برخی از کشورها برای تولید آهن و فولاد مصرفی علاوه بر سنگ‌آهن تولیدی خود به واردات آن نیاز دارند.چین پررنگ‌ترین نقش را در تجارت جهانی سنگ‌آهن دارد و وارد‌کننده اصلی گندله و سنگ‌آهن محسوب می‌شود و کشورهای استرالیا و آفریقای جنوبی و هند مهم‌ترین تامین‌کنندگان سنگ‌آهن چین محسوب می‌شوند.
طبق بررسی‌های صورت گرفته مشخص گردید که گرایش به معامله سنگ‌آهن بصورت آگلومره نشده یا دانه‌بندی در سال‌های اخیر افزایش یافته است و در مقابل حجم تجارت گندله کاهش‌یافته است. در صادرات کنسانتره سنگ آهن کشور استرالیا پیشتاز است و در بخش گندله سنگ آهن کشورهای آفریقای جنوبی و برزیل حدودا نصف بازار تجارت جهان را در دست دارند.
صنعت، تاثیرات اساسی روی اقتصاد می‌گذارد و در این میان صنعت فولاد با توجه به کاربردهای گسترده آن جایگاه ویژه‌ای دارد. امروزه یکی از راه‌های توسعه یک کشور تولید فولاد و پیشرفت در این صنعت است. در بین صادرکننده‌های بزرگ سنگ معدن و کنسانتره آهن می‌توان به روسیه و اوکراین اشاره کرد که به طور میانگین طبق آمار گزارش شده توسط UNComTrade در بازه بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، به طور متوسط سالانه حدود ۶۳ میلیون تن از سنگ‌آهن از این دو کشور صادر شده است که در نمودار ۱ نشان داده شده و حدود ۷ درصد از استخراج کل سنگ‌آهن جهان توسط این دو کشور انجام می‌شود. همچنین از آن‌جایی که اوکراین و روسیه از صادرکننده‌های مهم مواد اولیه فولاد‌سازی به سایر کشورهای اروپایی هستند، درگیری بین این دو می‌تواند روی عرضه سنگ آهن تاثیر بگذارد و مشخص است که هرگونه عملیات نظامی طولانی‌مدت، به شدت بر صادرات سالانه سنگ آهن و صنعت فولاد‌سازی موثر است. یکی‌دیگر از عوامل موثر روی عرضه و تقاضا و به دنبال آن تغییر قیمت سنگ‌آهن در بازار جهانی در سال ۲۰۲۲، تغییر رویکرد دولت‌ها، خصوصا چین، در برابر کووید-۱۹ است و بررسی اثر آن اهمیت زیادی دارد.
همچنین طبق بررسی‌های صورت گرفته مشخص شده است که مهم‌ترین مقصد این ماده کشور چین است؛ به‌طوری‌که بیش از نیمی از سنگ آهن صادر شده توسط چین خریداری می‌شود و این کشور مشتری اول این محصول محسوب می‌شود. در واقع چین به مانند هیولایی است که بخش اعظمی از سنگ آهن عرضه شده در بازار را یک‌جا می‌بلعد و اجازه خودنمایی را از دیگر کشورها گرفته است. در این بین استرالیا و برزیل اصلی‌ترین تامین‌کننده‌های کشور چین محسوب می‌شوند که حدود ۸۰ درصد از کل واردات چین را تامین می‌کنند. سنگ آهن وارد شده به چین عمدتا بصورت محصول سنگ آهن ریزدانه است و فقط بخش کوچکی از کنسانتره سنگ آهن وارد شده از کشورهای هند و اوکراین بصورت گندله است. کشورهای ژاپن و کره جنوبی نیز بعد از چین از اصلی‌ترین مشتریان سنگ آهن محسوب می‌شوند، ولی سهم آن‌ها در مقایسه با چین خیلی کم است.
آفریقای جنوبی و هند اصلی‌ترین تامین‌کنندگان گندله سنگ‌آهن
بیشتر کشورها سنگ‌آهن را بصورت آگلومره نشده و در دانه‌بندی‌های مختلف عرضه می‌کنند و تنها بخش خیلی کوچکی از تجارت سنگ‌آهن به‌شکل گندله انجام می‌شود. طبق بررسی‌های صورت گرفته که در نمودار ۱ آورده شده است، مشخص گردید که سهم گندله در تجارت سنگ آهن روند نزولی دارد به‌این‌صورت که در سال ۲۰۱۵ تقریبا ۲۰ درصد از بازار تجارت سنگ‌آهن را شامل می‌شد، در حالی که این مقدار به ۱۴ درصد در سال ۲۰۲۱ کاهش یافته است؛ این بدان معنا است که تجارت سنگ‌آهن بصورت محصول غیر گندله به مراتب رایج‌تر شده است.
از جمله مهم‌ترین کشورهای عرضه‌کننده گندله می‌توان کشورهای آفریقای جنوبی، برزیل، سوئد، اوکراین، کانادا، روسیه، هند و آمریکا را نام برد و کشورهای چین، ژاپن و آلمان از جمله مهم‌ترین واردکنندگان این محصول به‌حساب می‌آیند. طبق بررسی‌ها و با توجه به نمودار ۲ مشخص گردیده است که کشور چین در لیست مشتریان بیشتر کشورهای عرضه‌کننده گندله سنگ آهن قرار دارد و مهم‌ترین خریدار گندله سنگ‌آهن محسوب می‌شود، کشورهای آلمان و ژاپن به‌ترتیب دومین و سومین خریدار گندله سنگ آهن بوده‌اند. نکته حایز اهمیت این است که به‌طور متوسط ۲۰ درصد از بازار تجارت گندله همیشه دست آفریقای جنوبی بوده است. کشور برزیل نیز قبلا سهم مهمی در این بازار داشته است اما به مرور زمان نقش این کشور کم رنگ‌تر شده است؛ به‌طوری که اخیرا فقط ۱۰ درصد از بازار تجارت را در دست دارد در حالی در سال ۲۰۱۵ تقریبا ۳۰ درصد از بازار در دست برزیل بود.
تزلزل در بازار گندله سنگ آهن
طبق آخرین آمار منتشر شده چین در سال ۲۰۲۱ حدودا ۱۸۲ میلیارد دلار خرج واردات سنگ‌آهن (شامل گندله و دانه بندی‌شده) از کشورهای مختلف کرده است. طبق نمودار ۳ در سال‌های اخیر واردات چین دچار نوساناتی شده است. از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ واردات چین روند کاهشی و از آن به بعد تا سال ۲۰۲۰ روند افزایشی داشته است؛ به‌طوری که در سال ۲۰۲۰ حدود ۴۰ درصد از واردات جهانی متعلق به چین بوده است. اما در سال ۲۰۲۱ دچار افت شد و این میزان به حدود ۲۰ درصد رسید که علت آن می‌تواند جایگزینی گندله با سنگ آهن باشد چون فولادسازان چینی به‌دلیل کاهش حاشیه سود خود، تصمیم گرفتند که از مواد ارزان‌تر مثل سنگ‌آهن دانه‌بندی و کنسانتره به‌جای گندله استفاده کنند.
به‌نظر می‌رسد که مقصد بیشتر گندله‌های صادرشده در دنیا کشور چین است و این کشور نقش مهم و کلیدی در بازار این محصول بازی می‌کند. در این بین مهم‌ترین مسیر تجاری از استرالیا شروع شده و به چین ختم می‌شود. همچنین دیگر مسیر مهم در این بازار خط تجاری هند-چین و آفریقای جنوبی-چین است.
تا سال ۲۰۱۸ تقریبا بیشتر از نصفی از گندله مصرفی چین توسط آفریقای جنوبی تامین می‌شد که این مقدار در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ دچار کاهش شد اما دوباره از سال ۲۰۲۰ روند افزایش به خود گرفته است و چین در تلاش است که هم‌چنان خریدار اول گندله آفریقای جنوبی باقی بماند. نکته دیگر این که از سال ۲۰۱۷ تا به امروز تقریبا ۲۰ درصد از واردات چین از هند بوده است؛ در حالی‌که این میزان در سال ۲۰۱۵ بسیار کم بوده است. اوکراین نیز از یکی از تامین‌کنندگان گندله چین است که در سال‌های اخیر واردات چین از این کشور افزایش یافته است. با این حال، اوکراین در مقایسه با آفریقای جنوبی و هند سهم خیلی کمتری دارد. با توجه به جنگ اوکراین معلوم نیست در آینده در معاملات این دو کشور چه اتفاقی رخ خواهد داد همچنین به‌نظر نمی‌رسد که جنگ اوکراین تاثیر چندانی بر بازار این محصول داشته باشد چرا که کشورهای درگیر در این جنگ سهم بسیار کوچکی از این بازار را شامل می‌شوند.