با توجه به آمار منتشر شده توسط پایگاه داده‌های تجارت بین‌الملل، میزان صادرات سولفات آلومینیوم ماده شیمیایی تولیدشده از سنگ معدن کریولیت در سال ۲۰۲۰، حدود ۵۱۵ هزار تن بوده است. چین با اکتساب سهم حدود ۲۳ درصدی در جایگاه نخست از صادرات سولفات آلومینیوم در جهان قرار دارد.
سولفات آلومینیوم (Aluminium sulfate) یک ماده شیمیایی سفید رنگ با فرمول شیمیایی Al۲(SO۴)۳ است که از سنگ معدن کریولیت تهیه می‌شود و به صورت مایع و یا پودر کریستالی یافت شده و اغلب با خلوص ۱۷ درصد مورد استفاده قرار می‌گیرد. آلوم، کیک آلوم، زاج سفید سنتی، زاج آلوم، زاج آلومینیوم، زاج عطاری، زاج سفید عطاری، نمک آلومینیوم، آلومینیوم تری سولفات و آیوپاک هگزا دکا هیدرات از جمله عناوین دیگری هستند که سولفات آلومینیوم با آن‌ها شناخته شده است. این ماده از جمله ترکیبات مهم آلومینیوم است که قدرت منعقد کنندگی و جذب آب بالایی داشته و در حذف کامل ترکیبات کارایی بالایی از خود نشان می‌دهد.
گستره کاربرد سولفات آلومینیوم متنوع است. حدود ۵۰ درصد از سولفات آلومینیوم در صنایع کاغذسازی، کارتون‌سازی و مقواسازی استفاده می‌شود. همچنین از سولفات آلومینیوم به دلیل سه ظرفیتی بودن یون آلومینیوم و توانایی بالای آن در انعقاد و لخته سازی ذرات کلوییدی، در تصفیه آب و فاضلاب نیز استفاده می‌شود. سولفات آلومینیوم به دلیل ترکیب شدن یون آلومینیوم با هالوژن‌هایی نظیر کلر و فلویور و ایجاد رسوب و کمک به حذف آن‌ها از محلول سولفات روی حاصل از لیچینگ خاک یا کنسانتره روی، جهت جلوگیری از چسبندگی فلز روی به کاتدها در فرآوری روی به عنوان فلوکولانت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
با توجه به اهمیت این ماده شیمایی در تولید و فرآوری فلزات از جمله روی، در این گزارش به بررسی تجارت این ماده شیمیایی پرداخته شده است. در تجارت بین‌المللی، برای این ماده شیمیایی ، با کد تعرفه ۲۸۳۳۲۲۰۰ شناخته می‌شود. در نمودار ۱ صادرات جهانی سولفات آلومینیوم، به تفکیک بزرگ‌ترین کشورهای صادرکننده این محصول شیمیایی طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ به تصویر کشیده شده است. با توجه به نمودار ۱، حجم صادرات جهانی طی سال‌های مورد بررسی روندی صعودی را شاهد بوده است. میزان صادرات جهانی این محصول تنها با رشد سالانه ۰.۶ درصدی، از حدود ۴۸۰ هزار تن در سال ۲۰۱۱ به حدود ۵۲۰ هزار تن در سال ۲۰۲۰ رسیده است.
بر اساس نمودار ۱، چین، ترکیه، سوئد و اندونزی بزرگ‌ترین صادرکنندگان سولفات آلومینیوم در جهان در سال ۲۰۲۰ بوده‌اند. چین با اکتساب سهم حدود ۲۳ درصد، در جایگاه نخست از صادرات سولفات آلومینیوم در جهان قرار دارد که طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ رشد سالانه حدود ۴ درصدی را تجربه کرده است و صادرات آن به بیش از ۱۱۸ هزار تن در سال ۲۰۲۰ رسیده است. بعد از چین، ترکیه با سهم حدود ۱۹ درصدی در جایگاه دوم صادرات این محصول در سال ۲۰۲۰ قرار دارند. هنگ‌کنگ و فیلیپین به عنوان بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی چین و مغرب و آفریقای جنوبی به عنوان بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی ترکیه در سال ۲۰۲۰ شناخته شده‌اند. افزایش صادرات سولفات آلومینیوم در ترکیه به طور خاص از سال ۲۰۱۶ اتفاق افتاده است، که این امر ناشی از افزایش تولید به دلیل افزایش تقاضا و افزایش مصرف جهانی با توجه به رشد صنعت فلزات از جمله روی و دیگر صنایع مصرف‌کننده سولفات آلومینیوم بوده است.
سوئد با سهم حدود ۸ درصد و میزان صادرات حدود ۴۱ هزار تن در رتبه سوم از صادرات سولفات آلومینیوم در سال ۲۰۲۰ قرار دارد که کشورهای نروژ و غنا بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی این کشور محسوب می‌شوند. اندونزی با سهم حدود ۶ درصد و میزان صادرات حدودا ۳۲ هزار تنی، به عنوان چهارمین صادرکنندگان این ماده شیمیایی در سال ۲۰۲۰ بوده است. طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰، صادرات سولفات آلومینیوم اندونزی، سالیانه کاهش ۲ درصدی را تجربه کرده است. کشورهای استرالیا و ویتنام از مقاصد صادراتی اصلی اندونزی محسوب می‌شوند.
در نمودار ۲ واردات سولفات آلومینیوم طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ به تصویر کشیده شده است. بر اساس نمودار مذکور، واردات سولفات آلومینیوم در جهان طی سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ با کاهش رشد سالانه حدود ۰.۳ درصدی، از حدود ۵۶۰ هزار تن در سال ۲۰۱۱ به حدود ۵۴۵ هزار تن در سال ۲۰۲۰ رسیده است. از دلایل اختلاف بین روند و میزان واردات جهانی سولفات آلومینیوم در سال‌های مورد بررسی، بدون شک عدم ثبت برخی آمار و ارقام مربوط به تجارت توسط برخی کشورها و همچنین خطاهای آماری است.
همان‌طور که در نمودار ۲ مشاهده می‌شود، فرانسه با سهم حدود ۱۲ درصد و استرالیا با سهم حدود ۵ درصد، بزرگ‌ترین واردکنندگان جهانی سولفات آلومینیوم در سال ۲۰۲۰ بوده‌اند. میزان واردات سولفات آلومینیوم فرانسه با کاهش رشد سالیانه حدود ۰.۶ درصد از حدود ۶۷ هزار تن در سال ۲۰۱۱ به ۶۳ هزار تن و واردات استرالیا رشد سالانه ۰.۵ درصدی را تجربه کرده و از حدود ۲۸ هزار تن به ۳۰ هزار تن در سال‌های مورد بررسی افزایش یافته است. کشورهای اسپانیا، هلند و بلژیک بزرگ‌ترین مبادی وارداتی به فرانسه و کشورهای مجارستان و اسلوونی بزرگ‌ترین مبادی وارداتی به استرالیا بوده‌اند.
سنگاپور با سهم ۵ درصدی و هنگ‌کنگ با سهم ۴ درصدی در رتبه‌های بعدی از واردات سولفات آلومینیوم قرار دارند. در مجموع این چهار کشور حدود ۲۶ درصد از کل واردات سولفات آلومینیوم را در سال ۲۰۲۰ به خود اختصاص داده‌اند. کشور مالزی بزرگ‌ترین مبدا وارداتی سولفات آلومینیوم به سنگاپور در سال ۲۰۲۰ بوده است و هنگ‌کنگ به طور کامل این محصول را از چین وارد می‌کند.
در سال‌های اخیر ظرفیت بازار سولفات آلومینیوم شرایط رو به رشدی را شاهد بوده و انتظار می‌رود که این روند رشد در سال‌های آتی نیز ادامه یابد. از دلایل این روند رو به رشد می‌توان به رشد صنایع فرآوری روی در سال‌های آتی اشاره کرد؛ از این رو انتظار می‌رود که میزان تجارت این محصول در سال‌های آتی روند رو به رشدی را شاهد باشد.
