روند تجارت شمش روی طی بازه ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ سالانه به‌طور متوسط ۷ درصد کاهش داشته است. تجارت ۵ میلیون تنی در سال ۲۰۱۸ به میزان ۴ میلیون تن در سال ۲۰۲۲ رسیده است. از دلایل این کاهش می‌توان جنگ تجاری ایالات متحده و چین و گسترش کووید- ۱۹ در جهان را برشمرد.
کره جنوبی با سهمی معادل ۱۲ درصد رتبه اول صادرکنندگان شمش روی را به خود اختصاص داده است. همچنین ایالات متحده حدود ۱۴ درصد از واردات جهانی روی را در دست داشته و بدین صورت بزرگ‌ترین واردکننده این فلز در جهان به‌شمار می‌رود.
فلز روی از مهم‌ترین و با ارزش‌ترین فلزات است که در صنایع مختلف کاربردهای فراوانی دارد. کل ذخایر روی موجود در جهان حدود ۲۵۰ میلیون تن فلز محتوی است. چین بزرگ‌ترین تولیدکننده روی در جهان به‌شمار می‌رود. بعداز چین، کشورهای پرو، استرالیا و آمریکا بزرگ‌ترین تولیدکنندگان روی هستند. دو کشور چین و آمریکا به‌دلیل مصرف بالا، در فهرست بزرگ‌ترین واردکنندگان این فلز نیز قرار دارند. بزرگ‌ترین کشور صادرکننده شمش روی در طی ۵ سال مورد بررسی، کره جنوبی است؛ شایان‌ذکر است ماده اولیه مورد نیاز برای تولید شمش روی به‌دلیل عدم وجود ذخایر معدنی روی از طریق واردات تامین می‌شود.
روند تغییرات تجارت شمش روی از سال ۲۰۱۸ تا سال ۲۰۲۲ در نمودار ۱ قابل مشاهده است.
مطابق با نمودار ۱ و با بررسی آمار تجارت جهانی، طی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ تجارت شمش روی با کاهش مداوم سالانه روبه‌رو شده است و این کاهش با نرخ متوسط سالانه حدود ۷ درصد اتفاق افتاده است و از حجم ۵ میلیون و ۶۰۰ هزار تن به میزان ۴ میلیون و ۱۵۰ هزار تن کاهش‌یافته است. شایان‌ذکر است که تجارت شمش روی در سال ۲۰۲۰ تحت‌تاثیر کووید- ۱۹ قرار داشته و کاهش را تجربه کرده است.
گفتنی است اثرات جنگ تجاری ایالات متحده و چین و کووید- ۱۹ برخلاف بسیاری از محصولات فلزی دیگر، کماکان بر بازار این فلز قابل مشاهده است و کاهش‌های مداوم اتفاق افتاده در تجارت این فلز از سال ۲۰۱۸ تاکنون جبران نشده است.
پس‌از سال ۲۰۱۸ جنگ تجاری ایالات متحده و چین و کووید- ۱۹، دو عامل اصلی بوده‌اند که بازار فلزات مختلف از جمله روی را با چالش روبه‌رو کرده و موجبات افت تجارت این فلز در جهان را رقم زده‌اند. در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ کاهش تجارت شمش روی توسط چین موجب شده است که تجارت جهانی این فلز با کاهشی اندک مواجه شود. در سال ۲۰۲۱ دو کشور آمریکا و چین کاهش قابل توجهی را در تجارت فلز شمش روی به ثبت رسانده‌اند. در سال ۲۰۲۲ انتشار مجدد کووید- ۱۹ در چین موجب شده که ترخیص کالا از بنادر آن کاهش پیدا کند و در نتیجه واردات نیز کاهش بیشتری داشته باشد. این افت فوق‌العاده زیاد تجارت توسط چین در سال ۲۰۲۲ موجب شده است که تجارت جهانی شمش روی با کاهش محسوسی روبه‌رو شود.
سهم کشورهای برتر از تجارت شمش روی
در نمودار ۳ میانگین سهم بزرگ‌ترین واردکنندگان و صادرکنندگان شمش روی از مجموع تجارت این فلز طی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ قابل مشاهده است.
در نمودار ۳ قابل مشاهده است که بیش از نیمی از صادرات و واردات شمش روی در جهان مربوط به کشورهایی غیر از ۵ کشور برتر واردکننده و صادرکننده است و حدود ۴۶ و ۴۹ درصد از واردات و صادرات به کشورهای برتر اختصاص دارد.
کره جنوبی و کانادا به‌ترتیب ۱۲ درصد و ۱۱ درصد از صادرات جهانی شمش روی را به خود اختصاص داده‌اند. همان‌طور که کشور کره جنوبی رتبه نخست صادرکنندگان شمش سرب را در اختیار دارد، در صدر صادرکنندگان شمش روی نیز قرار گرفته است. همچنین دو کشور بلژیک و استرالیا دارای سهم ۹ درصدی از صادرات این فلز هستند. کره جنوبی در طی سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ به‌دلیل داشتن بیشترین میزان صادرات شمش سرب و شمش روی با سهمی معادل ۱۲ درصد در جایگاه اول صادرکنندگان این دو فلز قرار گرفته است.
از بین ۵ کشور برتر صادرکننده شمش روی، هلند کمترین سهم را دارد در عین حال از سال ۲۰۱۸ با افزایش صادرات مواجه شده است. سال ۲۰۲۲ صادرات کانادا در حدود ۱۷۵ هزار تن در قیاس با سال ۲۰۱۸ کاهش‌داشته است.
شایان‌ذکر است که ۲ کشور استرالیا و بلژیک که در جایگاه دوم صادرات جهانی قرار دارند در سال ۲۰۲۲ کاهش قابل‌توجهی را تجربه کردند که این نیز موجب شده است تا در دو سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ کشور استرالیا با صادراتی کمتر از هلند مواجه شود.
در سال ۲۰۱۸ چین در صدر وارد کنندگان شمش روی قرار داشته و از سال ۲۰۱۸ به بعد کاهش واردات چین موجب شده است که آمریکا جایگاه چین را در دست بگیرد و رتبه اول واردات این فلز در جهان به آمریکا اختصاص پیدا کند؛ به‌طوری که ۱۴ درصد از واردات این فلز توسط ایالات متحده انجام شود. چین نیز با اختلاف اندک و سهم ۱۳ درصدی در جایگاه بعدی قرار دارد. در سال ۲۰۲۲ واردات شمش روی چین کاهش قابل توجهی را تجربه کرده است؛ به‌طوری که با افتی حدود ۴۶ درصد از مقدار ۵۱۹ هزار تن به مقداری معادل ۱۴۲ هزار تن رسیده است. دلیل اصلی این کاهش غیرمنتظره نیز همان‌طور که پیشتر ذکر شد، به گسترش کووید- ۱۹ و کاهش ترخیص کالا از بنادر چین در مقاطعی از سال ۲۰۲۲ مربوط است.
کشورهای آلمان، هلند و ترکیه به‌ترتیب با سهم ۸ درصد، ۶ درصد و ۵ درصد، رتبه‌های سوم تا پنجم واردات شمش روی در جهان را به خود اختصاص داده‌اند. واردات کشور آلمان روند تقریبا ثابتی در طی این ۵ سال داشته است. همچنین واردات در ترکیه و هلند در طی ۵ سال با افزایشی حدود ۱۰۰ هزار تن مواجه شده است.