تجارت مقاطع مسی و برنجی در بازه زمانی سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱ بهصورت متناوب روندی صعودی از خود نشان داده است. در سالهای گذشته مجموع تجارت مقاطع مسی و آلیاژی بهصورت میانگین ۸۱۴ هزار تن بوده که این میزان از تجارت پاسخگوی ۲۳ درصد از تقاضای این محصولات در جهان است.
در تجارت مقاطع مسی و الیاژی مقاطع برنجی ۵۱ درصد از سهم تجارت این محصولات را شامل میشوند که نشاندهنده تقاضای زیاد مقاطع برنجی است. بنا بر گزارش سایت IWCC تقاضای مقاطع برنجی و آلیاژی ۸۰ درصد از کل تقاضای انواع مقاطع را تشکیل میدهد. این حجم از تقاضا، کشورهای توسعه یافته را راغب به تولید بیشتر این محصولات برای دستیابی به چنین بازار بزرگی کرده است. کشور های آلمان و ایتالیا با صادرات مقاطع برنجی و آلیاژی بیش از یکسوم از سهم تجارت این محصولات را به خود اختصاص دادهاند.
تبدیل مواد اولیه به محصولات با ارزش افزوده بیشتر و تجارت این نوع محصولات همواره میتواند گرهگشای بخشی از مشکلات اقتصادی کشورها باشد. مقاطع مس معمولا در سازهها، اتصالات برقی و لولهکشی و ماشینآلات صنعتی استفاده میشود. این محصولات فقط در فرم خالص خود کاربرد ندارند. آلیاژهای آن ممکن است با ترکیب عناصر دیگر برای دستیابی به خواص مکانیکی و فیزیکی متفاوت، ساخته شوند. بیشتر آلیاژهای ساخته شده برنج و برنز هستند. از این مقاطع آلیاژی نیز در صنعت ساختمانسازی، صنایع برودتی و حرارتی، شیرآلات ساختمانی، صنعت خودرو، صنعت نفت، پتروشیمی، یراقآلات ساختمانی، اتصالات آب و گاز استفاده میشود.
جایگاه مقاطع مسی و برنجی در تجارت جهانی
تجارت مقاطع مسی و آلیاژی در بازه زمانی سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱ بهصورت متناوب روندی صعودی از خود نشان داده است. همانطور که در نمودار ۱ نیز مشاهده میشود کل تجارت مقاطع مسی و آلیاژی در سال ۲۰۱۱ حدود ۷۶۳ هزار و ۱۵۶ تن بود و در بازه زمانی سالهای منتهی به سال ۲۰۲۱بهصورت میانگین ۸۱۴ هزار تن تجارت شد و در سال ۲۰۲۱ برابر با ۸۵۶ هزار و ۴۵۸ تن شده است. شایان ذکر است که این روند در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ بهدلیل بحران کووید-۱۹ دچار یک کاهش ۵ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۸ شد. بنا بر گزارش سایت IWCC میانگین تقاضای مقاطع مسی و آلیاژی در سالهای گذشته برابر ۳ میلیون و ۵۳۸ هزار تن بود که میزان تجارت جهانی آن پاسخگوی ۲۳ درصد از تقاضای این محصولات بوده است.
همانطور که در نمودار ۱ آمده است، در بازه زمانی مورد مطالعه در تمام این سالها تجارت مقاطع برنجی نقش تاثیرگذاری در بازار این محصولات داشته و همواره بهطور میانگین ۵۱ درصد از سهم تجارت کل این محصولات را به خود اختصاص داده است. تجارت این محصولات درسال ۲۰۱۱ به میزان ۴۴۹ هزار و ۶۹۴ تن بود و بهصورت میانگین به میزان ۴۱۱ هزار و ۷۳۸ تن در سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۰ تجارت شدند و مقدار تجارت آن در سال ۲۰۲۱ برابر با ۴۵۲ هزار و ۶۵ تن بود. گفتنی است مقاطع از جنس مس بهطور میانگین ۳۹ درصد از سهم تجارت محصولات را شامل میشود که میانگین تجارت این محصولات در بازه زمانی ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۰ برابر با ۳۲۰ هزار و ۴۳۴ تن بوده است.
آلمان و ایتالیا از بزرگترین صادرکنندههای مقاطع در جهان هستند و بهطور میانگین ۱۹ و ۱۲ درصد از سهم کل تجارت انواع مقاطع مسی و آلیاژی را در جهان به خود اختصاص دادهاند. مجموع صادرات مقاطع آلیاژی این دو کشور حدود یک سوم از کل تجارت مقاطع آلیاژی جهان را تشکیل میدهند. آلمان و ایتالیا سالانه حجم زیادی از مقاطع برنجی را صادر میکنند؛ بهطوری که در بخش مقاطع بهترتیب ۷۷ درصد از تجارت کشور آلمان و ۶۵ درصد از تجارت کشور ایتالیا، مربوط به مقاطع برنجی است. همچنین ایتالیا بهصورت میانگین با تجارت سالانه ۲۸ هزار و ۸۸۴ تن مقاطع برنزی بزرگترین صادرکننده این محصولات در جهان نیز بهحساب میآید و بهطور میانگین ۳۰ درصد از تجارت کل مقاطع این کشور را شامل میشود.
آلمان بزرگترین صادرکننده مقاطع برنجی
آلمان بزرگترین صادرکننده مقاطع برنجی در جهان است و ۳۰ درصد از تجارت مقاطع برنجی در جهان مربوط به این کشور است؛ بهطوری که در سال ۲۰۲۱ ۸۰ درصد از کل صادرات انواع مقاطع این کشور مربوط به مقاطع برنجی بود. یکی از عوامل تاثیرگذار در تجارت محصولات برنجی دسترسی به قراضه برای تولید این محصولات است. در تولید محصولات برنجی به دلیل اینکه با توجه به استانداردها عناصر آلیاژی به نسبت زیادی در ترکیب شیمیایی وجود دارند، به عنوان مثال در بعضی از انواع آلیاژهای برنجی حتی تا ۴۷ درصد عناصر آلیاژی در فلز پایه وجود دارد، این امکان را فراهم میکند که بیشتر این محصولات از منابع ثانویه و قراضههای مسی تولید شوند که این موضوع یک مزیت در تولید این دسته از آلیاژها محسوب میشود. در نتیجه دسترسی به قراضههای مسی نقش مهمی در توسعه بازار تولید و عرضه محصولات برنجی دارد. در سالهای گذشته آلمان با صادرات میانگین ۴۹۵ هزار تن قراضه مسی یکی از بزرگترین صادرکنندههای قراضه در جهان و همچنین بزرگترین صادرکننده در اروپا بودهاست که نشان دهنده دسترسی این کشور به حجم زیادی قراضه مسی است. این موضوع را میتوان یکی از دلایل تسهیل فعالیت این کشور در تولید و صادرات مقاطع برنجی برشمرد.
این کشور سالانه حجم زیادی از مقاطع برنجی را به همسایههای اروپایی خود صادر میکند. کشورهای صنعتی ایتالیا، فرانسه، انگلستان و نروژ مهمترین شرکای تجاری آلمان و خریداران مقاطع برنجی آن هستند. این کشورها خود به نحوی صنایع خودروسازی و ماشینآلات صنعتی بزرگی دارند که مصرفکننده مقاطع برنجی و آلیاژی هستند؛ از طرف دیگر مسیر تجاری مشترک و جابهجایی آسان و با هزینه کمتر باعث فعالیت تجاری هرچه بیشتر این کشورها با یکدیگر میشود. با توجه به اینکه کشور آلمان هم از مزیت دسترسی به مسیرهای تجاری با همسایههای خود برخوردار است و هم دارای پتانسیل بالایی در تولید محصولات برنجی است، صادرات مقاطع برنجی را از ۱۰۶ هزار و ۳۹ تن در سال ۲۰۱۱ به ۱۳۲ هزار و ۴۱ تن در سال ۲۰۲۱ رسانده است.
بنا بر گزارش سایت IWCC تقاضای مقاطع برنجی و آلیاژی در سالهای گذشته در کل جهان بهطور میانگین برابر با ۲ میلیون و ۹۴۰ هزار تن در سال بودهاست و همانطور که در نمودار ۳ نمایش داده شده است آلمان بهصورت میانگین ۱۱۹ هزار و ۶۱۹ تن تجارت مقاطع برنجی را در سالهای گذشته انجام داده است که صادرات مقاطع برنجی کشور آلمان بهتنهایی ۱۵ درصد از کل تجارت انواع مقاطع را شامل میشود. همچنین بررسیهای تیم آرمان آتورپات نشان میدهد که صادرات مقاطع برنجی آلمان به تنهایی ۴ درصد از این تقاضای جهانی را پاسخ میدهد.
دسترسی به خواص آلیاژی بهتر و کاربردهای آن باعث شده که همواره نیاز بیشتری به محصولات برنجی وجود داشته باشد و نیز کشورهای صنعتی، تولید مقاطع برنجی را افزایش دهند. با توجه به اینکه میزان تجارت جهانی مقاطع در کشورهایی که دارای صنایع میانی و پاییندستی بزرگی هستند، افزایش داشتهاست؛ میتوان نتیجه گرفت که کشورهای زیادی در تولید و مصرف این محصولات فعالیت دارند. با این حال، کشورهای آلمان و ایتالیا در سالهای اخیر با بهرهگیری از دانش فنی و استفاده حداکثری از بازار وارداتی این محصولات در کشورهای صنعتی همسایه خود، جایگاه کلیدی خود در تجارت مقاطع برنجی را حفظ کردهاند.