اهمیت تغییرات قیمت جهانی مس بر اقتصاد شیلی و پرو

حدود ۱۱ درصد از سهم GDP کشور شیلی و حدود ۱۰ درصد از سهم GDP کشور پرو به استخراج فلزات معدنی اختصاص دارد و در این بین، فلز مس از مهم‌ترین فلزات معدنی این دو کشور به‌شمار می‌رود. در نتیجه فلز مس جایگاه مهمی در اقتصاد دو کشور پرو و شیلی دارد.

با توجه به افزایش قیمت جهانی مس در سال ۲۰۲۱، ارزش واحد صادرات کنسانتره و کاتد شیلی به‌ترتیب حدود ۳۳.۹ درصد و ۳۴ درصد و ارزش واحد صادرات کنسانتره و کاتد پرو به‌ترتیب حدود ۳۵ درصد و ۳۲.۶ درصد نسبت به سال قبل افزایش یافت.

شیلی و پرو از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان مس معدنی در جهان به‌شمار می‌روند که معادن مس بزرگی را در خود جای داده‌اند. از مهم‌ترین معادن این دو کشور می‌توان به معدن اسکاندیدا در شیلی و Cerro Verde و Antamina در پرو اشاره کرد که مجموع سهم این ۳ معدن در تولید جهانی مس حدود ۱۱.۸ درصد برآورد شده است. عمده مس استخراج شده از این معادن به کنسانتره و کاتد فراوری شده و برای فروش عرضه می‌شود. ارزش کاتد با توجه به قیمت جهانی فلز مس تعیین می‌شود؛ در حالی که در تعیین ارزش کنسانتره مس علاوه بر قیمت جهانی مس، درصد مس محتوی کنسانتره مورد اهمیت قرار می‌گیرد.

به‌طور کلی، فلز مس جایگاه مهمی در اقتصاد دو کشور پرو و شیلی دارد؛ بنابراین عواملی از قبیل حجم تولید سالانه معادن، تغییرات قیمت جهانی و تجارت مس برای این دو کشور بسیار حائز اهمیت است. حدود ۱۱ درصد از سهم GDP شیلی و حدود ۱۰ درصد از سهم GDP کشور پرو به استخراج فلزات معدنی اختصاص دارد و در این بین، فلز مس از مهم‌ترین فلزات معدنی این دو کشور به‌شمار می‌رود.

رشد ارزش واحد کنسانتره و کاتد پس از پایان کووید-۱۹

روند قیمت کنسانتره و کاتد در این دوره نوسانی بود. از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ ارزش واحد صادراتی کنسانتره و کاتد پرو روند نزولی را طی کرد و به‌ترتیب به حدود ۴,۷۷۵ و ۴,۸۷۳ دلار بر تن مس رسید. از سال ۲۰۱۷ ارزش واحد صادراتی کنسانتره و کاتد پرو افزایش پیدا کرد و در پایان دوره به ترتیب به حدود ۹,۵۷۱ و ۹,۳۴۰ دلار بر تن مس رسید.

تغییرات ارزش واحد صادراتی کنسانتره و کاتد کشور پرو تا حد قابل توجهی تحت تاثیر قیمت جهانی مس است. از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ با کاهش قیمت جهانی مس، ارزش واحد صادراتی کنسانتره و کاتد این کشور نیز کاهش یافت. با شیوع کووید-۱۹ در سال ۲۰۱۸ و آغاز محدودیت‌های آن، قیمت جهانی مس بار دیگر روند کاهشی پیدا کرد؛ با این حال، پس از پایان محدودیت‌های کووید-۱۹ و بازیابی بازار در سال ۲۰۲۱، قیمت جهانی مس با سرعت زیادی افزایش یافت. قیمت کنسانتره و کاتد در سال ۲۰۲۱ به ترتیب حدود ۳۵ و ۳۲.۶ درصد نسبت به سال ۲۰۲۰ افزایش یافت.

در نمودار ۱ پرمیوم صادراتی کنسانتره و کاتد مس کشور پرو به‌ازای هر تن مس محتوی از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ قابل مشاهده است. پرمیوم کنسانتره و کاتد کشور پرو در اکثر سال‌های این دهه، عدد مثبتی را نشان می‌دهد. پرمیوم کنسانتره پرو در این دوره به طور میانگین حدود ۲۸۶ دلار بر تن مس و پرمیوم کاتد حدود ۵۸ دلار بر تن بود. در سال ۲۰۲۱ پرمیوم کنسانتره حدود ۸۶ درصد نسبت به سال ۲۰۲۰ افزایش یافت و به حدود ۲۵۷ دلار بر تن مس رسید. درحالی که پرمیوم کاتد در این سال حدود ۳۲۷ درصد کاهش یافت و از ۱۱۱ دلار بر تن به حدود ۲۶ دلار بر تن رسید.

ذخایر قابل توجه طلا و نقره در کشور پرو

در نمودار ۲ پرمیوم صادراتی کنسانتره و کاتد مس کشور شیلی در ۱۰ سال اخیر به‌ازای هر تن مس محتوی رسم شده است. میانگین پرمیوم کنسانتره شیلی حدود ۴۴۴- و میانگین پرمیوم کاتد حدود ۷۹- دلار بر تن مس بود. در سال ۲۰۲۱ پرمیوم کنسانتره حدود ۳۰ درصد نسبت به سال ۲۰۲۰ کاهش یافت و به حدود ۶۷۶- دلار بر تن مس رسید؛ هم‌چنین پرمیوم کاتد در این سال حدود ۲۰ درصد کاهش یافت و به حدود ۲۳۸ دلار بر تن رسید. با مقایسه دو نمودار ۱ و ۲، می‌توان گفت پرمیوم کنسانتره و کاتد شیلی در این دوره عموما کمتر از کشور پرو بود.

به‌طور معمول، ارزش واحد کاتد با احتساب ارزش افزوده‌ای نسبت به کنسانتره تعیین می‌شود؛ در نتیجه عموما پرمیوم کاتد از کنسانتره بیشتر است و کاتد در بازار با قیمت بالاتری به فروش می‌رسد. با این وجود، با مقایسه نمودار ۱ و ۲ می‌توان گفت پرمیوم کنسانتره کشور پرو نسبت به کاتد بیشتر است؛ در حالی که این امر در نمودار پرمیوم شیلی متفاوت است. از دلایل اصلی این تفاوت می‌توان به وجود مقدار زیادی فلزات گران‌بها طلا و نقره در کنسانتره کشور پرو در مقایسه با کنسانتره شیلی اشاره کرد. گفتنی است که علاوه بر ذخایر بزرگ مس، کشور پرو ذخایر بزرگی از فلزات گران‌بها به‌خصوص طلا و نقره را خود جای داده است که بخش قابل توجهی از این فلزات گران‌بها از معادن مس این کشور به دست می‌آیند.

با توجه به بررسی‌های سازمان USGS، سهم پرو در تولید جهانی نقره در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۲.۵ درصد و سهم شیلی حدود ۶.۶ درصد بود. هم‌چنین سهم پرو در تولید جهانی طلا در این سال حدود ۳ درصد برآورد شده است و جزء یکی از کشورهای غنی از ذخایر معدنی طلا برشمرده می‌شود. از این رو می‌توان گفت اختلاف ارزش واحد کنسانتره پرو و شیلی تحت تاثیر این عامل به وجود آمده است.

در ابتدای این دوره ارزش واحد کنسانتره حدود ۷,۴۳۹ و ارزش واحد کاتد حدود ۷,۸۲۸ دلار بر تن مس بود. در سال ۲۰۲۱ ارزش واحد کنسانتره و کاتد به ترتیب به حدود ۸,۶۳۸ و ۹,۰۷۶ دلار بر تن مس رسید که ارزش واحد کنسانتره حدود ۳۳.۹ درصد و کاتد حدود ۳۴ درصد نسبت به سال ۲۰۲۰ افزایش پیدا کرد.

در سال ۲۰۲۱ سهم شیلی و پرو در صادرات کنسانتره به ترتیب حدود ۷.۲ و ۳.۷ درصد بود. این دو کشور بزرگترین صادرکنندگان کنسانتره مس در جهان محسوب می‌شوند. علاوه بر این سهم این دو کشور در صادرات کاتد به ترتیب حدود ۲۵.۸ و ۲.۸ درصد بود. از آنجایی که قیمت جهانی مس به‌طور مستقیم بر قیمت کنسانتره و کاتد تاثیر می‌گذارد و از طرفی محصولات تولیدشده از مس سهم بالایی در GDP دو کشور پرو و شیلی دارند، می‌توان نتیجه گرفت اقتصاد این دو کشور تا حد نسبتا زیادی تحت تاثیر تغییرات قیمت جهانی مس قرار می‌گیرد.

از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ ارزش واحد صادراتی کنسانتره و کاتد پرو روند نزولی را طی کرد و به‌ترتیب به حدود ۴,۷۷۵ و ۴,۸۷۳ دلار بر تن مس رسید. از سال ۲۰۱۷ ارزش واحد صادراتی کنسانتره و کاتد پرو افزایش پیدا کرد و در پایان دوره به ترتیب به حدود ۹,۵۷۱ و ۹,۳۴۰ دلار بر تن مس رسید.

به‌طور معمول، ارزش واحد کاتد با احتساب ارزش افزوده‌ای نسبت به کنسانتره تعیین می‌شود؛ در نتیجه عموما پرمیوم کاتد از کنسانتره بیشتر است و کاتد در بازار با قیمت بالاتری به فروش می‌رسد. با این وجود، با مقایسه نمودار ۱ و ۲ می‌توان گفت پرمیوم کنسانتره کشور پرو نسبت به کاتد بیشتر است؛ در حالی که این امر در نمودار پرمیوم شیلی متفاوت است.