یکی از محصولات صنعت آهن و فولاد ترکیه، غلتک‌های آهنی هستند که برای نورد فلزات مورد استفاده قرار می‌گیرند. بررسی‌ها نشان داده است که ایالات متحده آمریکا مهم‌ترین مقصد صادراتی غلتک‌های نورد آهنی ترکیه به‌حساب می‌آید که خود اصلی‌ترین تامین‌کننده ماده اولیه این صنعت شناخته می‌شود.
در سال‌های اخیر، ایالات متحده آمریکا به مهم‌ترین مقصد صادراتی غلتک‌های نورد ترکیه تبدیل شده است. ترکیه این محصولات را با قیمتی پایین‌تر از سایر بازارها به آمریکا صادر می‌کند. پس‌از آمریکا، هند و عربستان سعودی نیز به‌عنوان دیگر مقاصد اصلی صادرات غلتک‌های نورد ترکیه شناخته می‌شوند.
صنعت آهن و فولاد ترکیه یکی از ارکان‌های اصلی اقتصاد این کشور محسوب می‌شود که در دهه‌های اخیر رشد زیادی را تجربه کرده‌است. بخش عمده‌ای از تولید فولاد ترکیه از طریق بازیافت و ذوب قراضه‌های آهنی انجام می‌شود. این کشور در سال ۲۰۲۳ با واردات ۱۸ میلیون و ۸۰۰ هزار تن قراضه آهنی، بزرگ‌ترین واردکننده ضایعات آهنی به قصد بازیافت بود. یکی از محصولات صنعت فولاد ترکیه، غلتک‌های نورد است.
غلتک‌های نورد به مجموعه‌ای از غلتک‌ها اشاره دارد که در فرآیند نورد فلزات استفاده می‌شوند و عموما از طریق فرآیند ریخته‌گری به‌دست می‌آیند. این غلتک‌ها معمولا از فولاد یا چدن ساخته می‌شوند و برای کاهش ضخامت و تغییر شکل فلزات به محصولات نهایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. نورد یکی از مراحل اصلی در شکل‌دهی فلزات است و فرآیند آن شامل عبور دادن قطعات بزرگتری از فلز (به نام بیلت یا اسلب) بین دو یا چند غلتک است که موجب فشرده‌سازی و تغییر شکل آن‌ها می‌شود. این فرآیند باعث افزایش سختی، استحکام و دقت ابعادی محصولات خواهد شد. این غلتک‌ها معمولا از فولاد و چدن حاوی عناصر آلیاژی خصوصا کروم، ساخته می‌شوند تا علاوه‌بر سختی بالای سطح، در برابر فشار و حرارت در حین فرآیند نورد مقاوم باشند.
ترکیه یکی از کشورهایی است که در زمینه تولید این نوع غلتک‌ها فعالیت‌های چشمگیری دارد. صنایع فولاد ترکیه، به‌ویژه در بخش تولید غلتک‌های نورد گرم، با تکنولوژی‌های پیشرفته و مواد اولیه با کیفیت، محصولاتی را ارایه می‌دهند که قابلیت رقابت با دیگر تولیدکنندگان جهانی را دارند. غلتک‌های نورد گرم عمدتا برای تولید ورق‌ها، میلگردها و پروفیل‌های فولادی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این محصولات کاربردهای گسترده‌ای در صنایع مختلف مانند ساختمان‌سازی، خودروسازی و صنعت ماشین‌آلات دارند.
صادرات غلتک آهنی ترکیه
صادرات غلتک آهنی ترکیه طی سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ روند نوسانی داشت، اما به‌طور کلی افزایش پیدا کرد. به‌گونه‌ای که حجم صادرات این محصول ترکیه از ۸ هزار و ۳۵۰ تن در سال ۲۰۱۴ به حدود ۱۱ هزار و ۸۰۰ تن در سال ۲۰۲۳ افزایش پیدا کرد. حجم صادرات این محصول از ترکیه در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال قبل از آن که ۱۳ هزار و ۲۰۰ تن بود، چیزی حدود یک هزار و ۳۹۰ تن کاهش پیدا کرد؛ می‌توان گفت کاهش صادرات در این سال عمدتا از کاهش صادرات به آمریکا، به‌عنوان مهم‌ترین مقصد صادراتی این محصول، تاثیر پذیرفت.
کشور‌های ایالات متحده آمریکا، هند و عربستان سعودی از مهم‌ترین مقاصد صادراتی این محصول ترکیه در این دوره بوده‌اند. کشور ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۲۳ با سهم ۲۹ درصد از بازار صادرات غلتک ترکیه، مهم‌ترین مقصد صادرات این کشور در این سال به‌شمار می‌رود. حجم صادرات غلتک آهنی ترکیه به مقصد ایالات متحده در سال ۲۰۱۴ حدود ۵۲۶ تن بود که با نرخ رشد مرکب سالانه ۲۳ درصد، به حدود ۳ هزار و ۴۷۰ تن در سال ۲۰۲۳ افزایش پیدا کرد. حجم صادرات این محصول به آمریکا در سال ۲۰۲۲ چیزی حدود ۵ هزار و ۵۰۰ تن گزارش شد که این مقدار در سال ۲۰۲۳ با ۲ هزار و ۴۰ تن افت همراه بود. دومین مقصد صادراتی غلتک‌های آهنی ترکیه، کشور هند بود که در سال ۲۰۲۳ با صادرات یک هزار و ۷۸۰ تن سهم ۱۶ درصدی از بازار صادرات ترکیه داشت. لازم به‌ذکر است که در این دوره صادرات غلتک آهنی به عربستان سعودی نیز از یک هزار و ۵۳۰ تن به حدود ۶۵۰ تن در سال ۲۰۲۳ کاهش پیدا کرد.
وابستگی صنعت فولاد ترکیه به قراضه آهنی
ترکیه به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد در جهان، برای تامین مواد اولیه خود به واردات قراضه آهنی وابسته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد، ایالات متحده آمریکا بزرگ‌ترین تامین‌کننده قراضه آهنی برای ترکیه است؛ به‌گونه‌ای که در سال ۲۰۲۳، ترکیه حدود ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تن قراضه آهنی از آمریکا وارد کرد که نسبت به مدت مشابه در سال قبل ۱۴ درصد افزایش داشته است. همان‌طور که گفته شد ترکیه بخش قابل توجهی از محصولات فولادی خود از قبیل غلتک‌های نورد را به آمریکا صادر می‌کند. بر این اساس می‌توان گفت که این امر ایالات متحده آمریکا را به یک شریک تجاری مهم برای ترکیه تبدیل کرده‌است.
قیمت فروش FOB صادراتی غلتک‌های نورد آهنی ترکیه طی دوره ۱۰ ساله منتهی به ۲۰۲۳ به شکل نوسانی گزارش شد؛ به‌گونه‌ای که میانگین آن حدود ۳,۲۹۸ دلار بر تن دست آمد. نرخ عرضه غلتک آهنی صادراتی به مقصد آمریکا نیز در این دوره روندی مشابه قیمت متوسط FOB صادراتی ترکیه داشت اما میانگین آن ۲,۷۸۳ دلار بر تن ارزیابی شد. همان‌طور که در نمودار ۲ نیز قابل مشاهده‌است، در دوره مورد بررسی قیمت عرضه غلتک آهنی ترکیه به مقصد آمریکا در تمامی سال‌های مورد بررسی، نسبت به متوسط آن کمتر بوده‌است؛ به‌نحوی که به‌طور میانگین طی این دوره، قیمت صادراتی غلتک‌های ترکیه به مقصد آمریکا، حدود ۵۰۰ دلار بر تن کمتر از سایر بازارها بوده‌است. بنابراین می‌توان گفت رابطه تجاری ترکیه و آمریکا در صنعت فولاد بر اساس منافع متقابل شکل گرفته است.
رابطه تجاری ترکیه و آمریکا در صنعت فولاد برای هر دو کشور منافعی را به‌همراه دارد؛ ترکیه به‌عنوان بزرگ‌ترین واردکننده قراضه آهنی آمریکا، مواد اولیه ارزان و باکیفیت برای تولید فولاد را خریداری می‌کند، در‌حالی‌که آمریکا از این صادرات درآمدزایی کرده و ضایعات فلزی خود را مدیریت می‌کند. از سوی دیگر، ترکیه بخشی از محصولات فولادی نهایی خود را به آمریکا صادر می‌کند، که این چرخه باعث رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی در هر دو کشور می‌شود.