طی پنج سال گذشته، روند تولید و مصرف مفتول مسی در چین صعودی بوده و با نرخ متوسط ۲.۳ درصد افزایش یافته همچنین صادرات محصول مذکور رشد ۲ برابری داشته است. در مقابل، واردات این محصول به چین، از ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ روند تقریبا ثابتی داشته است.
واردات مفتول مسی به چین از اندونزی، طی پنج سال گذشته با نرخ متوسط ۱۰ درصد افزایش یافته و این کشور با سهم صادرات ۴۵ درصدی در سال ۲۰۲۳، در رتبه اول واردات چین قرار گرفت. مالزی و تایوان به ترتیب با سهم‌های ۲۲ و ۱۵ درصدی در سال ۲۰۲۳، در رتبه دوم و سوم قرار گرفتند. واردات از تایوان بر خلاف اندونزی، در دو سال اخیر کاهش یافته و نرخ رشد سالیانه آن طی پنج سال اخیر، ۱۶- درصد محاسبه شده است.
مفتول مسی یکی از مهم‌ترین مواد اولیه در صنایع الکترونیک، مخابرات، خودروسازی و انتقال انرژی است که به دلیل رسانایی الکتریکی بالا، انعطاف‌پذیری مناسب و مقاومت در برابر خوردگی، کاربرد گسترده‌ای در تولید سیم و کابل‌های مورد استفاده در این صنایع دارد. این ماده به‌عنوان یک عنصر کلیدی در تولید انواع مختلف سیم و کابل‌های برق و انتقال داده، نقش اساسی در توسعه فناوری‌های نوین ایفا می‌کند. با توجه به افزایش تقاضا برای تجهیزات برقی و گسترش زیرساخت‌های انرژی تجدیدپذیر، اهمیت مفتول مسی در زنجیره تامین جهانی بیش از پیش نمایان شده است.
چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده مس در جهان، بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده مفتول مسی در میان کشورهای مختلف است که روند عرضه و تقاضای محصول یاد شده در این کشور، نقش مهمی در بازار و تجارت بین‌المللی این محصول ایفا می‌کند.
تداوم رشد صنعت مفتول مسی در چین
روند تولید و مصرف مفتول مسی در چین طی پنج سال اخیر صعودی بوده و مصرف همواره اندکی بیشتر از تولید است. همان‌طور که در نمودار ۱ مشاهده می‌شود، این روند طی سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ صعودی بوده که دلیل آن سیاست‌های توسعه‌ای چین در خصوص رشد تولیدات صنعتی و توسعه بخش مسکن و زیرساخت‌ها است. طی پنج سال اخیر، تولید این محصول در چین با نرخ متوسط سالانه ۲.۴ درصد و مصرف آن با نرخ ۲.۳ درصد، افزایش یافته‌اند. میزان تولید، از ۸.۴ میلیون تن در سال ۲۰۱۹، به ۹.۴ میلیون تن در سال ۲۰۲۳ افزایش یافته است؛ همچنین حجم مصرف از ۸.۵ میلیون تن در سال ۲۰۱۹ به ۹.۵ میلیون تن در ۲۰۲۳ رسیده است.
کشورهای جنوب‌شرق آسیا، مهم‌ترین مقاصد صادراتی
همان‌طور که اشاره شد، مصرف مفتول مسی در چین بیشتر از تولید این محصول است؛ ولی سالانه مقادیر کمی مفتول مسی به کشورهای دیگر صادر می‌شود. نمودار ۲ نشان می‌دهد که حجم صادرات مفتول مسی از چین به کشورهای مختلف طی پنج سال اخیر افزایش قابل‌توجهی یافته و از ۳۵ هزار تن در سال ۲۰۱۹، به ۷۰ هزار تن در سال ۲۰۲۳ رسیده است. این روند گرچه افزایش ۲ برابری را نشان می‌دهد، ولی در مجموع حجم قابل توجهی با توجه به اندازه بازار مفتول مسی در چین نیست. یکی از دلایل مهم افزایش صادرات در سال ۲۰۲۳، افزایش تولید مس تصفیه‌شده در چین به دلیل افزایش واردات کنسانتره مس به چین، رشد تولید ذوب اولیه و ثانویه و به دنبال آن افزایش تولید محصولات نیمه‌ساخته مسی از جمله مفتول مسی است.
کشور فیلیپین یکی از مهم‌ترین مقاصد صادرات این محصول از چین است. این کشور در سال ۲۰۲۳ حدود ۳۳ درصد از صادرات مفتول مسی از چین را به خود اختصاص داد که رشد اقتصادی، توسعه پروژه‌های ساخت‌وساز و زیرساخت‌های برقی و نزدیکی این دو کشور از نظر فاصله مکانی و هزینه حمل و نقل، از دلایل اصلی آن بود.
تایلند نیز در چند سال اخیر، به یکی از مقاصد مهم صادراتی این محصول از کشور چین، تبدیل شده و در سال ۲۰۲۳ با سهم ۱۹ درصدی، در رتبه دوم صادرات این محصول از کشور چین، قرار دارد. در حالی که در سال ۲۰۱۹، حدود ۲.۳ هزار تن از این محصول از کشور چین به تایلند صادر شده بود، ولی در سال بعد، این حجم از صادرات ۳ برابر افزایش یافته و به بیش از ۷ هزار تن رسید. از دلایل اصلی این موضوع می‌توان به قیمت رقابتی مفتول مسی چین در مقایسه با سایر رقبا، به ویژه ژاپن اشاره کرد. این مزیت قیمتی به چین امکان داده تا سهم بیشتری از بازار تایلند را به خود اختصاص دهد.
ویتنام در سال ۲۰۲۳ با سهم ۱۶ درصدی، در رتبه سوم مقصد صادراتی مفتول مسی از چین قرار گرفته است. صادرات به ویتنام نیز مانند تایلند از ۲۰۱۹ حدود ۲.۵ برابر افزایش داشته و مقدار آن از ۴.۸ هزار تن به بیش از ۱۲.۳ هزار تن رسیده است. علت این روند افزایشی را می‌توان به توسعه صنایع الکتریکی و الکترونیکی در ویتنام نسبت داد که نیاز به مواد اولیه‌ای مانند مفتول مسی را افزایش داده است. همچنین قیمت رقابتی این محصول در چین نسبت به سایر رقبا، یکی دیگر از دلایل مهم این رشد است.
تاثیر تنش‌های سیاسی بر تجارت چین و تایوان
بررسی نمودار ۳ نشان می‌دهد که طی پنج سال گذشته، واردات مفتول مسی به چین از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ روند پر نوسانی را طی کرده و تقریبا ثابت باقی‌مانده است. بیشترین حجم واردات در سال ۲۰۲۰ و بیش از ۱۰۰ هزار تن و کمترین مقدار آن در سال ۲۰۲۲، حدود ۸۷ هزار تن بوده است. یکی از عوامل اصلی کاهش واردات بین سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲، افزایش تولید داخلی و ظرفیت تولید مفتول مس بود. عامل دوم، سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر دولت چین برای واردات قراضه مسی و توسعه همزمان صنعت بازیافت مس داخلی بود که موجب کاهش تقاضا برای واردات مفتول مسی شد. از عوامل دیگر می‌توان به افزایش قیمت جهانی مس و روی‌آوردن چین به تامین نیاز خود از طریق منابع داخلی، محدودیت‌های حمل و نقل و قرنطینه‌های ناشی از کووید- ۱۹ و اتخاذ سیاست‌های تجاری و تعرفه‌های وارداتی برای کاهش وابستگی به واردات، اشاره کرد.
چین در سال‌های اخیر به دلایل متعددی از جمله تحریم‌های تجاری و تنش‌های سیاسی با تایوان، کاهش هزینه‌های تعرفه‌ای و بهره‌گیری از مزایای تجارت آزاد با کشورهای جنوب شرقی آسیا (ASEAN) و ظرفیت تولید بالاتر در مالزی و اندونزی، واردات مفتول مسی خود را از تایوان کاهش داده و به جای آن واردات بیشتری از مالزی و اندونزی داشته است.
واردات مفتول مسی به چین از اندونزی طی پنج سال گذشته با نرخ متوسط ۱۰ درصد افزایش یافته و این کشور با سهم صادرات ۴۵ درصدی در سال ۲۰۲۳، در رتبه اول صادرکنندگان این محصول به چین قرار گرفت. مالزی با سهم ۲۲ درصدی در سال ۲۰۲۳، در رتبه دوم قرار گرفت. طی پنج سال گذشته، واردات مفتول مسی به چین از مالزی روند صعودی داشته و با نرخ متوسط سالیانه ۳۶ درصد افزایش یافته است. تایوان نیز در سال ۲۰۲۳ با سهم ۱۵ درصدی، در رتبه سوم صادرکنندگان مفتول مسی به چین قرار گرفته است. واردات از تایوان بر خلاف اندونزی، در دو سال اخیر کاهش یافته و نرخ رشد سالیانه آن طی پنج سال اخیر، ۱۶- درصد محاسبه شده است.
