تجارت جهانی کنسانتره سرب در سال ۲۰۲۱ حدود ۲.۸ میلیون تن بود که نسبت به سال ۲۰۲۰ حدود ۱۰۰ هزار تن کاهش یافت؛ لذا ضمن اینکه افت تجارت ناشی از همهگیری کووید- ۱۹ در سال ۲۰۲۰ جبران نشد، بلکه کاهش ۴ درصدی نیز در این سال اتفاق افتاد.
چین که خود بزرگترین تولید کننده کنسانتره سرب در جهان است، بزرگترین واردکننده این محصول نیز بهشمار میرود؛ این امر نشان از مصرف بالای کنسانتره سرب در بازار داخلی این کشور دارد. بزرگترین کشورهای وارد کننده کنسانتره سرب چین، کره جنوبی و آلمان هستند و در مقابل کشورهای پرو، روسیه و استرالیا بزرگترین صادرکنندگان سرب جهان، طی ۵ سال گذشته بودهاند.
سرب هزاران سال است که بهدلیل استخراج آسان، چکشخواری و سهولت ذوب استفاده میشود. منابع جهانی سرب بیش از ۲ میلیارد تن برآورد شده است که عمدتا در کشورهای استرالیا، چین، ایرلند، مکزیک و پرو پراکنده است. بیش از ۸۰ درصد از مصرف سرب تصفیه شده جهان متعلق به تولید باتری در هند و چین است؛ اگرچه بازیافت سرب سهم قابل ملاحظهای از عرضه جهانی آن دارد، بررسی کشورهای دارنده ذخایر عمده معدنی و همینطور مصرفکنندگان بزرگ، دید مناسبی نسبت به مسیرهای اصلی تجارت سرب درجهان ارایه میکند.
در نمودار ۱ تجارت جهانی کنسانتره سرب طی ۵ سال اخیر مورد بررسی قرار گرفتهاست. میانگین حجم تجارت جهانی در سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ حدود ۲.۹ میلیون تن بوده که روند نزولی را طی کرده و حدود ۱ درصد در این سالها کاهش یافتهاست. با شیوع کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۰ و با اعمال قرنطینههای سراسری، فعالیتهای معدنی بهشدت کاهش یافت که تجارت سرب نیز از این امر متاثر شد. تجارت جهانی کنسانتره سرب در سال ۲۰۲۰، حدود ۲.۹ میلیون تن بود که نسبت به تجارت حدود ۳.۲ میلیون تنی در سال ۲۰۱۹، ۹ درصد کاهش یافت.
بیشترین میزان تجارت در بازه ۵ ساله مورد بررسی در سال ۲۰۱۹ رقم خورد. افزایش تولید جهانی سرب در سال ۲۰۱۹، رشد ۱۰ درصدی تجارت کنسانتره سرب نسبت به سال ۲۰۱۸ را به دنبال داشت. تجارت کنسانتره سرب در سال ۲۰۱۹ نسبت به سالهای قبل و بعد از خود به مقدار قابل ملاحظهای بیشتر بوده است. . افزایش تولید در معادن سرب گلنکور در استرالیا و آغاز به کار دوباره برخی معادن متوقف در این کشور را میتوان یکی از دلایل افزایش تولید معدنی در سال ۲۰۱۹ عنوان کرد.
پس از افزایش تقاضای ۴.۱ درصدی در سال ۲۰۲۱، پیشبینی میشود تقاضای جهانی برای فلز سرب تصفیه شده با ۱.۷ درصد افزایش در سال ۲۰۲۲ به ۱۲.۴۲ میلیون تن برسد. اگرچه پیشبینی میشود تقاضای اروپا در سال ۲۰۲۲ بهدلیل جنگ اوکراین با کاهش روبهرو شود، اما افزایش تقاضا در چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و ایالات متحده آمریکا موجب افزایش تقاضای جهانی و بهتبع آن افزایش تجارت جهانی خواهد شد.
چین مقصد اصلی صادرات کنسانتره سرب
در نمودار ۲ بزرگترین واردکنندگان و صادرکنندگان کنستانتره سرب جهان در سال ۲۰۲۱ قابل مشاهده هستند؛ در سال ۲۰۲۱ بزرگترین واردکنندگان سنگ معدن و کنسانتره سرب بهترتیب چین، کره جنوبی، آلمان، قزاقستان و هلند بودهاند. در این بین میزان واردات چین با حدود ۱.۱ میلیون تن و کره جنوبی با حدود ۶۲۰ هزار تن اختلاف قابل توجهی با سایر کشورها دارد. در سمت مقابل بزرگترین صادرکنندگان سنگ معدن و کنسانتره سرب در سال ۲۰۲۱ مکزیک، پرو، روسیه، استرالیا و آمریکا بودند.
میزان واردات کنسانتره سرب در چین که با سهم حدود ۵۰ درصد از کل واردات کنسانتره سرب در جهان، بزرگترین واردکننده این محصول بهشمار میرود، در طی سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱، با کاهش حدود ۱ درصد از حدود ۱.۲ میلیون تن در سال ۲۰۱۷ به ۱.۱ میلیون تن در سال ۲۰۲۱ رسیدهاست. بیشترین میزان واردات ثبت شده برای کشور چین در سال ۲۰۱۹، حدود ۱.۵ میلیون تن کنسانتره سرب بودهاست که ثبت بیشترین تجارت در سال ۲۰۱۹ در بازه مورد بررسی نیز ناشی از افزایش قابل توجه واردات چین در این سال است.
مهمترین تامینکنندگان کنسانتره سرب چین در سال ۲۰۲۱ بهترتیب روسیه، امریکا، ترکیه، پرو و استرالیا بودهاند. واردات کنسانتره سرب کره جنوبی با نرخ رشد متوسط سالانه ۲ درصدی از ۵۷۳ هزار تن در سال ۲۰۱۷ به ۶۴۲ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیدهاست؛ این کشور نیز بیشتر کنسانتره سرب وارداتی خود را از کشورهای پرو، استرالیا و مکزیک تامین میکند.
پس از چین با سهم حدود ۵۰ درصد، کره جنوبی با سهم ۲۴ درصدی، آلمان با سهم ۸ درصدی و قزاقستان و هلند با سهم ۵ درصدی در جایگاههای بعدی از نظر میزان واردات کنسانتره سرب قرار گرفتهاند. در بازه مورد بررسی بیشترین رشد واردات متعلق به هلند است که بهطور متوسط ، سالانه ۵ درصد از سال ۲۰۱۷ تا سال ۲۰۲۱ رشد داشته است.
در سمت عرضه، بیشترین سهم صادرات متعلق به کشورهای مکزیک با سهم ۱۷درصد، پرو با ۱۶ درصد، روسیه ۱۴ درصد و استرالیا و آمریکا با ۱۰ درصد از کل صادرات جهان است. چین مقصد اصلی صادرات سنگ معدن و کنسانتره سرب بزرگترین صادرکنندگان جهانی است و بیش از ۷۰ درصد از کل صادرات این کشورها به مقصد چین انجام میشود. در سال۲۰۲۱، صادرات سنگ معدن و کنسانتره سرب ۱۶ درصد کاهش یافت که از ۳.۷ میلیون تن در سال ۲۰۲۰ به ۳.۱ میلیون تن در سال ۲۰۲۱ رسید.
رقابت مکزیک و پرو در زمینه صادرات کنسانتره سرب
صادرات مکزیک بهعنوان بزرگترین صادرکننده سرب جهان در بازه ۵ ساله مورد بررسی، طی سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ روندی صعودی را طی کردهاست؛ بهطوری که با ۳۷ درصد افزایش از حدود ۲۸۶ هزار تن در سال ۲۰۱۷ به ۱ میلیون تن در سال ۲۰۲۰ رسیده است. افزایش واردات چین و کره جنوبی بهعنوان دو مقصد صادراتی بزرگ برای سرب مکزیک در این امر تاثیرگذار بوده است. مکزیک بیشترین میزان کنسانتره سرب را به کشورهای کره جنوبی با حدود ۵۳۹ هزار تن، چین با حدود ۲۳۳ هزار تن و بلژیک با حدود ۱۰۲ هزار تن صادر کرده است. مطابق با آمار ارایه شده در سال ۲۰۲۱ صادرات مکزیک با افت بسیار شدید به حدود ۲۱۸ هزار تن رسیده است.
مقاصد صادراتی اصلی کنسانتره سرب پرو بهعنوان دومین صادرکننده بزرگ جهانی نیز مجددا چین و کرهجنوبی بهشمار میروند. صادرات پرو سالانه بهطور متوسط با کاهش حدود ۲ درصدی از حدود ۴۸۰ هزار تن در سال ۲۰۱۷ به ۴۳۴ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسید. پرو بیشترین کاهش صادرات سرب را در سال ۲۰۲۰ و در بحبوحه همهگیری کووید- ۱۹ تجربه کرد. بیش از نیمی از کنسانتره سرب پرو و روسیه در سالهای اخیر به کشور چین صادر شدهاست. روسیه در سال ۲۰۲۱ به چین حدود ۳۴۱ هزار تن کنسانتره سرب صادر کرد.
صادرات کنسانتره سرب استرالیا، درسالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ به طور متوسط با رشد حدود ۱۶ درصد، از ۱۵۴ هزار تن به ۳۲۶ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیده است و با بیشترین مقدار صادرات سرب در سال ۲۰۲۱ این کشور به چهارمین صادرکننده بزرگ کنسانتره سرب در جهان تبدیل شد. ترکیه نیز بهعنوان دیگر صادرکننده بزرگ کنسانتره سرب، عمده محصولات تولیدی خود را بهترتیب به کره، چین و ژاپن صادر میکند.