لیتیم فلزی سبک و پرکاربرد در صنعت باتری‌سازی است. بزرگ‌ترین ذخایر این فلز در مثلث شیلی، استرالیا و آرژانتین واقع شده است و شیلی میزبان بیشترین ذخایر لیتیم در جهان است؛ این در حالی است که تولید معدنی استرالیا بیشترین سهم از تولید را به خود اختصاص داده است، زیرا استخراج لیتیم تکنولوژی پیچیده‌ای دارد.
چین، بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فلز لیتیم در جهان است و حدود ۳۹ درصد از مصرف جهانی این فلز را در انحصار خود دارد. علاوه‌بر این چین همواره درصدد افزایش سرمایه‌گذاری در جهت افزایش تولید لیتیم است، از این‌رو سران کشورهای غربی در هراس هستند که با کاهش عرضه لیتیم، بازار خودروهای برقی نیز به انحصار چین درآید. پس‌از چین کره جنوبی و ژاپن نیز سهم قابل توجهی از مصرف جهانی لیتیم را به خود اختصاص داده‌اند و مصرف این کشورها علاوه‌بر بازار خودروهای برقی به بازار وسایل الکترونیکی نیز وابسته است.
لیتیم به‌عنوان سبک‌ترین فلز در طبیعت شناخته می‌شود و به دلیل برخورداری از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد ازجمله بیشترین ضریب انبساط حرارتی در میان سایر فلزات، کاربردهای منحصربه‌فردی دارد که مهم‌ترین کاربرد آن می‌توان به کاربرد آن در باتری‌های قابل شارژ وسایل الکترونیکی اشاره کرد؛ همچنین لیتیم در برخی باتری‌های غیرقابل شارژ برای وسایلی مانند ضربان‌ساز قلب، اسباب‌بازی‌ها و ساعت نیز کاربرد دارد.
فلز لیتیم در ترکیب با آلومینیوم و منیزیم به آلیاژهایی تبدیل می‌شود که دارای استحکام بالاتری بوده و سبک‌تر نیز هستند. نوعی از آلیاژ منیزیم- لیتیم در آبکاری زره نیز به کار می‌رود. آلیاژهای آلومینیوم لیتیم عموما در هواپیما، قاب دوچرخه و قطارهای پرسرعت استفاده می‌شود. گاهی اوقات در تولید شیشه و سرامیک نیز از لیتیم استفاده می‌شود. به‌دلیل واکنش‌پذیری بالای لیتیم، هرگز نمی‌توان آن را به‌صورت عنصر آزاد در طبیعت پیدا کرد؛ بلکه همواره در بخشی از یک ترکیب شیمیایی که عمدتا یونی است، یافت می‌شود. این فلز بخش کوچکی از کلیه سنگ‌های آذرین را تشکیل داده، نیز در بسیاری از شورابه‌های طبیعی وجود دارد.
در سال ۲۰۲۲ بالغ بر ۸۹ میلیون تن ذخیره لیتیم در جهان شناسایی شده که از این میزان تنها ۲۲ میلیون تن آن قابل برداشت است. شیلی با ۹ میلیون و ۲۰۰ هزار تن ذخیره لیتیم، بزرگ‌ترین میزبان ذخایر لیتیم در جهان است. پس‌از آن استرالیا و آرژانتین هر یک به ترتیب با در اختیار داشتن ۵.۷۰۰ و ۲.۲۰۰ میلیون تن از ذخایر لیتیم، در رتبه‌های بعدی جای گرفته‌اند.
استرالیا، بزرگ‌ترین عرضه‌کننده لیتیم در جهان
تولید معدنی لیتیم در جهان در بازه زمانی ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ در شکل ۱ مورد بررسی قرار گرفته است. همان‌طور که نمودار ۱ نیز نشان می‌دهد، تولید معدنی لیتیم از ۳۵ هزار تن در سال به ۱۰۴ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیده است و این به معنای رشد متوسط سالانه ۱۲ درصدی تولید معدنی این فلز ویژه بوده است. بیشترین سهم از تولید معدنی لیتیم به استرالیا تعلق دارد که بیش‌از نیمی از تولید معدنی این فلز را به خود اختصاص داده است. اگر چه شیلی دارای بیشترین ذخیره لیتیم است، اما با توجه به اینکه استخراج لیتیم مستلزم دارا بودن تکنولوژی پیشرفته است و استرالیا در استخراج این محصول نیز پیشتاز است.
شیلی پس‌از استرالیا بیشترین میزان تولید معدنی لیتیم را در اختیار دارد و در سال ۲۰۲۱ بالغ بر یک چهارم تولید معدنی لیتیم در جهان به این کشور تعلق داشته است. افزایش تولید معدنی این عنصر از سال ۲۰۱۶ به بعد، پیامد افزایش تقاضا برای خودروهای برقی است که باعث شده حجم تقاضای قابل توجهی برای باتری‌های لیتیمی ایجاد شود. کاهش عرضه لیتیم حدفاصل سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ به‌دلیل افزایش چشم‌گیر قیمت لیتیم رخ داده است، هر چند که این روند کاهشی از سال ۲۰۲۰ اصلاح شد.
مصرف لیتیم در مناطق مختلف جغرافیایی متفاوت است، اما به‌طور کلی آسیا بالاترین سهم از مصرف این ماده را دارا است، چراکه که سه ابر مصرف‌کننده، یعنی چین، کره جنوبی و ژاپن که دارای صنایع خودروسازی قوی هستند، در این منطقه جغرافیایی واقع شده‌اند. چین، ژاپن و کره جنوبی به ترتیب ۳۹، ۲۰ و ۱۸ درصد از لیتیم تولیدی در جهان را مصرف می‌کنند. به عبارتی چین ۶۰ درصد ظرفیت تبدیل لیتیم به باتری‌های یونی و لیتیمی را در اختیار دارد. نمودار ۲ سهم مصرف هر یک از مناطق از لیتیم مصرفی در جهان را در سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد. بر اساس این نمودار، کشورهایی که در زمینه صنعتی و تولید خودرو به‌ویژه خودروهای الکتریکی پیشرو هستند، سهم بیش‌تری از مصرف لیتیم در جهان را در اختیار دارند؛ چراکه مصرف لیتیم در این کشورها به دلیل تولید باتری‌های خودروهای برقی بالاتر است.
آسیا بزرگ‌ترین متقاضی لیتیم در جهان
تسلط چین بر بازار لیتیم موجب هراس قدرت‌های غربی شده است؛ چراکه آنان معتقد هستند که با توجه به محدودیت عرضه لیتیم و سلطه چین بر این منابع، آینده بازار خودروهای الکتریکی می‌تواند در انحصار چین درآید؛ افزون بر این سرمایه‌گذاری هر چه بیشتر این کشور بر روی ذخایر لیتیوم، موجب فشار مضاعفی بر نگرانی‌های مقامات غربی است.
اگرچه کاربرد لیتیم در صنایع مختلف بر اساس موقعیت جغرافیایی متفاوت است؛ اما در بازارهای جهانی مصرف نهایی لیتیم به ترتیب، ۷۱ درصد در تولید باتری‌ها، ۱۴ درصد در سرامیک و شیشه، ۴ درصد در روان کننده، ۲ درصد در پودرهای شار قالب در ریخته‌گری پیوسته، ۲ درصد در صنایع پلیمر، ۱ درصد در تصفیه هوا و ۶ درصد در صنایع دیگر گزارش شده است. لازم به ذکر است، از آن رو که بیشترین سهم صنایع مصرف‌کننده لیتیوم به خودروهای برقی اختصاص دارد و با توجه به پیش‌بینی‌ها در خصوص رشد روز افزون صنعت خودروهای برقی، انتظار می‌رود که روند عرضه و تقاضای لیتیوم در جهان در سال‌های آتی رشد قابل توجهی داشته باشد.