ورق‌های الکتریکی دارای خاصیت مغناطیسی بالا هستند به همین دلیل در تولید ترانسفورماتور، الکتروموتور و ژنراتور به‌کار می‌روند. تجارت این ورق فولادی از حدود ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تن در سال ۲۰۱۲ با نرخ میانگین رشد سالیانه ۲ درصد به حدود ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسید.
بزرگ‌ترین صادرکننده ورق الکتریکی فولادی جهان، در سال ۲۰۲۱ چین بوده است. تا سال ۲۰۲۰ ژاپن و کره‌جنوبی بزرگ‌ترین صادرکنندگان ورق الکتریکی بودند، اما از سال ۲۰۲۰ چین گوی سبقت را از این دو کشور آسیایی ربود. هند به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده ورق الکتریکی فولادی طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ بوده است. واردات هند در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۴ درصد از کل تجارت ورق الکتریکی فولادی را به خود اختصاص داد. افزایش تقاضای ورق الکتریکی فولادی در سطح جهان در پی رشد و توسعه صنایع مختلف است.
ورق الکتریکی فولادی از آنیلینگ و دی کربوره کردن ورق سرد فولادی تولید می‌شود. در فرایند تولید ورق الکتریکی، با کنترل ترکیب شیمیایی آلیاژ و اعمال سیکل‌های ترمومکانیکی مناسب، سعی می‌شود تا به ساختار بهینه‌ای دست یافت و در نهایت با کنترل فرایند آنیل نهایی، بافت مورد نظر را در ورق ایجاد کرد. فولاد الکتریکی یک ماده مغناطیسی نرم است که با میزان سیلیسیم بالا، مقاومت الکتریکی فولاد را افزایش داده و باعث کاهش اتلاف ناشی از جریان گردابی می‌شود.
استفاده از این نوع ورق فولادی در هسته الکتروموتورها، باعث کاهش تلفات برق و قابلیت هدایت مغناطیسی بالاتر نسبت به سایر ورق‌ها می‌شود. برای کاهش تلفات جریان‌های گردابی، از چند لایه ورق الکتریکی روی هم استفاده می‌شود. بر روی ورق‌ها نیز یک لایه نازک عایق الکتریکی وجود دارد. در ورق‌های الکتریکی میزان سیلیسیم بین ۱.۲ تا ۴ درصد و آلومینیوم بین ۰.۳۳ تا ۰.۳۵ درصد است. ورق‌های الکتریکی دارای خاصیت مغناطیسی بالا هستند به همین دلیل در تولید ترانسفورماتور، الکتروموتور و ژنراتور به‌کار می‌روند. بنابراین این ورق فولادی در همه صنایع کاربرد نهایی دارد.
به‌طور کلی ورق‌های الکتریکی در انواع جهت‌دار و غیر جهت‌دار تولید می‌شوند. ورق‌های فولاد الکتریکی جهت‌دار، دارای ساختاری همگن، یکنواخت و یک‌جهته هستند که باعث می‌شود بار مغناطیسی و چگالی آن در یک جهت بیشتر باشد. به‌طور معمول، ورق فولاد الکتریکی جهت‌دار برای ترانسفورماتورهایی که جهت میدان مغناطیسی قابل پیش‌بینی و مشخص نیاز دارند، استفاده می‌شود. ورق‌های فولاد الکتریکی جهت‌دار، برای ایجاد نفوذپذیری بالا و ضریب خستگی پایین مورد نیاز برای ترانسفورماتورهای الکتریکی کارآمد و اقتصادی طراحی شده‌اند. این ورق‌ها دارای بیشترین کارایی در حفظ انرژی الکتریکی هستند و در ترانسفورماتورهایی به‌کار می‌روند که استفاده از آن‌ها برای حفظ انرژی، حیاتی است. گفتنی است تولید ورق‌های الکتریکی جهت‌دار در سطح جهانی از ورق الکتریکی غیر همجهت بیشتر است. در ورق‌های فولاد الکتریکی غیر جهت‌دار، خواص مغناطیسی عملا در همه جهات یکسان است. میزان سیلیسیم در این نوع ورق‌ها بین ۲ تا ۳.۵ درصد است و در کاربردهایی مانند هسته‌های موتورها و ژنراتورها که متحرک هستند به کار برده می‌شوند.
به دلیل کاربرد گسترده ورق الکتریکی تجارت جهانی این محصول فولادی نیز اهمیت زیادی پیدا می‌کند. تجارت جهانی ورق الکتریکی فولادی طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ روند نوسانی و در نهایت صعودی را طی کرد. تجارت این ورق فولادی از حدود ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تن در سال ۲۰۱۲ با نرخ میانگین رشد سالیانه ۲ درصد به حدود ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسید. نمودار ۱، تجارت جهانی ورق الکتریکی فولادی را نشان می‌دهد. بر اساس محاسبات آتورپات، تجارت جهانی این محصول فولادی در سال ۲۰۲۱ نسبت به سال ۲۰۱۹ حدود ۳۲ درصد رشد داشت. گفتنی است کمترین میزان تجارت ورق الکتریکی در سال ۲۰۲۰ محقق شد که به دلیل محدودیت‌های ایجاد شده توسط کووید- ۱۹ بود. در سال ۲۰۲۱ با احیای صنایع و خروج از رکود، تجارت ورق الکتریکی به اوج خود، طی ۱۰ سال گذشته رسید.
چین، بزرگ‌ترین صادرکننده ورق الکتریکی فولادی در سال ۲۰۲۱
بزرگ‌ترین صادرکننده ورق الکتریکی فولادی جهان، در سال ۲۰۲۱ چین بوده است. میانگین صادرات ورق الکتریکی فولادی چین طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ حدود ۴۷۰ هزار تن بوده است. حدود ۱۹ درصد از کل تجارت ورق الکتریکی فولادی جهان در سال ۲۰۲۱ ناشی از صادرات این کشور بوده است. میانگین سهم صادرات چین از تجارت جهانی این محصول فولادی طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ نیز برابر ۱۱ درصد بود. گفتنی است تا سال ۲۰۲۰ ژاپن و کره‌جنوبی بزرگ‌ترین صادرکنندگان ورق الکتریکی بودند، اما از سال ۲۰۲۰ چین گوی سبقت را از این دو کشور آسیایی ربود. همان‌طور که در نمودار ۲ مشاهده می‌شود، کشورهای تایوان، کره‌جنوبی، ژاپن و آلمان در سال ۲۰۲۱ از دیگر کشورهای اصلی صادرکننده ورق الکتریکی فولادی بودند.
سهم کشورهای چین و تایوان از صادرات ورق الکتریکی فولادی طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ افزایش یافته است. این کشورها در سال ۲۰۱۲ هر یک به ترتیب برابر ۷ و ۱۱ درصد از تجارت جهانی این محصول فولادی سهم داشتند. چین و تایوان در سال ۲۰۲۱ به ترتیب ۱۹ و ۱۳ درصد از تجارت جهانی ورق الکتریکی را از آن خود کردند. همچنین سهم کره‌جنوبی، ژاپن و آلمان از صادرات ورق الکتریکی فولادی طی دوره زمانی مورد بررسی کاهش یافت.
هند، بزرگ‌ترین متقاضی ورق الکتریکی فولادی
هند به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده ورق الکتریکی فولادی طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ بوده است. واردات هند در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۴ درصد از کل تجارت ورق الکتریکی فولادی را به خود اختصاص داد. گفتنی است دیگر کشور قدر آسیایی یعنی چین از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ بزرگ‌ترین واردکننده ورق الکتریکی بود. کشورهای ایتالیا، چین، ترکیه و تایلند از دیگر واردکنندگان اصلی ورق الکتریکی فولادی در سال ۲۰۲۱ بودند.
میانگین واردات ورق الکتریکی فولادی هند طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ حدود ۶۰۰ هزار تن بوده است. میانگین سهم واردات هند از تجارت جهانی ورق الکتریکی فولادی نیز طی دوره مورد بررسی برابر ۱۴ درصد برآورد شد. سهم هند از تجارت ورق الکتریکی فولادی جهان از ۱۲ درصد در سال ۲۰۱۲ به ۱۴ درصد در سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است. از طرف دیگر سهم واردات چین از تجارت جهانی این محصول طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ کاهش یافته است. واردات ایتالیا، به عنوان دومین واردکننده ورق الکتریکی فولادی، در سال ۲۰۲۱ برابر ۵۶۰ هزار تن بوده است.
آینده بازار ورق الکتریکی فولادی
ورق‌های الکتریکی از نوع همجهت و غیر همجهت، در عرض‌ها و ضخامت‌های مختلف تولید می‌شوند. این نوع از ورق‌های فولادی نقش مهمی در تولید ترانسفورماتورها، ژنراتورها و موتورهای الکتریکی دارند؛ از این‌رو در همه صنایع به کار می‌روند. افزایش تقاضای ورق الکتریکی فولادی در سطح جهان در پی رشد و توسعه صنایع مختلف است. اندازه بازار جهانی ورق الکتریکی فولادی در سال ۲۰۲۱ بیش از ۳۸ میلیارد دلار برآورد شد. همچنین پیش‌بینی می‌شود اندازه بازار این محصول فولادی در سال ۲۰۲۶ به بیش از ۴۵ میلیارد دلار برسد و این امر می‌تواند رشد تجارت آن را به‌دنبال داشته باشد.