کرومیت نام تجاری اکسید کروم آهن (FeCr_۲O_۴) است که به‌طور طبیعی در پوسته زمین یافت می‌شود و زمانی‌ که استخراج می‌شود به‌عنوان کانسنگ کروم شناخته‌ می‌شود. کرومیت برای تولید فروکروم به‌عنوان یک منبع تامین‌کننده عنصر آلیاژی کروم، جهت ساخت فولاد زنگ‌نزن ضروری است. مقاومت در برابر خوردگی در فولادهای زنگ‌نزن از جمله خواصی است که با اضافه کردن کروم در فولاد ایجاد می‌شود. به این صورت که کانسنگ کروم پس از خردایش، غربال‌گری و جدایش وزنی، تبدیل به کنسانتره کروم شده و پس از ذوب آن به همراه کک و سایر افزودنی‌ها، فروکروم به دست می‌آید.

روند قیمت‌گذاری، مصرف و تقاضای کانسنگ کروم، فروکروم و فولاد زنگ‌نزن به هم وابسته است. به این صورت که بیش از ۹۵ درصد مصرف جهانی کانسنگ کروم در تولید فروکروم است و بیش از ۸۰ درصد فروکروم نیز در فولاد زنگ‌نزن کاربرد دارد. درنتیجه وضعیت بازار فولاد زنگ‌نزن از مهم‌ترین و اصلی‌ترین فاکتورها در تقاضا و قیمت‌گذاری فروکروم و متعاقبا کانسنگ کروم (کرومیت) به شمار می‌رود.

به‌طور کلی کاربردهای کرومیت را می‌توان در ۴ بخش متالورژیکی، صنایع شیمیایی، ماسه ریخته‌گری و دیرگدازها تقسیم‌بندی کرد. کرومیت به‌طور مستقیم در ریخته‌گری ‌صنعتی و تولید ماسه‌های نسوز مورد استفاده قرار می‌گیرد و یا تبدیل به سدیم دی‌کرومات برای سایر مصارف شیمیایی می‌شود؛ اما عمده مصرف آن در تولید فروآلیاژ مورد نیاز در صنعت فولاد است. مطابق با آمار جهانی، سهم مصرف کرومیت در صنایع شیمیایی و ماسه ریخته‌گری، هرکدام حدود ۲ درصد است.

مطابق آمارهای بین‌المللی کل تولید جهانی سنگ کرومیت حدود ۴۱ میلیون تن در سال ۲۰۲۱ بود. آفریقای جنوبی میزبان بیش از ۷۵ درصد از ذخایر و منابع کرومیت جهان است و در سال ۲۰۲۱ تقریباً حدود ۶۰ درصد از تولید کانسنگ کرومیت و کنسانتره در سطح جهان را به خود اختصاص داده است. در نتیجه فراوانی ذخایر کرومیت در آفریقای جنوبی، این کشور به یکی از کم هزینه‌ترین تولیدکنندگان سنگ کروم در سطح جهان بدل شده است و حدود نیمی از کانسنگ کرومیت این کشور صادر می‌شود. پس از آن به‌ترتیب قزاقستان، هند، ترکیه، فنلاند و زیمبابوه با مجموع سهم ۳۰ درصدی از تولید کل کرومیت در سطح جهان، از اصلی‌ترین عرضه‌کنندگان کرومیت به شمار می‌روند.

گفتنی است، قیمت‌های‌ بالا در سال ۲۰۱۷ منجر به تشویق آفریقای جنوبی (بزرگ‌ترین صادرکننده کرومیت جهان) در عرضه بیشتر این محصول شد تا جایی که این محصول در بازار جهانی دچار مازاد عرضه و متعاقبا سرکوب قیمت‌ها شد. افت قیمت‌ها تا حدی بود که در اواخر سال ۲۰۱۹، بخش قابل توجهی از تولیدکنندگان کرومیت جهان در حاشیه ضرر قرار گرفتند.

تولید سالانه کرومیت ایران طی ۵ سال گذشته حدود ۴۰۰ الی ۵۰۰ هزار تن برآورد می‌شود که بیشتر آن به سایر کشورها صادر می‌شود. صادرات سنگ کرومیت ایران به‌طور متوسط طی ۵ سال گذشته حدود ۳۰۰ هزار تن بوده است که به تدریج طی روندی نزولی طی ۳ سال گذشته کاهش یافته و به حدود ۱۵۵ هزار تن در سال ۱۳۹۹ رسیده است. از مهم‌ترین مقاصد صادراتی کرومیت ایران می‌توان به چین اشاره نمود که چین تقریبا عمده سنگ کرومیت ایران را خریداری می‌نماید. در سال ۲۰۱۹ ایران با سهم حدود یک درصدی از کل تولید جهانی سنگ کرومیت، در رتبه ۹ام بزرگ‌ترین صادرکنندگان کرومیت در جهان قرار داشت. اقتصادهای رقیب ایران در آسیا و خاورمیانه مانند ترکیه، قزاقستان و عمان، در رتبه بندی بالاتری به‌لحاظ حجم صادرات قرار دارند و رقبای منطقه‌ای جدی برای صنعت کرومیت ایران محسوب می‌شوند. معادن کرومیت ایران بیشتر در استان‌های کرمان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان قرار دارد. مهم‌ترین ذخایر کرومیت ایران در فاریاب استان کرمان واقع شده است که بیشترین تولید کرومیت در ایران را به خود اختصاص می‌دهند.

کشور ایران دارای منابع مناسبی از ذخایر کرومیت است و مصرف‌کنندگان کروم، نیاز خود به کانسنگ کروم را از تولید داخلی تامین می‌کنند. به‌همین دلیل صنایع مصرف‌کننده در تامین مواد اولیه خود با چالشی مواجه نیستند. علاوه بر تامین نیاز مصرف‌کنندگان داخل، تقریبا بیش از ۸۰ درصد سنگ کرومیت تولید شده در ایران به سایر کشورها صادر می‌شود. در سال‌های‌ گذشته عوارض صادراتی ۲۵ درصدی برای سنگ‌ کرومیت اعمال شده بود؛ اما در اواخر سال ۱۳۹۸، کاهش عوارض صادرات کرومیت از ۲۵ درصد به ۱۰ درصد از سوی وزارت صمت ابلاغ شد. حجم بالای صادرات کرومیت حتی با عوارض ۲۵ درصدی، از بهای تمام‌شده پایین کرومیت ایران حکایت دارد که می‌تواند در بازارهای بین‌المللی بسیار رقابتی تلقی شود.

ایران در منطقه یکی از مهم‌ترین صادرکنندگان کرومیت به‌شمار می‌رود. گفتنی است مطابق آمارهای بین‌المللی از میان کشورهای صادرکننده منطقه از جمله ترکیه، قزاقستان و عمان، قیمت صادراتی کرومیت ایران در سطح نسبتا پایینی قرار دارد؛ به‌طوری که تنها عمان ارزش واحد صادراتی پایین‌تری را نسبت به ایران گزارش کرده است.

گفتنی است عمده معادن سنگ کرومیت ایران، تحت مالکیت خصوصی قرار داد. عمده روش استخراج در معادن سنگ کرومیت ایران روباز است و بهره‌برداری از یک معدن تنها به صورت زیرزمینی انجام می‌شود. به‌همین دلیل مقدار باطله‌برداری در معادن سنگ کرومیت نسبت به سایر معادن در حال بهره‌برداری نسبتا بالا است. شایان ذکر است، از میان معادن در حال بهره‌برداری، صادرات سنگ‌کرومیت استخراج شده در مقایسه با حجم تولید آن نسبتا زیاد است؛ طبعا از نظر سهم فروش خارجی از کل ارزش فروش محصولات نیز، معادن کرومیت ایران جایگاه نخست را بین معادن در اختیار دارند.