حفظ سطح تولید علی‌رغم محدودیت‌های محیط‌زیستی

بررسی آمار تولید شمش سرب چین در فصل دوم سال ۲۰۲۲ نشان از افزایش نسبتا محسوس تولید نسبت به مدت مشابه سال قبل دارد؛ اگرچه بررسی آمار تجمعی تولید تا پایان نیمه اول این سال، بیانگر اختلاف نه چندان فاحش میزان تولید تجمعی طی دو فصل نخست سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۱ است.

با توجه به شیوع مجدد کووید-۱۹ در ماه مارس سال ۲۰۲۲ افزایش تقاضا به‌دلیل بیم از عدم امکان تامین کالا به دنبال پیامدهای همه‌گیری اتفاق افتاده و موجب شده که سطح موجودی انبار در ماه مارس ۴ درصد معادل ۴.۴ هزار تن کاهش داشته باشد. بنابراین افزایش تولید ماه می سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۲۱ در پی جبران کاهش موجودی انبار و برآورده کردن تقاضا بوده است.

همانند بسیاری از فلزات دیگر، چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده و بزرگ‌ترین تولیدکننده سرب در جهان به‌شمار می‌رود. چگالی بالای سرب، نقطه ذوب پایین، چکش خواری، عدم تمایل آن نسبت به اکسیداسیون، توانایی جذب اشعه گاما و اشعه ایکس و به‌طور ویژه انعطاف پذیری و مقاومت آن در برابر خوردگی از جمله ویژگی‌هایی است که موجب استفاده گسترده از این فلز در صنایع و زیرساخت‌های مختلف چین همچون، ساخت لوله‌های آب (عمدتا غیرآشامیدنی) و همین‌طور انتقال برخی از مواد شیمیایی، صنایع تولید انواع باتری، کابل‌ها، ضدزنگ، صنعت سرامیک و شیشه سازی، سازه‌های ساختمانی، بنزین و … شده است.

توجه به مسایل زیست‌محیطی در خصوص سرب از جمله دلایلی است که موجب شده تا استفاده از این فلز با محدودیت‌هایی روبه‌رو باشد؛ علی‌رغم محدودیت در استفاده، فعالیت‌های معدنی، ذوب و پالایش منجر به افزایش قابل توجه سطح فلز سرب در محیط زیست به‌ویژه در نزدیکی محل‌های معدن می‌شود که محدودیت‌هایی را در سمت عرضه نیز ایجاد کرده است.

پیش‌بینی می‌شود تولید و مصرف سرب در چین نیز در سال‌های آتی و با جلب توجه بیشتر چین به مسایل زیست‌محیطی با عبور از دوره جهش اقتصادی، به مانند بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته از جمله آمریکا که از اواخر قرن نوزدهم استفاده از سرب را در بسیاری از صنایع از جمله رنگ، انتقال آب، بنزین و … منع کرده‌اند، با کاهش روبه‌رو شود.

شایان ذکر است که امروزه حدود ۸۰ درصد از مصرف سرب در صنایع ساخت باتری‌های اسیدی است؛ با توجه به عدم کاربرد سرب در ساخت وسایل نقلیه الکتریکی و هیبریدی، به‌مرور افزایش سهم اتومبیل‌های هیبریدی و برقی از بازار خودروی جهان و ورود چین به این بازار، موجب کاهش مصرف سرب در چین خواهد شد.

همان‌طور که پیشتر ذکر شد، چین بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده جهانی سرب است. این کشور حدود ۵۰ درصد تولید معدنی سرب جهان رو پوشش می‌دهد. با این حال طی سال‌های گذشته و به‌خصوص بعد از سال ۲۰۱۷ با توجه به افزایش اهمیت مسایل زیست‌محیطی، چین بر تولید و مصرف سرب نظارت بیشتری داشته و به‌دلیل آلاینده بودن فرآیندهای تولیدی، بر واردات بخشی از نیاز داخلی خود متمرکز شده است.

بررسی تولید سرب چین در فصل دوم سال ۲۰۲۲ نشان از افزایش میزان تولید فصلی نسبت به مدت مشابه در سال قبل دارد. حال آن‌که تولید تجمعی سال ۲۰۲۲ تا پایان نیمه نخست، موید این موضوع است که تولید سرب در فصل نخست این دو سال تقریبا مشابه بوده است. این موضوع تاحدودی ناشی از بازرسی‌های دوره‌ای و تحولات بازاری است.

افزایش فصلی تولید سرب چین

روند تولید سرب چین در فصل دوم سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ در نمودار ۱ قابل مشاهده است.

مطابق با نمودار ۱ و با بررسی داده‌های تولید سرب در ماه‌های آوریل تا ژوین برای سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲، روند صعودی میزان تولید سرب در هر دو سال کاملا مشهود است. در تمامی ماه‌های فصل دوم سال ۲۰۲۲ تولید سرب نسبت به سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است. به‌طوری که در آوریل حدود ۳۰ هزار تن، در می حدود ۱۵ هزار تن و در ژوئن دو هزار تن افزایش تولید ثبت شده است. در مجموع در سه ماهه دوم سال ۲۰۲۲۵ حدود یک میلیون و ۸۳۳ هزار تن سرب در چین تولید شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۴۵ هزار تن بیشتر است.

از عوامل کمتر بودن تولید در ماه آوریل سال ۲۰۲۱ می‌توان به آغاز دوره تعمیرات و نگه‌داری در کارخانجات ذوب سرب اولیه اشاره کرد که در میان آن‌‌ها کارخانجات بزرگی همچون وسترن ماینینگ، جینلی، یون‌نان چیهونگ و سایر کارخانه‌ها وجود داشتند. همچنین در همین ماه انجام دور دوم بازرسی حفاظت از محیط‌زیست مستقر در هونان، یون‌نان و دیگر مناطق نیز آغاز شده است؛ در نتیجه تولید برخی از کارخانجات کوچک و متوسط اندکی کاهش داشته است. بنابراین موجب شده است که کل تولید سرب اولیه در ماه آوریل سال ۲۰۲۱ کمتر از انتظار باشد. رشد ۷ درصد تولید در می ۲۰۲۱، به‌دلیل اتمام دور دوم بازرسی حفاظت محیط‌زیست در این ماه و کاهش تاثیر آن بر تولید کارخانجات بزرگ تولید سرب اولیه بوده و از سوی دیگر تکمیل دوره تعمیرات و نگه‌داری موجب شده است که تولیدات از سر گرفته شود.

شایان ذکر است که دوره‌های تعمیرات و نگهداری سالانه در ماه آوریل در سال ۲۰۲۲ نیز انجام شده است و روند صعودی تولید در ماه‌های بعدی، به‌دلیل طی شدن روند اتمام تعمیرات و نگهداری در این ماه‌ها است؛ اما کاهش تاثیر بازدیدهای دوره‌ای محیط‌زیستی در این سال موجب شده تا افزایش تولید نسبت به سال ۲۰۲۱ رقم بخورد.

بازرسی‌های محیط‌زیستی علاوه بر تاثیر در تولید منابع اولیه، موجب کاهش دور از انتظار تولید از محل منابع ثانویه نیز شده اند. تیم‌های بازرسی حفاظت از محیط‌زیست مناطق مختلف از جمله در شانشی و آن‌هویی تاثیری فراتر از انتظار در کنترل تولید پالایشگاه‌ها داشته و پالایشگاه‌هایی مانند هیونجی در ماه آوریل به تعلیق درآمدند. از سوی دیگر قیمت سرب از ابتدای ماه آوریل کاهش داشته است؛ به‌طوری که عرضه ضایعات باتری محدود شد و به همین دلیل پالایشگاه‌ها با کاهش تولید زیادی مواجه شدند.

میزان تولید تجمعی سرب چین تا ۳ ماه مورد بررسی در نمودار ۲ قابل مشاهده است.

مطابق با نمودار ۲ تولید تجمعی سرب چین تا پایان ژوئن در سال ۲۰۲۲ حدود ۳ میلیون و ۶۳۶ هزار تن است که نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۱۳۵ هزار تن معادل حدود ۴ درصد افزایش داشته است. گفتنی است که اختلاف ایجاد شده بین تولید تجمعی تا پایان نیمه نخست سال، تقریبا معادل اختلاف تولید در فصل دوم سال است و تولید فصل نخست سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۱ تقریبا مشابه بوده است. این موضوع نشان از وجود برنامه‌ای مشخص برای تولید سرب در چین، با نوسان نه‌چندان زیاد دارد؛ چرا که تمامی موارد ذکر شده در گزارش اعم از مباحث زیست‌محیطی، تعمیرات و نگهداری و کووید، نهایتا تا ۴ درصد بر کل تولید سرب این کشور تاثیر داشته‌اند.

بررسی تولید سرب چین در فصل دوم سال ۲۰۲۲ نشان از افزایش میزان تولید فصلی نسبت به مدت مشابه در سال قبل دارد. حال آن‌که تولید تجمعی سال ۲۰۲۲ تا پایان نیمه نخست، موید این موضوع است که تولید سرب در فصل نخست این دو سال تقریبا مشابه بوده است.

بازرسی‌های محیط‌زیستی علاوه بر تاثیر در تولید منابع اولیه، موجب کاهش دور از انتظار تولید از محل منابع ثانویه نیز شده اند. تیم‌های بازرسی حفاظت از محیط‌زیست مناطق مختلف از جمله در شانشی و آن‌هویی تاثیری فراتر از انتظار در کنترل تولید پالایشگاه‌ها داشته و پالایشگاه‌هایی مانند هیونجی در ماه آوریل به تعلیق درآمدند.