کنسانتره مولیبدن بهصورت مواد اولیه در صنایع مختلف ازجمله فولاد و آلیاژسازی مورد استفاده قرار میگیرد و بهطور ویژه در تولید آلیاژهای مورد نیاز صنعت هوایی و همچنین ریختهگری آهن ازجمله ورق، میلگرد و لوله استیل کاربرد دارد.
شیلی با در اختیار داشتن ۳۱ درصد از سهم صادرات کنسانتره مولیبدن در سال ۲۰۲۱، بزرگترین صادرکننده مولیبدن در جهان شناخته میشود که کشورهای ژاپن و کره جنوبی، بزرگترین مقاصد صادرتی این کشور بودهاند؛ همچنین چین با در اختیار داشتن ۱۴ درصد از سهم واردات جهانی، بزرگترین واردکننده مولیبدن در جهان محسوب میشوند که شیلی بزرگترین مبدا وارداتی آن بوده است.
مولیبدن یکی از مهمترین عناصر معدنی پراهمیت در جهان محسوب میشود که از طریق تغلیظ کانی مولیبدنیت استخراجشده از معادن، و همچنین تغلیظ کانه مس و تولید کنسانتره مولیبدن، بهعنوان محصول جانبی واحدهای تغلیظ مس، ازجمله روشهای استحصال اقتصادیاین محصول بهشمار میرود.
کنسانتره مولیبدن بهصورت مواد اولیه در صنایع مختلف از جمله صنایع شیمیایی، نفت و الکترونیک مورد استفاده قرار میگیرد؛ اما صنعت فولاد و آلیاژسازی، مهمترین صنعت مصرفکننده این ماده معدنی شناخته میشود؛ بهطوریکه عمدهترین کاربرد آن در صنعت آلیاژسازی جهت ساخت فولادهای ضدزنگ، فلزات مورد استفاده در صنایع هوایی و آلیاژهای مخصوص برای ساخت هواپیما اختصاص دارد؛ همچنین با توجه به اینکه مقاومت مولیبدن در برابر خوردگی حاصل از گرما، بسیار بالا است، جهت ساخت آهنهای ریختهگری و ابرآلیاژهایی که سختیپذیری بالایی در برابر زنگزدگی دارند، از آن استفاده میشود. که ازجمله این موارد میتوان به ورق استیل، میلگرد استیل و لوله استیل در سایزهای مختلف اشاره کرد.
همانطور که گفته شده است، کاربرد گسترده کنسانتره مولیبدن در صنایع مختلف موجب شده است تا این فلز در کشورهای صنعتی مورد توجه قرار گیرد؛ لذا در این گزارش، میزان تجارت آن در سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ در جهان مورد بررسی قرار گرفته و در نمودار ۱ و ۲ ارایه شده است. قابل ذکر هست که از کد تعرفه ۲۶۱۳ جهت بررسی تجارت کنسانتره مولیبدن استفاده شده است؛ همچنین ذکر این نکته ضروری است که از دلایل اختلاف بین روند میزان واردات و صادرات جهانی کنسانتره مولیبدن در سالهای مورد بررسی، بدون شک عدم ثبت برخی آمار و ارقام مربوط به تجارت توسط برخی کشورها و همچنین خطاهای آماری است.
شیلی، بزرگترین صادرکننده کنسانتره مولیبدن
با توجه به نمودار ۱، میزان صادرات کنسانتره مولیبدن در جهان، با ۲ درصد رشد سالانه، از حدود ۲۷۰ هزار تن در سال ۲۰۱۲، به حدود ۳۱۰ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیده است و شیلی با در اختیار داشتن ۳۱ درصد از سهم صادرات، بزرگترین صادرکننده کنسانتره مولیبدن در جهان شناخته میشود. میزان صادرات این کشور با ۳ درصد رشد سالانه در بازه زمانی ذکر شده، از ۷۶ هزار تن به ۹۶ هزار تن رسیده است و کشورهای ژاپن و کره جنوبی، بزرگترین مقاصد صادرتی آن در سال ۲۰۲۱ بودهاند.
همانگونه که در ابتدای گزارش نیز ذکر شد، یکی از روشهای اقتصادی تولید کنسانتره مولیبدن در جهان، تولید آن بهعنوان محصول جانبی در معادن مس است؛ از اینرو و با توجه به اینکه شیلی بزرگترین تولیدکننده مس معدنی در جهان شناخته میشود، لذا میزان تولید کنسانتره مولیبدن در این کشور بالا بوده و با توجه به دادههای منتشر شده توسط سازمان زمینشناسی آمریکا دومین کشور بزرگ تولیدکننده کنسانتره مولیبدن جهان است و با توجه به مصرف پایین این کشور و سود مناسب از صادرات کنسانتره مولیبدن، عمده تولیدات خود را به سایر کشورها صادر میکند.
بعداز شیلی، کشورهای آمریکا و پرو بهترتیب با در اختیار داشتن ۱۸ و ۱۷ درصد از سهم صادرات، در جایگاه دوم و سوم صادرکنندگان کنسانتره مولیبدن در جهان قرار دارند که میزان صادرات ایالات متحده با ۳ درصد رشد سالانه در سالهای مورد بررسی از ۴۴ هزار تن به ۵۵ هزار تن رسیده است که هلند نیز بزرگترین مقصد صادراتی این کشور بوده است و همچنین صادرات پرو نیز با ۶ درصد رشد سالانه در بازه زمانی ذکر شده، از ۳۳ هزار تن به ۵۴ هزار تن رسیده است که شیلی و آمریکا بزرگترین مقاصد صادراتی آن بهشمار میروند.
ذکر این نکته ضروری است که با توجه به اطلاعات در دسترس از سازمان زمینشناسی آمریکا، علاوه بر شیلی، آمریکا و پرو نیز دارای ذخایر غنی مولیبدن نیز هستند و همچنین در لیست کشورهای برتر تولیدکنندگان معدنی مولیبدن قرار دارند که این امر منجر شده است تا کشورهای مذکور، سهم عمدهای از صادرات کنسانتره مولیبدن در جهان را در اختیار داشته باشند.
همانطور که در نمودار ۱ قابل مشاهده است، میزان صادرات جهانی مولیبدن از سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، با فراز و فرودهای اندکی روبهرو بوده است؛ اما بهطور کلی روند صعودی را طی کرده است که این مسیله نشاندهنده رشد تولید معدنی مولیبدن در کشورهای دارای منابع غنی مولیبدن ازجمله شیلی، ایالات متحده و پرو و رشد مصرف در کشورهای مصرفکننده عمده مولیبدن در سالهای مورد بررسی بوده است.
چین، بزرگترین واردکننده کنسانتره مولیبدن
با توجه به نمودار ۲، میزان واردات کنسانتره مولیبدن در جهان، با ۲ درصد رشد سالانه، از حدود ۲۹۳ هزار تن در سال ۲۰۱۲، به حدود ۳۵۰ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیده است که چین با در اختیار داشتن ۱۴ درصد از سهم واردات، بزرگترین واردکننده کنسانتره مولیبدن در جهان شناخته میشود که میزان واردات آن با ۱۹ درصد رشد سالانه در بازه زمانی ذکر شده، از ۱۰ هزار تن به ۵۰ هزار تن رسیده است که شیلی، بزرگترین مبدا وارداتی آن در سال ۲۰۲۱ بوده است.
شایانذکر هست که چین، بیشاز ۵۰ درصد از ذخایر مولیبدن را در جهان در اختیار دارد و بزرگترین تولیدکننده معدنی مولیبدن بهشمار میرود، اما سهم عمده این کشور از تولید فولاد در جهان موجب شده است تا بزرگترین مصرفکننده مولیبدن در جهان نیز محسوب شود که این مسیله منجر به واردات بالای کنسانتره مولیبدن در این کشور شده است.
کرهجنوبی در لیست کشورهای برتر تولیدکننده فولاد در جهان قرار دارد؛ لذا همانطور که گفته شده است، با توجه به اینکه فولاد، بزرگترین صنعت مصرفکننده مولیبدن بهشمار میرود، موجب شده است تا کره با در اختیار داشتن ۱۳ درصد از سهم واردات، دومین واردکننده مولیبدن در جهان محسوب شود که میزان واردات آن با ۸ درصد رشد سالانه در سالهای مورد بررسی، از ۲۱ هزار تن به ۴۴ هزار تن رسیده و شیلی بزرگترین مبدا وارداتی آن، در سال ۲۰۲۱، بوده است.
مطابق با نمودار ۲، میزان واردات کنسانتره مولیبدن در جهان با فراز و نشیبهای متعددی روبهرو بوده است که نوسانهای صنعت تولید فولاد در جهان، مهمترین عامل تاثیرگذار در آن بوده است؛ بهطوریکه از سالهای ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶، واردات کنسانتره مولیبدن در جهان با کاهش ۴۰ هزار تنی روبهرو شد که، نابسامانی مالی شرکتهای فولادی در آن برهه زمانی و کاهش تقاضا و تولید در صنعت فولاد در جهان، عمدهترین دلیل آن بوده است، علاوه براین کاهش بخشی از صادرات چین، در آن بازه زمانی منجر به کاهش واردات و در نتیجه مصرف تولیدات داخلی در چین شده است که این مسیله نیز مزید برعلت بوده است و موجب کاهش تجارت مولیبدن در جهان شده است.