معاملات انجام‌شده در دو بورس LME و SHFE، تعیین‌کننده قیمت جهانی فلزات، ازجمله روی است. روند تغییرات قیمتی شمش روی در این دو بورس، طی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ تقریبا مشابه بوده؛ اما قیمت شمش روی عرضه‌شده در بورس شانگهای در سال‌های مورد بررسی بیش از بورس فلزات لندن بوده است.
همه‌گیر شدن ویروس کرونا در اوایل سال ۲۰۲۰ و همچنین واکسیناسیون گسترده جهت مقابله با این ویروس، تاثیر بسیار بالایی در قیمت روی تصفیه‌شده عرضه‌شده در هر دو بورس لندن و شانگهای داشته است که موجب افزایش قیمت صعودی برای این فلز شد. لازم به ذکر است که علاوه بر روند قیمتی، کاهش شاخص ارزش دلار در ماه‌های آتی موجب کاهش موجودی انبار در بورس فلزات لندن شده است.
بورس‌ها نقش بسیار مهمی در معاملات فلزات در سطح جهان دارند. بخش قابل‌توجهی از فلز تولید شده در جهان، در این بورس‌ها معامله می‌شود و قیمت معاملات در داد و ستدهای خارج از بورس نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. اهمیت فلزات پایه، موجب شده سالانه مقادیر قابل‌توجهی از این فلزات، در بورس‌های مختلف در قالب قراردادهای آتی، اختیار معامله و غیره مورد معامله قرار بگیرد. معاملات انجام شده در بورس‌ها بر وضعیت روانی بازار خارج از بورس نیز تاثیرگذار است و عموما قیمت‌گذاری این محصول را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. بورس فلزات لندن (LME) و بورس آتی شانگهای (SHFE) معتبرترین بورس‌های فلزات در جهان هستند که معاملات انجام شده در این بورس‌ها، تعیین‌کننده قیمت جهانی فلزات پرکاربرد از جمله روی است.
در نمودار ۱ روند قیمت روی تصفیه‌شده در دو بورس پرکاربرد جهان، بورس فلزات لندن و بورس کالای آتی شانگهای مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به نمودار ۱ قیمت روی تصفیه‌شده در هر بورس مورد بررسی از سال ۲۰۱۸ تا اواسط ۲۰۲۰ روندی نزولی را تجربه کرده است.
در بررسی این روند تغییرات، در ابتدای سال ۲۰۱۸ قیمت روی تصفیه‌شده در بورس فلزات لندن قیمت ۳،۵۰۰ دلار بر تن و در اواسط سال ۲۰۲۰ به پایین‌ترین مقدار خود؛ یعنی حدود ۱،۸۰۰ دلار بر تن رسید. در اواسط سال ۲۰۲۰ و با بهبود همه‌گیری کووید ۱۹، تولید در صنایع مصرف‌کننده روی رو به بهبودی رفت و این امر موجب افزایش تقاضا و بالطبع افزایش قیمت روی تصفیه‌شده در جهان از جمله بورس فلزات لندن و بورس آتی شانگهای شد. با توجه به مطالب عنوان شده، قیمت روی تصفیه‌شده در بورس فلزات لندن ا تا حدود ۳،۴۰۰ دلار بر تن افزایش یافت.
روند تغییرات قیمتی روی تصفیه‌شده در بازه زمانی مورد بررسی مشابه با روند تغیرات قیمتی روی در بورس فلزات لندن بوده است؛ به‌طوری که قیمت روی تصفیه‌شده در ابتدای سال ۲۰۱۸ حدود ۴ هزار دلار بر تن بوده و بعد از آن شاهد روندی نزولی بوده و در پایان سال ۲۰۱۸ به حدود ۳ هزار دلار در هر تن رسیده است؛ اما با شروع سال ۲۰۱۹ روند روبه رشدی را شاهد بوده است. از از ماه پنجم سال ۲۰۱۹، یعنی از ماه ژوئن، مجددا روند قیمت‌ها به صورت کاهشی بروز نموده است. این روند نزولی تا ماه آوریل سال ۲۰۲۰ ادامه پیدا کرد؛ اما از ماه آوریل ۲۰۲۰ و با کاهش اثرات ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا، قیمت شمش همانند روند قیمتی در بورس فلزات لندن، شاهد روند صعودی بوده؛ به‌طوری که از حدود ۲،۰۰۰ دلار در هر تن به حدود ۳،۳۰۰ دلار در هر تن تا دسامبر ۲۰۲۰ رسیده است و پس از آن طی سال ۲۰۲۱ این محدوده قیمتی با فراز و نشیب‌های هر چند کم حفظ شده است.
پس از وقوع پاندمی کرونا، بسیاری از تحلیل‌گران انتظار وقوع یک رکود جهانی را داشتند و در نتیجه قیمت بسیاری از کامودیتی‌ها از جمله روی تصفیه‌شده با کاهش همراه شد؛ به نحوی که تا ژانویه ۲۰۲۰ قیمت فلز روی بالای ۲،۲۵۰ دلار بود، اما طی کمتر از دو ماه قیمت آن به حدود ۱،۷۵۰ دلار رسید؛ اما با بهبود اوضاع کرونا در چین و بازگشت این کشور به سمت افزایش تقاضا برای کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی، زمینه‌های رشد قیمت فراهم شد و در نهایت تا پایان سال ۲۰۲۰، قیمت روی از ۲،۵۰۰ تا ۲،۷۰۰ دلار برای هر تن رسید و روند افزایش قیمت به همین منوال ادامه داشت، تا انتشار اخبار مربوط به واکسن کرونا، مجددا بر آتش رشد قیمت کامودیتی‌ها افزود. لازم به ذکر است که بازار کامودیتی‌ها اکنون شاهد سیاست‌های انبساطی در کشورهایی مانند آمریکا است که این مهم موجب شده است شاخص دلار با کاهش همراه شده و با توجه به آن‌که رابطه قیمت کامودیتی‌ها با شاخص دلار، معکوس است، در نتیجه این امر موجب رشد قیمت را تا پایان سال ۲۰۲۱ بوده است.
در نهایت می‌توان انتظار داشت در کوتاه‌مدت، با بهبود اوضاع اقتصادی در بسیاری از کشورها و تزریق نقدینگی به اقتصاد که نتیجه آن ایجاد تورم در سطح جهانی است، قیمت نهاده‌هایی مانند روی به سمت بالا میل به حرکت داشته باشند و به مرور زمان با برطرف شدن مسایل ناشی از کرونا، انتظار می‌رود بسیاری از کشورهای تولیدکننده، سطح تولیدات خود را افزایش دهند، که این امر می‌تواند باعث افزایش عرضه و در نتیجه کاهش قیمتی یا در بهترین حالت ثبات قیمت شود.
از سوی دیگر با صنعتی‌تر شدن جوامع و استفاده از روی به دلیل خواص ضد خوردگی آن در آلیاژهای مختلفی که در صنایع خودرو و لوازم‌خانگی کاربرد دارد، تقاضای این فلز افزایش خواهد یافت و در نتیجه این عامل از افزایش تقاضای روزافزون آن حمایت خواهد کرد. پیش‌بینی می‌شود که این رشد تقاضا تا پایان سال ۲۰۲۵ ادامه خواهد داشت. بر اساس پیش‌بینی‌های بانک جهانی، قیمت روی تا سال ۲۰۳۵ حدود ۲،۷۰۰ دلار برای هر تن بوده و پس از آن با کاهش همراه شده است به نحوی که میانگین قیمت بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۳۵ حدود ۲،۵۰۰ دلار خواهد بود.
نمودار ۲ موجودی مواد در دو بورس آتی شانگهای و بورس فلزات لندن را از ابتدای سال ۲۰۱۸ تا ابتدای سال ۲۰۲۲ مورد بررسی قرار داده است. موجودی انبار در بورس فلزات لندن از اواسط سال ۲۰۱۸ تا اواسط سال ۲۰۲۱، مطابق با روند تغییرات قیمت روی بوده، که روندی نزولی و سپس روندی صعودی را پیموده و در اواسط ۲۰۲۱، موجودی انبار روی تصفیه‌شده در این بورس پراهمیت به‌واسطه افت شاخص ارزش دلار روندی نزولی را شاهد بوده و در پایان سال ۲۰۲۱ به حدود ۱۸۵ هزار تن رسیده است.
موجودی انبار در بورس آتی شانگهای طی بازه زمانی مورد بررسی شاهد فراز و فرودهای زیادی بوده است. اما به‌طور کلی در طی سال‌های مورد بررسی روند نزولی داشته و از حدود ۸۰ هزار تن در ابتدای سال ۲۰۱۸ به حدود ۶۰ هزار تن در انتهای سال ۲۰۲۱ رسیده است. لازم به ذکر است که در سال ۲۰۲۰ و به‌واسطه همه‌گیری ویروس کووید ۱۹، موجودی انبار در بورس آتی شانگهای روندی کاملا نزولی را طی کرده است.
