آلومینیوم فلوراید ماده‌ای است که به‌صورت ترکیب شیمیایی و معدنی وجود دارد و در طیف گسترده‌ای از صنایع مانند پزشکی، تولید شیشه، محصولات سرامیکی نسوز و … مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما به‌طور عمده در تولید آلومینیوم استفاده می‌شود؛ به‌طوری‌که این ماده به‌عنوان مهم‌ترین ماده افزونی برای تولید آلومینیوم شناخته می‌شود.
میزان واردات جهانی آلومینیوم فلوراید در سال ۲۰۲۱، حدود ۳۹۰ هزار تن بوده است که هند با در اختیار داشتن ۱۷ درصد از سهم بازار واردات، بزرگ‌ترین واردکننده آلومینیوم فلوراید در جهان محسوب می‌شود؛ هم‌چنین میزان صادرات جهانی این محصول، ۱۸۸ هزار تن بوده است که امارات با وجود اینکه در لیست کشورهای مطرح تولیدکننده قرار ندارد، از آن‌رو که بخش اعظمی از محصول وارداتی خود را به سایر کشورها صادر می‌کند، با در اختیار داشتن ۲۸ درصد از سهم صادرات، بزرگ‌ترین صادرکننده آلومینیوم فلوراید به‌شمار می‌رود.
فلوئور آلومینیوم یا آلومینیوم فلوراید که با فرمول AlF3 شناخته می‌شود، یک ترکیب شیمیایی بی‌رنگ است و به صورت ترکیبات معدنی نیز وجود دارد، که شکل هیدراته آن (تری هیدرات فلوراید آلومینیوم) به شکل ماده معدنی کمیاب “روزنبرگیت” و شکل غیر هیدراته آن به‌عنوان ماده معدنی “اسکارسونیت” در طبیعت یافت می‌شود.
ترکیب آلومینیوم فلوراید در طیف گسترده‌ای از صنایع مانند کاربردهای پزشکی، فیبر نوری، صنعت تولید شیشه، تولید محصولات سرامیکی نسوز، تولید لعاب سرامیکی و … مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما به‌طور عمده این محصول در تولید آلومینیوم استفاده می‌شود؛ به‌طوری‌که این ماده همراه با کریولیت مهم‌ترین مواد افزونی برای تولید آلومینیوم از طریق الکترولیز محسوب می‌شوند.
با توجه به کاربرد گسترده آلومینیوم فلوراید در صنعت و نقش تجارت این محصول در بازار آن، در این گزارش به بررسی تجارت جهانی آلومینیوم فلوراید، که با کد تعرفه ۲۸۲۶۱۲ در جهان تجارت می‌شود، طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ پرداخته شده و نتایج آن در نمودار ۱ و نمودار ۲ ارایه شده است؛ هم‌چنین لازم به ذکر هست که از دلایل اختلاف بین روند و میزان واردات و صادرات جهانی این محصول در سال‌های مورد بررسی، عدم ثبت برخی آمار و ارقام مربوط به تجارت توسط برخی کشورها و هم‌چنین خطاهای آماری است.
با توجه به نمودار ۱، میزان واردات جهانی آلومینیوم فلوراید با ۳ درصد رشد سالانه، از ۳۰۷ هزار تن در سال ۲۰۱۲، به ۳۸۷ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیده است، که کشور هند با در اختیار داشتن ۱۷ درصد از سهم بازار واردات، بزرگ‌ترین واردکننده آلومینیوم فلوراید در جهان محسوب می‌شود که میزان واردات آن با ۱۰ درصد رشد سالانه در بازه زمانی ذکر شده، از ۲۷ هزار تن به ۶۶ هزار تن رسیده و قطر و مکزیک به‌عنوان بزرگ‌ترین مبادی وارداتی این کشور به‌شمار می‌رود.
بعد از هندوستان، کشورهای روسیه و کانادا، هر یک با در اختیار داشتن ۹ درصد و ۸ درصد از سهم بازار واردات، در جایگاه دوم و سوم واردکننده آلومینیوم فلوراید در جهان قرار دارند که میزان واردات روسیه با ۱۳ درصد رشد سالانه طی بازه زمانی مورد بررسی، از ۱۱.۲ هزار تن به حدود ۳۵ هزار تن رسیده است، که کشورهای لیتوانی و ایتالیا بزرگ‌ترین مبادی وارداتی آن محسوب می‌شوند؛ هم‌چنین میزان واردات کانادا با ۴ درصد رشد سالانه، از حدود ۲۰ هزار تن در سال ۲۰۱۲، به حدود ۳۰ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیده که کشور مکزیک بزرگ‌ترین مبدا وارداتی آن در سال ۲۰۲۱ بوده است.
لازم به ذکر هست که کشورهای هند، روسیه و کانادا به ترتیب بعد از کشور چین، در صدر لیست بزرگ‌ترین کشورهای تولیدکننده آلومینیوم در جهان قرار دارند و از آنجایی که صنعت تولید آلومینیوم، بزرگ‌ترین صنعت مصرف‌کننده آلومینیوم فلوراید در جهان شناخته می‌شود، این مسیله منجر به تقاضا و واردات بالای کشورهای مذکور در بازه زمانی ده ساله ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ شده است.
طی سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵، افزایش تقاضا در صنعت آلومینیوم، علت افزایش تقاضا و بالطبع تجارت و در نهایت افزایش واردات آلومینیوم فلوراید، در کشورهای مطرح تولیدکننده آلومینیوم در جهان بوده است؛ اما مشکلات تولید در صنعت آلومینیوم و تعطیلی برخی از واحدهای ذوب آلومینیوم در کشورهای بزرگ واردکننده مانند کانادا، آمریکا و …، منجر به کاهش تقاضا و در نتیجه کاهش واردات جهانی آلومینیوم فلوراید، در سال ۲۰۱۶ شد، که در نهایت مرتفع شدن آن در سال ۲۰۱۷، مجددا منجر به افزایش دوباره واردات آلومینیوم فلوراید در جهان شد.
هم‌چنین شایان ذکر هست که کاهش تقاضا در صنعت آلومینیوم ناشی از تنش‌های تجاری خارجی چین در سال ۲۰۱۹ به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده آلومینیوم در جهان بر میزان تقاضای آلومینیوم فلوراید در جهان تاثیر بسزایی گذاشته و موجب کاهش واردات آن شده است.
با توجه به نمودار ۲، میزان صادرات جهانی آلومینیوم فلوراید با ۴ درصد کاهش سالانه، از حدود ۲۷۰ هزار تن در سال ۲۰۱۲، به ۱۸۸ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیده است، که امارات با در اختیار داشتن ۲۸ درصد از سهم صادرات، بزرگ‌ترین صادرکننده آلومینیوم فلوراید در جهان محسوب می‌شود که میزان صادرات آن در سال ۲۰۲۱ حدود ۵۲ هزار تن بوده است.
ذکر این نکته ضروری است که امارات در لیست کشورهای مطرح تولیدکننده آلومینیوم فلوراید قرار نداشته و بخش اعظمی از آلومینیوم فلوراید وارداتی این کشور، مجددا به سایر کشورها صادر می‌شود و تنها به‌عنوان یک گذرگاه تجاری برای تجارت این محصول محسوب می‌شود؛ به‌طوری‌که که در سال ۲۰۲۱، کشورهای تونس و چین، بزرگ‌ترین مبادی وارداتی و کشورهای استرالیا و بحرین بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی امارات بوده‌اند.
بعد از امارات، کشورهای چین و تونس هر یک با در اختیار داشتن ۲۵ درصد و ۲۱ درصد از سهم بازار صادرات، در جایگاه دوم و سوم صادرکننده آلومینیوم فلوراید در جهان قرار دارند که میزان صادرات چین با ۹ درصد کاهش سالانه طی بازه زمانی مورد بررسی، از ۱۱۴ هزار تن به حدود ۴۸ هزار تن رسیده است که کشورهای هند و مالزی بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی آن محسوب می‌شوند؛ هم‌چنین میزان صادرات تونس با ۱ درصد رشد سالانه، از ۳۵ هزار تن در سال ۲۰۱۲، به ۳۹ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیده است، که کشورهای آفریقای جنوبی و مصر بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی آن در سال ۲۰۲۱ بوده‌اند. شایان ذکر است که وجود منابع غنی آلومینا در چین و هم‌چنین وجود منابع کافی از ترکیبات معدنی آلومینیوم فلوراید در تونس، یکی از عوامل اصلی تولید و صادرات نسبتا بالای این محصول در کشورهای مذکور محسوب می‌شود.
همان‌طور که گفته شده است مصرف عمده آلومینیوم فلوراید در جهان به صنعت آلومینیوم اختصاص دارد، لذا میزان تقاضا در این صنعت، به‌عنوان کنترل‌کننده بازار این محصول شناخته می‌شود و منجر به ایجاد نوسان در میزان تجارت این محصول در بازه زمانی مورد بررسی می‌شود که در نمودار ۲ میزان صادرات آن مورد بررسی قرار گرفته است.
از دلایل عمده کاهش حدودا ۱۰۰ هزار تنی صادرات آلومینیوم فلوراید از سال ۲۰۱۸ می‌توان به این مسیله اشاره کرد که از سال ۲۰۱۸، بازار آلومینیوم، به شدت تحت تاثیر تحریم‌های اداره کنترل دارایی‌های آمریکا (اوفاک) و هم‌چنین جنگ تجاری چین و آمریکا بوده است و به واسطه این جنگ تجاری، این محصول تحت تاثیر افزایش تعرفه‌های واردات در این کشورها قرار گرفته که نتیجه موارد ذکر شده موجب بالا رفتن قابل‌توجه قیمت‌ها و کاهش صادرات جهانی آلومینیوم فلوراید در بازه زمانی مذکور شده است.
