ژاپن از مهم‌ترین کشورهای صادرکننده محصولات تخت مسی با میانگین ۳۱۴ هزار تن در بازه ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ است که حدود ۲۲ درصد از کل مس مصرفی در این کشور را تشکیل می‌دهد. میانگین حجم صادرات و واردات برای این کشور نیز به ترتیب در حدود ۱۲۹ هزار تن و ۳۷ هزار تن است.
بررسی موجودی انبار برای یک کالا اهمیت زیادی داردو شاخص‌های مهمی از جمله ترازنامه، سود و ضرر مالی و مشکلات موجود در بازار محصول مورد نظر می‌تواند روی موجودی انبار تاثیرگذار باشد. در صورتی که رشد تولید و تغییرات موجودی انبار خلاف جهت همدیگر حرکت کنند می‌توان گفت تعادل بین عرضه و تقاضا از بین رفته است. زمانی که نقص در عرضه یک کالا وجود داشته باشد، تغییرات هم‌جهت این دو شاخص وجود خواهد داشت. به عنوان مثال همانند روندی که در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ برای ژاپن مشاهده شد و کاهش موجودی انبار همراه با کاهش رشد تولید بوده است.
امروزه باتوجه به افزایش تولید و مصرف لوازم برقی خانگی مانند ماشین ظرفشویی، یخچال، دستگاه تصفیه هوا و همچنین استفاده از وسایل الکترونیکی همانند کامپیوترها و گوشی‌های همراه که از مس به عنوان ماده مصرفی استفاده می‌شود؛ باعث شده تا تقاضا برای مس در سطح جهانی رو به افزایش باشد. از مهم‌ترین کشورهای مصرف‌کننده مس در جهان می‌توان به کشورهایی همچون ایالات متحده آمریکا، چین، کره جنوبی و ژاپن اشاره کرد. طبق گزارش IWCC، حجم کل مس مصرفی در جهان به طور میانگین برای بازه ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ برابر با ۲۷ میلیون و ۸۵۵ هزار تن بوده که ۵ درصد از آن سهم ژاپن است.
افزایش تقاضا برای مس به معنی تولید محصولات اولیه از جمله سیم، میله، لوله، ورق و شمش است که در مراحل بعدی به محصولات نهایی تبدیل شده یا در ساخت محصولات دیگر به کار می‌روند. مس در بازار به شکل‌های مختلفی از جمله: مس کارنشده، کنسانتره و قراضه تبادل می‌شود ولی بیشترین تقاضا و کاربرد مس در کارخانه‌ها، همواره برای مس تصفیه شده بوده و مرجع تعیین قیمت برای مس معامله‌شده در شکل‌های دیگراست. دفتر جهانی آمار فلزات اعلام کرد که ژاپن حدود ۱.۵۲ میلیون تن مس تصفیه شده در سال ۲۰۲۱ تولید کرد که در مقایسه با سال قبل آن ۶۰ هزار تن کاهش داشته است و در مقابل مصرف مس تصفیه شده افزایش یافته و به ۹۰۹.۴ هزار تن رسیده است. محصولات تخت مسی نیز یکی از تولیدات مهم ژاپن است که بخش زیادی از آن به دیگر کشورها صادر می‌شود. میزان متوسط مس مصرفی سالیانه در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ طبق گزارش IWCC برابر با یک میلیون و ۳۹۶ هزار تن مس بوده است و میزان تولید محصولات تخت مسی برای همین بازه که در نمودار ۱ نشان داده شده به طور میانگین در حدود ۳۱۴ هزار تن که حدود ۲۲ درصد از کل مس مصرفی این کشور را تشکیل می‌دهد.
کاربردهای محصولات تخت مسی و بررسی وضعیت بازار ژاپن برای این دسته از محصولات
محصولات تخت در قالب ورق، فویل، کویل و صفحه دسته‌بندی می‌شوند. از مزایای مس می‌توان به هدایت حرارتی و الکتریکی آن اشاره کرد که موجب کاربرد انواع ورق‌های مسی آلیاژی جهت افزایش خواص خوردگی در آلیاژهای آلومینیوم با تشکیل پدیده کٌرم سه ظرفیتی(TCP) شده، به دلیل انعطاف‌پذیری و چقرمگی بالای مس، می‌توان این محصولات را در انواع ضخامت‌ها تولید کرد و به دلیل همین ویژگی، ورق و فویل‌های مسی در صنعت برق و ساختمان‌سازی به کار می‌روند؛ تقریبا تمامی سیم‌های ساختمانی موجود در بازار از مس ساخته شده‌اند. آلیاژ مس کم فسفر اکسید شده (DLP) که به دلیل دست‌یابی به آلیاژی عاری از اکسیژن قابلیت بالایی در جوشکاری دارد و در صنایع برودتی، حرارتی و تولید لوازم‌خانگی به‌کار می‌رود و آلیاژ برنز در ساخت پره‌های رادیاتور و توربین‌های کوچک کاربرد دارد. از دیگر کاربردهای مس می‌توان به صنایع خودروسازی، پزشکی، هنر، ابزار الکتریکی، دریایی و سیستم‌های تهویه اشاره کرد.
آلماندر جایگاه نخست بازار جهانی تجارت محصولات تخت قرار دارد که ۳۰ درصد از صادرات این محصولات در جهان به آن تعلق دارد و بعد از آلمان می‌توان به ژاپن، چین و کره جنوبی از جمله بزرگترین کشورهای صادرکننده اشاره کرد و ۵۷ درصد از صادرات محصولات تخت در جهان به واسطه این کشورها انجام می‌شود. در ژاپن تولید محصولات تخت مسی همواره بیشتر از تقاضا برای آن بوده است و همان‌طور که گفته شد ژاپن از جمله کشورهای مهم صادرکننده است و با بررسی داده‌های آماری واردات و صادرات حاصل از UN ComTrade برای محصولات تخت مسی، به صورت خالص و آلیاژی از جمله ورق، صفحه و فویل از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، مشخص شد که میانگین صادرات و واردات این محصولات به ترتیب در حدود ۱۲۹ هزار تن و ۳۷ هزار تن است و حجم صادرات ۳.۵ برابر واردات هست که نشان دهنده تولید بیش از حد مورد نیاز در این کشور است.
بررسی روند تغییرات موجودی انبار برای محصولات تخت مسی تولید شده در بازار ژاپن
موجودی انبار برای یک کالا می‌تواند به میزان زیادی روی تعیین قیمت کالا، تراز‌نامه‌ها و میزان سود یا ضرر مالی تاثیرگذار باشد و به همین دلیل بررسی آن اهمیت ویژه‌ای دارد. همواره بخشی از کالاهای تولید شده در یک کشور در انبارها نگهداری می‌شوند که با اختلاف مصرف واقعی و مصرف ظاهری می‌توان آن را بررسی کرد.
با استفاده از این داده‌ها و به دست آوردن میزان تقاضا و حجم تولید (نمودار ۱) بر‌اساس گزارش USGS می‌توان به موجودی انبار ژاپن که در نمودار ۲ نشان داده شده است، دست پیدا کرد. بر‌اساس نمودار ۱، بیشترین میزان تولید محصولات تخت مسی در ژاپن در سال ۲۰۱۸ و برابر ۴۳۹ هزار تن بوده است و به طور کلی در طول سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، تغییرات موجودی محصولات تخت در انبارهای ژاپن اکثر مواقع روند مثبت داشته است که می توان با بیشتر بودن میزان تولید از تقاضا آن را توجیه کرد؛ ولی در سه سال اخیر این روند منفی بوده است. همچنین باتوجه به اینکه اعداد گزارش شده مقادیر بزرگی نیست، می‌توان حدس زد که داده‌های به دست‌آمده مربوط به موجودی انبار بازرگانان است.
در صورت منفی بودن موجودی انبار، مشخص است که سمت تقاضا فعال بوده است و از میزان تولید بیشتر است و در این حالت روند رشد تولید و تغییرات موجودی انبار خلاف جهت هم هستند؛ به عنوان مثال در صورتی که تقاضا افزایش پیدا کند، می‌توان با کاهش موجودی انبار و افزایش تولید، آن را برآورده کرد. زمانی که شوکی منفی بخش عرضه تولید و فروش را تحت تاثیر قرار دهد، در دوره‌های اولیه با وجود اینکه رشد تولید را کاهش می‌دهد، رشد فروش را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد و همین امر باعث کاهش موجودی انبار محصولات نهایی می‌شود. از این‌رو زمانی که کاهش رشد تولید با کاهش موجودی انبار همراه باشد مانند سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ در ژاپن، می‌توان گفت که شوک وارد شده از بخش عرضه است و عامل اصلی متوقف‌کننده رشد را باید از سمت عرضه جستجو کرد.
