فرومولیبدن در بین فروآلیاژها کمتر در سطح جهان مورد تجارت قرار میگیرد و سالانه بهطور متوسط تنها حدود ۱۰۰ هزار تن در سطح جهان تجارت میشود؛ گفتنی است حدود یک چهارم صادرات این محصول توسط کره جنوبی انجام میشود، این کشور از سال ۲۰۱۸ لقب بزرگترین صادرکننده فرومولیبدن جهان را از آن خود کرده است.
اگرچه انتظار میرود که بزرگترین صادرکننده فرومولیبدن دارای ذخایر قابل توجه مولیبدن باشد اما کره جنوبی مولیبدن مورد نیاز خود، جهت تولید این محصول را از شیلی تامین میکند و در واقع بهخوبی توانسته است در زمینه تولید و صادرات فرومولیبدن سایر کشورها را شکست دهد و در جایگاه نخست تجارت فرومولیبدن بایستد. بزرگترین واردکنندگان فرومولیبدن نیز مطابق با انتظار کشورهای صنعتی با تولیدات فولاد بالا هستند و آمریکا در صدر این فهرست قرار دارد.
فرومولیبدن از آلیاژهای آهن بهشمار میرود که این آلیاژ مقاومت و سختی بالاتری نسبت به فلزات آهنی دارد؛ افزون بر این در فرآیند تولید فرومولیبدن خواصی نظیر مقاومت در برابر خوردگی، سایش، جوشپذیری و خزش نیز بهبود پیدا میکند. آلیاژ فرومولیبدن متشکل از ۵۵ تا ۷۵ درصد مولیبدن است. از فرومولیبدن عموما برای تولید فولادهای آلیاژی و عملیات حرارت پذیر استفاده میشود و افزودن مولیبدن به فولاد باعث افزایش سختی آن شده و استحکام فریت آن را افزایش میدهد و در نهایت این ویژگی مانع خوردگی فولاد شده و قابلیت جوشکاری آن را افزایش میدهد.
بیشترین کاربرد فرومولیبدن در ساخت ابزار و ماشینآلات، تجهیزات نظامی، لولههای پالایشگاهی، قطعات تحت فشار بالا و بعضی قطعات مربوط به خودروها، کامیونها، لوکوموتیوها و کشتیها است؛ همچنین از فرومولیبدن در ساخت ابزار قطعات ماشینکاری با سرعت بالا، ابزار کار سرد، انواع متههای دریل و انواع پیچگوشتی استفاده میشود؛ علاوه بر این، فرومولیبدن در ریختهگریهای سنگین نیز به کار میرود. بهطورکلی در مواقعی که فولاد نیاز به مقاومت حرارتی بالا دارد این آلیاژ آهن مورد استفاده قرار میگیرد.
با توجه به گستردگی کاربردهای فرومولیبدن، مشخص شد که این آلیاژ بهصورت ویژه در فولادسازی مورد استفاده قرار میگیرد؛ بنابراین میتوان گفت کشورهایی که صنعت فولادسازی قوی دارند، عمدتا در زمره متقاضیان و مصرفکنندگان فرومولیبدن قرار دارند؛ علاوه بر این، از آنجایی که بخش قابلتوجهی از مولیبدن معدنی بهعنوان محصول جانبی در فرآیند تولید مس معدنی، تولید میشود، انتظار میرود که کشورهای مطرح در تولید مس معدنی، از تولیدکنندگان و صادرکنندگان مطرح مولیبدن معدنی نیز بهشمار روند.
با توجه به بررسیهای صورت گرفته میتوان عنوان کرد که فرومولیبدن، فروآلیاژی است که در قیاس با سایر فروآلیاژها در حجم بسیار کم در جهان تجارت میشود؛ سهم تجارت فرومولیبدن از کل فروآلیاژها، تنها حدود ۲ درصد است. فرومولیبدن از نظر تجارت در جایگاه ۱،۷۱۱ بین سایر کالاهای تجارت شده در جهان قرار دارد که نشان از میزان نسبتا کم تجارت آن دارد. از آنجایی که این محصول مادهای با ارزش بوده و مصارف ویژهای دارد، قیمت این فروآلیاژ نیز نسبت به سایر فروآلیاژها بالاتر است و همین امر اهمیت بررسی تجارت جهانی این محصول را بیش از پیش روشن میسازد، لذا در این گزارش به بررسی تجارت فرومولیبدن در جهان در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ پرداخته شده است.
نمودار ۱ بیانگر صادرات جهانی فرومولیبدن در بازه زمانی مورد بررسی و کشورهای برجسته در حوزه صادرات این محصول است. چنانچه در نمودار ۱ نشان داده شده است، اگرچه واردات فرومولیبدن در طی بازه زمانی مورد بررسی با فراز و فرودهایی همراه بوده، اما روند کلی واردات جهانی این محصول افزایشی بوده و در طی این بازه زمانی از حدود ۱۰۱ هزار تن به بیش از ۱۰۸ هزار تن رسیده است؛ به عبارتی دیگر در این بازه زمانی ده ساله، سالیانه بهطور متوسط حدود ۰.۷ درصد بر حجم صادرات این محصول افزوده شده است.
کره جنوبی قدرت نوظهور بازار جهانی فرومولیبدن
از سال ۲۰۱۸، بزرگترین صادرکننده این محصول در سطح جهان کره جنوبی بوده است و در سال ۲۰۲۱ حدود ۳۴ درصد از صادرات جهانی این محصول را به خود اختصاص داده است. نکته قابل توجه این است که سهم کره جنوبی از صادرات جهانی این محصول در طی دهه گذشته رشد قابل توجهی را تجربه کرده است، البته این نکته در مورد چین نیز صادق است. این نکته جالب توجه است که علیرغم انتظارات، کره جنوبی در فهرست بزرگترین کشورهای دارای ذخایر مولیبدن نیست و این کشور مولیبدن مورد نیاز خود، جهت تولید فرومولیبدن را از طریق واردات از شیلی تامین میکند. در واقع با بررسی این بازه زمانی مشخص میشود که کره جنوبی، کشورهای بلژیک و شیلی را که از تامینکنندگان ماده اولیه فرومولیبدن این کشور نیز هستند، به حاشیه رانده و از سال ۲۰۱۸ نام خود را به عنوان بزرگترین صادرکننده فرومولیبدن در جهان تثبیت کرده است.
یکی از علل موفقیت کره جنوبی در تسخیر بازار تجارت جهانی را میتوان قیمت پایینتر عرضه آنها نسبت به سایر رقبا دانست. بهعنوان مثال متوسط قیمت FOB صادراتی فرومولیبدن کره جنوبی در سال ۲۰۲۱، حدود ۲۲,۷۰۱ دلار به ازای هر تن فرومولیبدن بوده است، در صورتی که این رقم برای شیلی که تامینکننده اصلی مولیبدن کره جنوبی است، در این سال برابر با ۲۴,۰۹۰ دلار به ازای هر تن فرومولیبدن است.
بزرگترین مشتریان فرومولیبدن در جهان
در ادامه بزرگترین کشورهای واردکننده فرومولیبدن و حجم واردات کلی این محصول در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ مورد بررسی قرار گرفته و در نمودار ۲ به نمایش گذاشته شده است. همانطور که نمودار ۲ نیز نشان میدهد، روند کلی واردات فرومولیبدن در بازه زمانی مورد بررسی افزایشی بوده است و سالیانه بهطور متوسط حدود ۰.۶ درصد بر واردات سالیانه این محصول در سطح جهان افزوده شده است. البته در سال ۲۰۲۰ به دلیل همهگیری ویروس کرونا تجارت این محصول نیز مانند سایر کالاهای معدنی با افت قابل توجهی مواجه شد؛ اما پس از گذر از این بحران، مجددا در سال ۲۰۲۱، واردات این محصول سیر صعودی خود را در پیش گرفت. پیشرفت صنعت فولادسازی اندونزی و پدید آمدن حجم قابل توجهی از تقاضای فولاد در این کشور، موجب به وجود آمدن بستری جهت واردات فرومولیبدن از سال ۲۰۱۸ به بعد شد. همانطور که در نمودار نیز مشخص شده، واردات این محصول در اندونزی از سال ۲۰۱۸ تا سال ۲۰۲۱ بهطور متوسط سالانه حدود ۱۱۴ درصد رشد داشته است.
همانطور که انتظار میرود، بزرگترین واردکنندگان فرومولیبدن در جهان جزو بزرگترین فولادسازان و کشورهایی با تولیدات صنعتی قابل توجه هستند. هماکنون بهترین مقصد صادراتی برای عرضه فرومولیبدن آمریکا بهشمار میرود، چراکه سالیانه بالغبر ۱۲ درصد کل فرومولیبدن تجارت شده در سطح جهان به این کشور وارد میشود و این کشور در سالیان اخیر توانسته سهم واردات فرومولیبدن خود را افزایش دهد. این افزایش واردات در پی رشد صنعت فولادسازی در این کشور بوده است.