صنعت باتری، یکی از اصلیترین صنایع مصرفکننده سرب تصفیه شده بهشمار میرود. در چین بین ۸۰ تا ۹۰ درصد سرب تصفیه شده برای ساخت و تولید باتری مورد استفاده قرار میگیرد.
در حالی که باتریهای سرب- اسید بهدلیل مزیت ارزان بودن امروزه بهوفور در خودروهای احتراق داخلی استفاده میشوند، خودروهای الکتریکی با افزایش تقاضا برای رقیب اصلی این نوع باتریها، یعنی باتریهای لیتیوم- یون، در حال کوچک کردن بازار باتریهای سرب- اسید هستند. با انقباض بازار باتریهای سرب- اسید، بازار سرب تصفیه شده نیز کوچک خواهد شد.
چین بزرگترین تولیدکننده و مصرفکننده سرب تصفیه شده در جهان شناخته میشود. این کشور در سال گذشته حدود ۵۵ درصد از کل سرب تصفیه شده در جهان را تولید کرد. عمده سرب تصفیه شده در این کشور برای تولید باتریهای سرب- اسید به مصرف میرسد که عمدتا از آن در خودروهای سواری و تجاری استفاده میشود. بخش عمدهای از سرب تصفیه شده تولیدی در چین از محل بازیافت باتریهای فرسوده حاصل شده است. پس از سال ۲۰۱۵ و اعمال محدودیتهای تولیدی بر واحدهای تولیدکننده سرب تصفیه شده، بازیافت در این کشور رونق گرفت. در همین حین نیز، رشد تعداد خودروهای در حال استفاده که سبب افزایش عرضه باتریهای مستهلک شده را در پی داشت به این امر کمک کرد.
رشد ساخت باتری در نیمه نخست سال ۲۰۲۱
تولید باتریهای سرب- اسید، اصلیترین محل مصرف سرب تصفیه شده در چین بهشمار میرود. نمودار ۱، تولید انواع باتریهای مورد استفاده در صنعت خودرو را در چین از ابتدای سال ۲۰۱۹ نشان میدهد که عمدتا از انواع باتریهای سرب- اسید هستند. همانطور که در این نمودار مشاهده میشود، تولید باتری در چین طی فصل نخست سال ۲۰۲۰ کاهش قابل توجهی را تجربه کرد که با آغاز همهگیری ویروس کووید-۱۹ در این کشور همراه بود و فعالیت بسیاری از کسب و کارها متوقف شد. طی فصل نخست این سال، کل باتریهای تولید شده معادل ۴۸.۴ گیگاوات ساعت بود که نسبت به فصل گذشته آن ۳۲ درصد و نسبت به دوره مشابه از سال ۲۰۱۹ حدود ۱۶۸ درصد افت داشت. پس از آن، با کاهش تدریجی محدودیتهای رفت و آمد در چین و پایان موج همهگیری ویروس کووید-۱۹ در این کشور، بهتدریج بر میزان تولید باتری افزوده شد تا در فصل دوم سال ۲۰۲۰، افت ناشی از همهگیری ویروس کووید-۱۹ بازیابی شود و میزان تولیدات این صنعت به سطوح سال ۲۰۱۹ بازگردد.
با این حال، در فصل چهارم سال ۲۰۲۰ با تزریق بستههای حمایتی دولت چین بهمنظور تسریع در بازیابی اقتصاد این کشور، رشد تولیدات افزایش بشتری یافت و میزان تولیدات این صنعت از دوران گذشته فراتر رفت. در این دوره، مقدار تولید انواع باتریهای مورد استفاده در صنعت خودروی این کشور به حدود ۱۰۴.۷ گیگاوات ساعت رسید و پس از آن نیز این سطوح بالای تولید را حفظ کرد. مقدار تولید باتری چین در فصل دوم سال ۲۰۲۱ حدود ۱۰۵.۹ گیگاوات ساعت گزارش شد که نسبت به دوره مشابه از سال ۲۰۲۰ (پس از دوران قرنطینه سراسری در چین)، بالغ بر ۵۲ درصد و نسبت به دوره مشابه در سال ۲۰۱۹ (پیش از دوران همهگیری ویروس کووید-۱۹) حدود ۴۳ درصد رشد داشت.
همانطور که در نمودار مشاهده میشود، عمده رشد تولید باتری در چین مرهون افزایش سهم انواع باتریهای لیتیوم- یون در این کشور بوده است. افزایش چشمگیر سهم باتریهای لیتیوم- یون در ساخت انواع باتریهای مورد استفاده در صنعت خودروسازی این کشور، سبب اوجگیری باتریهای تولید شده بر حسب میزان ذخیره انرژی آنها از فصل سوم سال ۲۰۲۰ شد. بر اساس میزان ذخیره انرژی باتریهای تولید شده، انواع باتریهای لیتیوم- یون در فصل دوم سال ۲۰۲۱ سهمی نزدیک به ۴۰ درصد از کل باتریهای صنعت خودرو را بهخود اختصاص دادند.
رشد پرشتاب ساخت خودروهای الکتریکی
شتابگیری ساخت و تولید خودروهای الکتریکی در چین که عمدتا از انواع باتریهای لیتیوم- یون برای ذخیرهسازی انرژی الکتریکی استفاده میکنند، تقاضا برای باتریهای لیتیوم- یون را در این کشور افزایش داد و به تبع رشد تقاضای آن، تولید این نوع از باتریهای نیز افزایش یافت. نمودار ۲، روند ساخت و تولید وسایل نقلیه موتوری را در چین از ابتدای سال ۲۰۱۹ نشان میدهد. بر اساس دادههای نشان داده شده این نمودار، مقدار تولید وسایل نقلیه موتوری در فصل نخست سال ۲۰۲۰، بهدلیل قرنطینه سراسری در چین ناشی از همهگیری ویروس کووید-۱۹، مقدار ساخت و تولید این محصولات بهشدت کاهش یافت ولی چندی نگذشت که در فصل دوم این سال، بهسرعت صنعت خودروسازی چین بازیابی شد و مقدار تولیدات این کشور حتی از متوسط فصول گذشته نیز فراتر رفت؛ بهطوری که مقدار تولید وسایل نقلیه موتوری در فصل چهارم سال ۲۰۲۰ بیشینه ۸.۱ میلیون دستگاه را تجربه کرد. اما پس از آن تعداد دستگاههای ساخته شده کاهش یافت تا در سال ۲۰۲۱، به متوسط ۶.۴ میلیون دستگاه در هر فصل رسید.
نکته جالب توجه افزایش تولید انواع باتریهای خودرو در سال ۲۰۲۱، با وجود افت ساخت و تولید وسایل نقلیه موتوری طی همین دوران است. تمرکز بیشتر خودروسازان چینی به ساخت و تولید انواع خودروهای الکتریکی در سال ۲۰۲۱، هر چند که از شمار دستگاههای نقلیه موتوری ساخته شده، کاست ولی تقاضا برای باتریها را افزایش داد. سهم خودروهای الکتریکی ساخته شده در چین طی فصل دوم سال ۲۰۲۱ نزدیک به ۱۱ درصد برآورد شد که بیشترین مقدار طی دوره مورد بررسی بود و نسبت به فصل نخست همین سال، ۲.۵ واحد درصد رشد داشت.
آینده تاریک بازار باتریهای سرب- اسید
انتظار میرود که علت اصلی افت ساخت و تولید وسایل نقلیه در نیمه نخست سال ۲۰۲۱، ناشی از افت فصلی فعالیتهای صنعتی این کشور، بهدلیل تغییرات آب و هوا باشد. عمده واحدهای صنعتی چین در نواحی جنوبی آن مستقر است که عموما در نیمه نخست سال با سیلابهای فصلی دست و پنجه نرم میکنند. از این رو، انتظار میرود که در نیمه دوم سال ۲۰۲۱، بر میزان تولیدات وسایل نقلیه موتوری چین افزوده شود و این امر تقاضا برای انواع باتریها را افزایش خواهد داد. در نیمه دوم سال، بهدلیل برودت هوا و کاهش عمر باتریهای سرب- اسید، تقاضا برای باتریهای سرب- اسید و بالطبع برای سرب تصفیه شده افزایش خواهد یافت اما از آنجا که ساخت خودروهای الکتریکی در چین با رشد بیشتری همراه خواهد بود، باید اذعان کرد که همچنان محرک اصلی برای رشد ساخت و تولید باتریها، همچنان از محل ساخت خودروهای الکتریکی خواهد بود. از این رو، میتوان گفت که طی چند سال آتی، با جایگزین شدن خودروهای الکتریکی بهجای خودروهای احتراق داخلی، از رشد تقاضای باتریهای سرب- اسید در این کشور کاسته شده و بر تقاضای باتریهای لیتیوم- یون در این کشور افزوده شود.