واردات باتریهای فرسوده به هند طی سالهای اخیر بهطور قابل توجهی افزایشیافته است. بیشترین حجم واردات به این کشور، در سال ۲۰۲۳ با مقدار ۴۴۰ میلیون دلار بوده که از این مقدار، نزدیک به ۲۵ درصد واردات از ایالات متحده، ۱۱ درصد از جمهوری دومینیکن و بقیه از کشورهای آسیایی بوده است.
آسیا- اقیانوسیه، بزرگترین بازار بازیافت باتریهای فرسوده سربی-اسیدی است. این منطقه با نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) 4.6 درصد، بهعنوان پیشران اصلی رشد بازار جهانی بازیافت باتریهای فرسوده شناخته میشود. این امر نشاندهنده اهمیت روزافزون بازار آسیا در حوزه بازیافت باتریهای سربی- اسیدی است.
باتریهای سربی- اسیدی یکی از پرکاربردترین انواع باتریها هستند که بهدلیل طراحی ساده، هزینه پایین، قابلیت تولید انرژی، توانایی تامین جریانهای سنگین در مدت زمان کوتاه و امکان بازیافت تقریبا کامل مواد سازنده، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند. این باتریها، اولین نوع باتریهای قابل شارژ تجاری شده در جهان هستند و هنوز هم کاربردهای زیادی از جمله در خودرو، سیستمهای ذخیرهسازی انرژی و UPS (منبع تغذیه بدون وقفه) کاربرد دارند. با رشد روزافزون تقاضا برای انرژی و افزایش تولید وسایل نقلیه، حجم باتریهای فرسوده نیز بهطور قابل توجهی افزایشیافته است. از اینرو بازیافت این باتریها بهمنظور استحصال فلزات ارزشمند مانند سرب و کاهش اثرات زیست محیطی ناشی از دفع نامناسب آنها، از اهمیت بالایی برخوردار است.
فرآیند بازیافت باتریهای سربی- اسیدی شامل جمعآوری، جداسازی قطعات (سرب، اسید سولفوریک، و پلاستیک)، ذوب و تصفیه سرب برای استفاده مجدد و خنثیسازی یا بازیافت اسید سولفوریک است که از نظر زیستمحیطی و اقتصادی اهمیت بسیاری دارد. با این حال، چالشهایی نظیر مدیریت نامناسب باتریهای فرسوده که میتواند منجر به آلودگی زیستمحیطی شود، هزینه بالای زیرساختهای بازیافت و رقابت فزاینده با باتریهای لیتیوم- یونی که سبکتر و دارای قابلیت ذخیرهسازی انرژی بالاتری هستند، وجود دارد. علاوهبر این، در کشورهای در حال توسعه، ضعف در زیرساختهای جمعآوری و بازیافت به این چالشها دامن میزند و میتواند اثرات منفی زیستمحیطی و سلامتی ایجاد کند.
بسیاری از کشورهای در حال توسعه بهدلیل رشد سریع صنایع و افزایش تقاضا برای انرژی، واردکنندگان بزرگ باتریهای سربی-اسیدی هستند. کشورهای آسیایی (بهویژه کشورهای جنوب شرقی آسیا) و برخی از کشورهای آفریقایی از جمله این کشورها هستند. آمارها نشان میدهد که در چند سال اخیر واردکنندگان اصلی در این حوزه کشورهای کره جنوبی، مکزیک و هند هستند و در مقابل، عمده صادرات آن از کشورهای ایالات متحده، کانادا و فرانسه صورت میگیرد. منطقه آسیا- اقیانوسیه با نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) 4.6 درصد، بهعنوان پیشران اصلی رشد واردات جهانی و بازیافت باتریهای فرسوده شناخته میشود.
نمودار ۱ نشان میدهد که واردات باتریهای فرسوده در سالهای اخیر روند صعودی داشته و به ۱.۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۳ رسیده است. البته بیشترین ارزش واردات در سال ۲۰۲۱ با رقمی بالغبر ۱.۵ میلیارد دلار به ثبت رسیده است. کره جنوبی، مکزیک و هند بهترتیب با وارداتی به ارزش ۳۶۹، ۳۹۳ و ۲۵۹ میلیون دلار بیشترین سهم را در سال ۲۰۲۱ به خود اختصاص دادهاند. این امر نشاندهنده اهمیت روزافزون بازار آسیا در حوزه بازیافت باتریها است. این رشد ناگهانی به عوامل متعددی از جمله افزایش تقاضا برای مواد اولیه در صنایع مختلف، بهبود فناوریهای بازیافت و سیاستهای حمایتی دولتها در حوزه محیطزیست مرتبط است.
تحلیل دادهها نشان میدهد که افزایش قیمت جهانی سرب، بهعنوان ماده اولیه اصلی باتریهای فرسوده، محرک اصلی رشد چشمگیر ارزش تجارت این نوع باتریها در چند سال گذشته بوده است. بررسی آمارها حاکی از آن است که در بازه زمانی ۲۰۰۱ تا ۲۰۰۷، ارزش تجارت جهانی باتریهای فرسوده با رشدی ۱۵ برابری مواجه بوده که بسیار بیشتر از افزایش ۵.۴ برابری قیمت سرب در همین بازه است. این میزان رشد قابل توجه، نشان از ارتباط مستقیم بین افزایش قیمت سرب در بازارهای جهانی با افزایش حجم واردات این محصول به کشورهای مختلف بهعنوان منبع جایگزین سرب فلزی دارد. به نظر میرسد افزایش قیمت سرب، انگیزهای قوی برای سرمایهگذاری در بخش بازیافت باتریهای فرسوده سربی ایجاد کرده و در نتیجه منجر به رشد واردات این محصول شده است؛ کشور هند، از جمله یکی از این کشورها است که توانسته در بازهای ده ساله، به سومین کشور بزرگ واردکننده باتریهای فرسوده سربی تبدیل شود.
از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۲، روند همبستگی مثبت و رشد همزمان قیمت جهانی سرب با ارزش تجارت باتریهای فرسوده سربی در سطح بینالمللی مشاهده میشود. با این حال، در سال ۲۰۲۳، علیرغم کاهش قیمت جهانی سرب، ارزش واردات این نوع باتریها افزایشیافته است. این افزایش میتواند بهطور مستقیم ناشی از رشد تناژ تجارت باشد که بر میزان کل ارزش تاثیر گذاشته است. در این میان، هند بهعنوان یکی از بازیگران اصلی، نقشی قابل توجه در افزایش واردات جهانی باتریهای فرسوده در سال ۲۰۲۳ ایفا کرده است.
رشد چشمگیر واردات باتریهای فرسوده در هند
رشد اقتصادی هند و افزایش تولیدات صنعتی، به افزایش تقاضا برای باتری در صنایع مختلف این کشور منجر شده است. نوسانات قیمت جهانی سرب بر ارزش اقتصادی باتریهای فرسوده تاثیرگذار است و میتواند بر افزایش بازیابی داخلی (در داخل کشور هند) و رشد واردات آنها نیز تاثیر بگذارد. سیاستهای دولت هند در زمینه بازیافت باتریهای فرسوده، نقش مهمی در تعیین میزان واردات سرب یا باتریهای نو دارد. تشویق به بازیافت داخلی میتواند میزان نیاز به واردات مواد اولیه را کاهش دهد که این موضوع را میتوان در نمودار ۲ و در کاهش واردات شمش سرب از سوی این کشور در سال ۲۰۲۰ مشاهده کرد.
بررسی نمودار ۲ نشان میدهد که واردات باتریهای فرسوده در هند طی سالهای اخیر روند بسیار صعودی را طی کرده است؛ چنانکه نرخ رشد متوسط آن در ۱۰ سال گذشته، سالانه برابر با ۲۷ درصد بوده که دلیل اصلی آن، افزایش شدید تقاضا برای سرب و بازیافت این نوع باتریها در هند است. با وجود روند کلی صعودی، شاهد نوساناتی در میزان واردات در کشور هند هستیم. این نوسانات ممکن است به عوامل مختلفی از جمله تغییرات در قیمت جهانی سرب، محدودیتهای ناشی از شیوع بیماریهای همهگیر، سیاستهای داخلی هند، نرخ ارز و تقاضای صنایع مختلف مرتبط باشد.
بیشترین حجم واردات به این کشور، در سال ۲۰۲۳ با مقدار ۴۴۰ میلیون دلار به ثبت رسیده است که از این مقدار، نزدیک به ۲۵ درصد واردات از ایالات متحده، ۱۱ درصد از جمهوری دومینیکن و بقیه از کشورهای آسیایی بوده است. نمودار ۳ عمده کشورهای صادرکننده باتری فرسوده سربی به کشور هند را در سال ۲۰۲۳ نشان میدهد.