقیم با عیار بالاتر در سه ماهه سوم ۲۰۲۲، با ۳۵ درصد افزایش به مقدار ۲۶۳ هزار تن رسید که ۳۱ درصد از کل گندله‌های تولید شده در این بازه زمانی بود در حالی‌که در کل سال ۲۰۲۱ تنها ۴ درصد از حجم کل تولبدات را تشکیل داد.

بسته شدن کارخانه‌ها و معادن و کاهش نیروی کار باعث کاهش حجم تولید در شرکت شد و از طرفی تورم ،افزایش قیمت انرژی در اروپا و رکود اقتصادی در چین به دلیل شیوع مجدد کووید-۱۹ و محدودیت‌های شدید، تولید فولادسازان را کاهش داده و باعث کاهش تقاضا و به موجب آن کاهش قیمت سنگ آهن شده است.

عملکرد اقتصادی شرکت در نیمه اول سال ۲۰۲۲

در جدول ۱ خلاصه‌ای از شاخص‌های اصلی که توسط شرکت گزارش شده، آورده شده است. از زمان حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ و محاصره بنادر دریای سیاه، فروش شرکت تنها به اروپا محدود شده است و به خاطر مشکلاتی که موجود بود، با کاهش ۲۱ درصدی، حجم فروش در نیمه اول به مقدار ۴.۴ میلیون تن رسید. در سه ماهه سوم ۲۰۲۲، این روند کاهشی با نرخ بیشتری ادامه یافته و با ۶۵ درصد کاهش به مقدار یک میلیون تن رسید. کل هزینه‌های شرکت به چند قسمت تقیسیم می‌شوند که طبق گزارش‌های مالی شرکت برای نیمه اول ۲۰۲۲ نسبت به سال گذشته، هزینه‌های نقدی تولید(C1) 83 درصد افزایش، هزینه فروش و توزیع به دلیل حجم کمتر فروش و کاهش نرخ‌های حمل و نقل دریایی با وجود افزایش هزینه‌های حمل و نقل کاهش ۳ درصدی داشته است. همچنین باید اشاره شود که در آینده کاهش هزینه‌های ناشی از فروش و توزیع با هزینه‌های لازم برای جایگزینی دسترسی لجستیک به بازارهای موردنظر به جای بنادر دریای سیاه اوکراین جبران می‌شود و هزینه‌های تولید و فروش نسبت به نیمه اول سال ۲۰۲۲ افزایش خواهد یافت. همچنین برای این بازه زمانی، مخارج عمومی و اجرایی با افزایش ۲ میلیون دلاری نسبت به مقدار اولیه ۳۵ میلیون دلار به دلیل افزایش هزینه پرسنل ناشی از تورم در اوکراین ۵.۷ درصد افزایشو سایر هزینه‌های عملیاتی شرکت از ۲۱ میلیون دلار به ۲۸۳ میلیون دلار افزایش یافته است که عمدتا به دلیل خسارت ۲۵۴ میلیون دلاری وارد شده به تجهیزات و دارایی‌های شرکت است.

هزینه نقدی تولید C1 در نیمه اول ۲۰۲۲ برابر با ۸۵.۳ دلار به ازای هر تن و در ۲۰۲۱ برابر با ۴۶.۶ دلار بود. این افزایش ۸۳ درصدی ناشی از افزایش جهانی قیمت انرژی و فشارهای تورمی علاوه بر محدودیت‌های لجستیکی مرتبط، به دلیل درگیری در اوکراین بود. درصد هر یک از مؤلفه های  این هزینه‌ها به‌طور  تفکیک شده در نمودار ۱ نشان داده شده است. قیمت انرژی در بازه بین سه ماه چهارم ۲۰۲۱ تا فوریه ۲۰۲۲ در پی حمله روسیه به اوکراین افزایش یافت و به موجب آن قیمت نفت در نیمه اول ۲۰۲۲ در حدود ۴۸ درصد افزایش داشت. روند تغییر قیمت گاز طبیعی نیز هم‌گام با افزایش قیمت کامودیتی‌ها افزایشی بوده ولی قیمت برق به میزان کمتری نسبت به گازوئیل و گاز طبیعی در این بازه زمانی ۶ ماهه افزایش داشته و حداکثر قیمت آن برابر با ۱۰۳ دلار آمریکا برای هر مگاوات ساعت (MWh) در ژانویه ۲۰۲۲ بود درحالی‌که میانگین این میزان در سال ۲۰۲۱، بالغ بر ۷۲ دلار برای هر مگاوات ساعت (MWh) بود.

با توجه به قانون جدید اوکراین برای پرداخت بهره مالکانه از تولیدات سنگ آهن و با توجه به قیمت ماهانه ۱۰۰ تا ۲۰۰ دلار به ازای هر تن سنگ آهن در  نیمه اول ۲۰۲۲، بهره مالکانه ۵ درصدی برای فروش در طول دوره اعمال شده است، درحالی‌که برای حق امتیاز قبلی یک نرخ ثابت ۳.۵ دلار آمریکا به ازای هر تن پرداخت می‌شد. در حال حاضر علاوه بر پرداخت حق امتیاز بیش‌تر به دلیل تولید کمتر، افزایش هزینه‌های عملیاتی تولید و کاهش قیمت جهانی سنگ آهن، درآمد شرکت در نیمه اول ۲۰۲۲ با کاهش ۳۱ درصدی به ۹۳۶ میلیون دلار رسیده است.

EBITDA گزارش شده برای نیمه اول ۲۰۲۲، با کاهش ۴۴ درصدی نسبت به سال گذشته برابر با ۴۸۶ میلیون دلار و سود پس از کسر مالیات برای این بازه زمانی با کاهش ۸۸ درصدی برابر با ۸۲ میلیون دلار محاسبه شد که به خاطر کاهش EBITDA و آسیب وارده به تجهیزات و دارایی‌های شرکت است. حاشیه سود خالص محاسبه شده با کاهش ۸۲ درصدی برابر با ۸.۷۶ دلار و برای بازه مشابه در سال ۲۰۲۱ مقدار آن برابر با ۴۸.۸۵ دلار بوده است. در خصوص سرمایه‌گذاری‌های انجام شده می‌توان به سرمایه‌گذاری با مبلغ ۱۰۲ میلیون دلار، با هدف سرمایه‌گذاری پایدار روی پروژه‌هایی با رشد کوچک‌تر که در کوتاه‌مدت به سرانجام برسند، اشاره کرد.َ

به دنبال تولید محدود گندله‌های احیای مستقیم و کنسانتره‌های تجاری، تولید و صادرات محصولات پریمیوم که ارزش بیشتری برای شرکت به همراه دارند، به حداکثر رسید. تولید گندله‌ها با روش احیا مستقیم با عیار بالاتر در سه ماهه سوم ۲۰۲۲، با ۳۵ درصد افزایش به مقدار ۲۶۳ هزار تن رسید که ۳۱ درصد از کل گندله‌های تولید شده در این بازه زمانی بود.

حاشیه سود خالص محاسبه شده با کاهش ۸۲ درصدی برابر با ۸.۷۶ دلار و برای بازه مشابه در سال ۲۰۲۱ مقدار آن برابر با ۴۸.۸۵ دلار بوده است. در خصوص سرمایه‌گذاری‌های انجام شده می‌توان به سرمایه‌گذاری با مبلغ ۱۰۲ میلیون دلار، با هدف سرمایه‌گذاری پایدار روی پروژه‌هایی با رشد کوچک‌تر که در کوتاه‌مدت به سرانجام برسند، اشاره کرد.