کشورهای آلمان، چین و ایتالیا از مهمترین صادرکنندگان سیم لاکی در جهان هستند و از سوی دیگر آمریکا با کاهش صادرات خود در سالهای اخیر روی به واردات بیشتر آورده است و در سال ۲۰۲۱ بیشترین میزان واردات را نسبت به کشورهای دیگر انجام داد که این امر میتواند ناشی از افزایش تقاضای آن باشد.
در سالهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱ سیم لاکی بهصورت میانگین ۶۹۸ هزار تن در جهان تجارت شده است که حجم تجارت آن در سال ۲۰۲۱ نسبت به سال ۲۰۱۱ به میزان ۱۵ درصد کمتر بود و طی این دوره روندی نزولی از خود نشان داده است. روند تجارت کشورها در سالهای گذشته اینطور نشان میدهد که کشورهای چین و اسپانیا در صدد افزایش حجم صادرات خود هستند و سعی در تصاحب بازار وارداتی کشورهای همسایه خود دارند.
سیم لاکی به نوعی سیم مسی گفته مـیشـود کـه پوششی از جنس رزینهای مخصوص (لاک) با مقاومت حرارتی نسـبتا بالا روی آن اعمال شده و با قطرهای مختلـف ساخته میشود. سیمهای لاکی بر اساس نوع استفاده با کلاسهای حرارتی مختلفی تولید میشوند و جهت تولید هرکدام از انواع این سیمها از عایقکننده (لاک) خاصی استفاده میشود. کلاس حرارتی حداکثر دمای تحمل سیم لاکی را نشان میدهد. از این سیمهـا در ساخت سیمپیچهای القایی ترانسفورماتورها، الکتروموتورها، ژنراتورها و موارد دیگر استفاده میشود. امروزه کمتر محصول صنعتی را میتوان یافت که در آن از سیم لاکی اثری نباشـد. بدین ترتیب از کوچکترین لوازم خانگی گرفته تا پیچیدهترین ابزار و ادوات صنعتی، وابستگی اجتناب ناپذیر و گستردهای به سیم لاکی دارند.
سهم ۴۶ درصدی ۵ صادرکننده برتر از تجارت جهانی
تجارت سیم لاکی در بازه زمانی ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱ تغییرات متناوبی داشته و روندی نزولی را پشت سر گذاشته است. تجارت این محصول از ۷۷۲ هزار و ۴۷۰ تن در سال ۲۰۱۱ به ۶۵۶ هزار و ۳۸۲ تن در سال ۲۰۲۱ رسید. همانطور که در نمودار ۱ نشان داده میشود بین سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ تجارت سیم لاکی کاهش ۹ درصدی داشت که از ۶۴۴ هزار تن در سال ۲۰۱۹ به ۵۸۸ هزار تن در سال ۲۰۲۰ رسید، اما در سال ۲۰۲۱ افزایش ۱۱ درصدی از خود نشان داد.
این محصول در سالهای گذشته بهصورت میانگین ۶۹۸ هزار تن تجارت شده است که با توجه به میانگین تقاضای کل سیم و کابل مسی در جهان که برابر با ۱۶ میلیون تن (مس محتوی) بوده است، میتوان اذعان کرد که تجارت سیم لاکی حدود ۴.۵ درصد از تقاضای این محصولات را تامین کرده است.
کشورهای آلمان، چین، ایتالیا، اسپانیا و آمریکا از مهمترین صادرکنندههای سیم لاکی در جهان هستند. صادرات این پنج کشور بهصورت میانگین ۴۶ درصد از کل تجارت جهان را به خود اختصاص داده است. صادرات کشورهای آمریکا، ایتالیا و آلمان در اوایل دهه گذشته یعنی در سال ۲۰۱۱ مجموعا ۳۲ درصد از کل تجارت این محصول را در اختیار داشتند. در سال ۲۰۱۲ صادرات آمریکا افت ۴۲ درصدی، نسبت به سال قبل از خود نشان داد و از ۸۷ هزار و ۱۶۳ تن در سال ۲۰۱۱ به ۵۰ هزار و ۲۱۲ تن در سال ۲۰۱۲ رسید و از آن پس روند نزولی پیوستهای از خود نشان داد و تا سال ۲۰۲۱ به میزان ۴۲ هزار و ۴۶۶ تن رسیده است.
آلمان همواره بیشترین سهم را در تجارت سیم لاکی داشته و بهصورت میانگین ۱۲ درصد از تجارت کل این محصول را در جهان دارا بوده است. صادرات این کشور از سال ۲۰۱۱ که میزان ۷۷ هزار و ۳۲۵ تن بود تا سال ۲۰۱۷ با یک روند صعودی به بیشترین میزان خود در دهه گذشته یعنی ۱۰۱ هزار و ۸۰۴ تن رسید که در آن سال ۱۴ درصد از کل تجارت جهانی را ثبت کرد. روند تغعییرات آن در سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ دوباره نزولی شد و نهایتا در سال ۲۰۲۱ با یک رشد ۶ درصدی به میزان ۸۳ هزار و ۷۸۷ تن رسید.
درحالیکه روند تغییرات تجارت جهانی سیم لاکی در دهه گذشته بهصورت متناوب نزولی بوده؛ اما دو کشور چین و اسپانیا پس از یک افزایش زیاد در سال ۲۰۱۲ نسبت به سال ۲۰۱۱، همواره سعی در افزایش میزان صادرات خود داشتهاند. اسپانیا در سال ۲۰۱۲ با افزایش ۹۱ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۱ حجم صادرات خود را از حدود ۲۷ هزار تن به حدود ۵۱ هزار تن در سال ۲۰۱۲ رساند و پس از آن همواره با روندی صعودی حجم صادرات خود را تا سال ۲۰۲۱ افزایش داد و به ۶۱ هزار ۴۰۰ تن رساند. شایان ذکر است که عمده صادرات این کشور به همسایههای اروپایی خود بهخصوص کشورهای جمهوری چک و فرانسه بوده است و بخش عمدهای از بازار وارداتی این دو کشور را به خود اختصاص داده است.
چین نیز از سال ۲۰۱۱ تا سال ۲۰۱۸ همواره روند صعودی را در صادرات سیم لاکی از خود نشان داده است و حجم صادرات خود را از ۵۱ هزار و ۳۲۵ تن در سال ۲۰۱۱ به ۷۳ هزار تن در سال ۲۰۱۸ رساند تا اینکه در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ به دلیل بحران کووید-۱۹ بهترتیب ۷ و ۸ درصد کاهش در صادرات خود داشت؛ اما در سال ۲۰۲۱ با افزایش ۱۸ درصدی حجم صادرات خود را به ۷۴ هزار و ۱۰۵ تن رساند و توانست ۱۱ درصد از کل تجارت این محصول را بهدست بیاورد. گفتنی است که انحصار بازار شرق آسیا در دست این کشور است. کشورهای صنعتی آسیای شرقی مانند ژاپن و تایوان که از تولیدکنندگان موتورها و لوازم الکترونیکی هستند، از مهمترین خریداران سیم لاکی چین هستند.
تعداد بیشتر واردکنندگان در تجارت جهانی
در بخش واردات بهدلیل بازار مصرف پراکنده این محصول کشورهای بیشتری در این بخش حضور دارند؛ اما بهصورت کلی همانطور که در نمودار ۲ نمایش داده شده است کشورهای آلمان، آمریکا، جمهوری چک، چین و فرانسه از مهمترین واردکنندگان سیم لاکی در جهان هستند و تا سال ۲۰۲۱ بهصورت میانگین مجموع واردات این پنج کشور ۳۰ درصد از تجارت کل سیم لاکی جهان را تشکیل دادند. کشورهای آلمان، آمریکا و چین که خود از صادرکنندگان مهم سیم لاکی هستند نیز در بخش واردات این محصول فعالیت دارند. این مورد میتواند بهدلیل کاربرد سیم لاکی در صنایع الکترونیکی باشد که این کشورها جزو بزرگترین تولیدکنندگان محصولات الکترونیکی هستند.
آمریکا از سال ۲۰۱۱ واردات خود را با یک روند نزولی از ۴۷ هزار و ۸۸۹ تن به ۴۱ هزار و ۷۲۷ تن در سال ۲۰۱۶ رساند؛ اما پس از آن در سال ۲۰۱۷ با افزایش ۱۲ درصدی نسبت به سال ۲۰۱۶ حجم واردات خود را به حدود ۴۷ هزار تن افزایش داد، سپس در سال ۲۰۲۱ با افزایش ۲۰ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۰ حجم واردات خود را به ۵۳ هزار و ۲۹۱ تن رساند. این کشور نهایت در سال ۲۰۲۱ با سهم ۸ درصدی از کل تجارت جهان بیشترین سهم واردات را در بین کشورهای فعال در این حوزه اختیار کرد. بدین ترتیب میتوان دید که در سالهای گذشته این کشور با از دست دادن جایگاه خود در صادرات سیم لاکی سعی در واردات بیشتر این این محصول دارد، بهعبارتی با توجه به روند تجارت این کشور میتوان انتظار داشت که تقاضای داخلی سیم لاکی این کشور طی سالهای اخیر افزایش داشته است.
آینده بازار سیم لاکی چگونه رقم میخورد؟
با توجه به نمودار ۳ بررسی میزان تقاضا برای سیم و کابل مسی نشان میدهد که تا سال ۲۰۲۱ سالانه بر میزان تقاضای سیم لاکی افزوده شده است؛ اما از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰ تقاضای سیم و کابل در جهان ۴ درصد کاهش یافت که یکی از دلایل مهم آن میتواند بحران جهانی کووید-۱۹ باشد. میزان تجارت سیم لاکی نسبت به تقاضای کل جهان در ۱۰ سال گذشته و بهخصوص سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱ نیز روند نزولی از خود نشان داده است که حاکی از شکلگیری ظرفیتهای جدید تولید سیم لاکی در مناطق جدید جهان است.
امروزه با توجه به کاربرد برق در بسیاری از تجهیزات، استفاده از سیستمهای کمکی الکتریکی مانند بالابرهای برقی شیشه و تنظیم برقی صندلی در خودروها که عموما برای کارکرد خود به موتورهای الکتریکی احتیاج دارند، تقاضای سیملاکی افزایش یافته است و انتظار میرود که این روند در سالهای پیش رو نیز حتی با ورود و توسعه بازار خودروهای الکتریکی، بیش از پیش رشد داشته باشد. انتظار میرود که تجارت این محصول نیز همگام با رشد تقاضای جهانی آن، با توجه به رشد اقتصادی مداوم که موجب گسترش صنعت و تقاضا برای کالاهای مصرفی میشود، مشابه با بازار تقاضای سیم لاکی در سالهای آتی روندی صعودی پیدا کند که در نهایت منجر به ثابت باقی ماندن سهم تجارت در تامین تقاضای جهانی خواهد شد.