فلز منیزیم بهدلیل ویژگیهای خاص متالورژیکی مانند سبکی، استحکام بالا و … در مقایسه با سایر فلزات در بسیاری از صنایع ازجمله صنعت الکترونیک، صنایع هوایی، تجهیزات نظامی و … مورد استفاده قرار میگیرد، اما صنعت خودروسازی بزرگترین صنعت مصرفکننده منیزیم بهشمار میرود.
چین با صادرات حدود ۳۲۰ هزار تن منیزیم و در اختیار داشتن بیشاز ۸۰ درصد از سهم صادرات فلز مذکور در سال ۲۰۲۱، بزرگترین صادرکننده منیزیم و کانادا با در اختیار داشتن ۱۱ درصد از سهم واردات، بزرگترین واردکننده منیزیم در جهان شناخته میشوند.
فلز منیزیم با نماد شیمیایی Mg، بهعنوان هشتمین عنصر فراوان در پوسته زمین شناخته میشود که بهصورت ترکیبشده با عناصر دیگر در طبیعت وجود دارد و بهطور آزاد در طبیعت یافت نمیشود. این عنصر بهطور کلی در ۶۰ درصد کانیها یافت میشود، اما در سیلیکاتهای منیزیم، بروسیت، دولومیت، منیزیت، کارنالیت و الیوین بهطور گسترده وجود دارد، که ویژگیهای خاص متالورژیکی آن در مقایسه با سایر فلزات باعث استفاده گسترده آن در صنایع مختلف شده است.
فلز منیزیم با چگالی ۱.۷ گرم بر سانتیمتر مکعب که حدود دو سوم چگالی آلومینیوم است، یکی از سبکترین فلزات در تولید قطعات صنعتی محسوب میشود که این ویژگی موجب شده است تا از آن در ساخت قطعات صنایع حمل و نقل و قطعات متحرک استفاده شود. آلیاژ منیزیم بهدلیل برخورداری از استحکام بالا، در ساخت قطعات مختلف صنایع خودروسازی و هوایی مانند ساخت پوسته جعبه دنده بالگرد استفاده میشود؛ همچنین مقاومت منیزیم در مقابل امواج الکترومغناطیسی، منتج به کاربرد گسترده آن در تجهیزات نظامی و الکترونیکی شده است، اما اصلیترین کاربرد منیزیم، بهترتیب در تولید آلیاژهای آلومینیوم و ریختهگری است که موجب شده است تا صنعت خودروسازی بزرگترین صنعت مصرفکننده فلز منیزیم شناخته شود.
با توجه به کاربرد گسترده منیزیم در صنایع مختلف، میزان تجارت جهانی آن با کد تعرفه ۸۱۰۴۱۱، طی سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱، در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن در نمودار ۱ و ۲ ارایه شده است. ذکر این نکته ضروری است که عدم ثبت برخی آمار و ارقام مربوط به تجارت توسط برخی کشورها و همچنین خطاهای آماری از مهمترین دلایل اختلاف بین روند میزان واردات و صادرات جهانی فلز منیزیم در سالهای مورد بررسی بهشمار میرود.
مطابق با نمودار ۱، میزان صادرات جهانی منیزیم با ۴ درصد رشد سالانه، از حدود ۲۲۵ هزار تن در سال ۲۰۱۲، به حدود ۳۲۰ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیده است که چین با در اختیار داشتن ۸۸ درصد از سهم صادرات، بزرگترین صادرکننده منیزیم در جهان شناخته میشود. چین حدود ۸۵ درصد از تولیدات منیزیم در جهان را در سال ۲۰۲۱ به خود اختصاص داده است که با توجه به حجم مصرف در این کشور، این مسیله منجر به صادرات بالای چین شده است؛ بهطوری که میزان صادرات آن با ۵ درصد رشد سالانه در بازه زمانی ذکر شده، از ۱۷۵ هزار تن به ۲۸۰ هزار تن رسیده است و هلند بزرگترین مقصد صادراتی آن بهشمار میرود.
با گسترش کاربرد فلز منیزیم در صنایع مختلف، بازار شاهد افزایش تقاضای این فلز بوده است که این مسیله موجب شد تا رشد تولید منیزیم در بسیاری از کشورها شدت بگیرد. با توجه به اطلاعات در دسترس از سازمان زمینشناسی آمریکا، کشور ترکیه از سال ۲۰۱۶، در لیست کشورهای مطرح تولیدکننده منیزیم قرار گرفته است که همراستا با رشد تولید، میزان صادرات آن نیز با ۶۰ درصد رشد سالانه طی بازه زمانی مورد بررسی، از ۱۱۴ تن به ۷.۶ هزار تن رسیده و در جایگاه دوم کشورهای صادرکننده منیزیم در سال ۲۰۲۱ قرار گرفته و ایالات متحده بزرگترین مقصد صادراتی آن بوده است.
روسیه نیز با تولید ۶ درصد از منیزیم موجود در جهان، ۱.۸ درصد از سهم صادرات این فلز در جهان را به خود اختصاص داده است و بعداز چین و ترکیه، سومین کشور صادرکننده منیزیم محسوب میشود و میزان صادرات آن با ۶ درصد رشد سالانه، از ۳.۴ هزار تن در سال ۲۰۱۲، به ۵.۷ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیده است و ۷۲ درصد از منیزیم تولیدی خود را به آمریکا که بزرگترین مقصد صادراتی آن هست، صادر میکند.
مطابق با نمودار ۱، میزان صادرات جهانی منیزیم در طول سالهای مورد بررسی، روند تقریبا یکنواختی را طی کرده است، اما کشف معادن جدید از جمله معادن دولومیت و منیزیت و افزایش تولید منیزیم بهعنوان یک فلز همراه از معادن مذکور، از عمدهترین دلایل افزایش صادرات منیزیم در سالهای ۲۰۱۴ و ۲۰۲۱، محسوب میشود.
مطابق با نمودار ۲، میزان واردات جهانی منیزیم با ۴ درصد رشد سالانه، از ۱۹۵ هزار تن در سال ۲۰۱۲، به ۲۷۵ هزار تن در سال ۲۰۲۱ رسیده است که کانادا با در اختیار داشتن ۱۱ درصد از سهم واردات، بزرگترین واردکننده منیزیم در جهان شناخته میشود که میزان واردات آن با ۶ درصد رشد سالانه در بازه زمانی ذکر شده، از ۱۷ هزار تن به ۲۹ هزار تن رسیده است.
بعد از کانادا، ژاپن و آلمان هر یک به ترتیب ۱۰ درصد و ۹ درصد از سهم واردات منیزیم را در اختیار داشته و جایگاه دوم و سوم کشورهای واردکننده منیزیم را به خود اختصاص دادهاند. میزان واردات ژاپن با ۱ درصد رشد سالانه طی سالهای مورد بررسی از ۲۴ هزار تن به ۲۶ هزار تن رسیده است و همچنین میزان واردات آلمان با ۶ درصد رشد سالانه در طول ده سال مورد بررسی، از ۱۴ هزار تن به ۲۴ هزار تن رسیده است.
کشورهای کانادا، ژاپن و آلمان در لیست برترین کشورهای تولید کننده خودرو و قطعات آن در جهان به شمار میروند که این مسیله منجر مصرف و واردات بالای منیزیم در راستای استفاده در صنایع خودروسازی این کشورها شده است؛ همچنین شایان ذکر هست که چین بزرگترین مبدا وارداتی کشورهای کانادا، ژاپن و آلمان محسوب میشود.
همانطور که عنوان شده است صنعت خودروسازی, سهم عمدهای از مصرف فلز منیزیم را در اختیار دارد، لذا نوسانهای موجود در این صنعت، ازجمله دلایل فراز و نشیب واردات جهانی منیزیم محسوب میشود و علاوه بر این کشف کاربردهای جدید از فلز منیزیم در صنایع مختلف مانند صنعت الکترونیک و … مزید بر علت شده و یکی از مهمترین دلایل افزایش تقاضا در سالهای مختلف بهشمار میرود.