اگرچه بازار مس تصفیهشده با عدم قطعیتهای عرضه و تقاضا دست و پنجه نرم میکند، اما انتظار میرود که در سال ۲۰۲۳ به سمت کسری عرضه حرکت کند. بنابراین، دستیابی به سطح قیمتی ۱۰،۰۰۰ دلار بر تن برای بازار مس یک هدف کوتاهمدت و یک مقصد میانمدت بهشمار میرود.
با پشت سر گذاشتن یک فصل از سال جاری، عرضه و تقاضای مس در تعادل نسبی بهسر میبرد، در حالی که انتظار میرود تا پایان سال و در سال ۲۰۲۴ حرکت بازار بهسوی کسری عرضه باشد و این امر در سال ۲۰۲۷ شدت یابد. بنابراین، روند کلی قیمت مس صعودی خواهد بود.
طی فصل پایانی سال ۲۰۲۲، قیمت مس واکنش مثبتی به سه عامل لغو ناگهانی سیاست کووید صفر در چین، اوجگیری تورم در کشورهای توسعه یافته و اخبار وقفههای تولیدی معادن نشان داد. قیمت ۳ ماهه مس بورس فلزات لندن در پی تضعیف ارزش دلار، از سطوح ۷،۵۰۰ دلار بر تن در پایان ماه اکتبر به سطح ۸،۴۳۷ دلار بر تن در تاریخ ۱۱ نوامبر رسید؛ پس از آن تا پایان ماه نوامبر، قیمت به سطوح کمتر از ۸،۰۰۰ هزار دلار بر تن کاهش پیدا کرد. افزایش قیمت نقدی در اوایل ماه دسامبر، باعث بازگشت قیمت ۳ ماهه مس بورس فلزات لندن به بازه ۸،۰۰۰ تا ۸،۵۰۰ دلار بر تن شد. در هفته ابتدایی سال ۲۰۲۳ جهش قیمت در بازار آغاز شد که افزایش قابل توجه قیمت ۳ ماهه بورس فلزات لندن به سطوح معاملاتی جدید در بازه ۹،۰۰۰ تا ۹،۵۰۰ دلار بر تن را بههمراه داشت.
اکنون اما با قیمت ۸،۵۰۰ دلار بر تنی مس، معاملات با تقریبا ۱،۰۰۰ دلار کمتر از سطوح بالای قیمت در ماه ژانویه انجام میشود که این افت قیمت تحت تاثیر عوامل متعددی است؛ نخست، بازیابی اقتصادی پایدار اما نه چندان قابل توجه چین با توجه به این که نرخ بهرهبرداری از ظرفیت نیمهساختههای مسی این کشور نیز بدون رشد در سطح ثابتی باقی مانده است. دوم، روند کند رشد اقتصادی اروپا و ایالات متحده و ترس از وقوع رکود اقتصادی که بازار را تحت تاثیر قرار داده است. سوم، ورشکستگی بانکها که اجرای سیاست پولی انقباضی (افزایش نرخ بهره) را با چالش مواجه ساخته است؛ این در حالی است که نرخ تورم همچنان در سطوح بالایی قرار دارد. چهارم، کاهش نگرانیها از عرضه مس معدنی در حالی که ماههای ژانویه و فوریه سال جاری با وقفههای تولیدی همراه بود.
با مطالعه تراز بازار جهانی مس تصفیه شده پیشبینی میشود که در سال جاری بازار با کسری ۱۲۹ هزار تنی عرضه همراه باشد. همچنین انتظار میرود که بازار سال ۲۰۲۴ نیز با کسری کمتر از ۱۰۰ هزار تنی عرضه مواجه شود. بر این اساس پیشبینی میشود که قیمت مس طی نیمه دوم سال ۲۰۲۳ روند نسبتا نزولی داشته باشد، ولیکن در نیمه نخست سال ۲۰۲۴ صعودی شود. به طور کلی طی ۵ سال آتی، قیمت مس نهتنها سطوح ۱۰،۰۰۰ دلار بر تن را مجددا کسب میکند، بلکه به سطوح بالاتری نیز دست خواهد یافت.
محرکهای تاثیرگذار بر بازار مس سال ۲۰۲۳
با توجه به این که اقتصاد جهانی تاثیر مستقیم و قابل توجهی بر بازار مس دارد، انتظار میرود که رشد تولید ناخالص داخلی در جهان، از ۳.۱ درصد طی سال ۲۰۲۲ به ۱.۹ درصد در سال ۲۰۲۳ برسد که باعث جهش قیمت مس نخواهد شد. دلیل کاهش نرخ رشد اقتصاد جهانی، وقوع رکودهای خفیف اقتصادی در اروپا و ایالات متحده است. این در حالی است که ورشکستگی بانکی نیز فرآیند افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی را با پیچیدگی مواجه ساخته است و عملا ریسک کاهنده قیمت برای بازار مس بهشمار میرود.
بنابراین، پیشبینی میشود که مصرف جهانی مس تصفیه شده بهجز چین با نرخ ۱.۹ درصدی رشد کند که عمدتا تحت تاثیر رشد اقتصادهای نوظهور آسیایی است. در واقع، رشد تقاضای مس حوزه زیرساخت انرژی بهویژه انرژیهای پاک در کاهش اثر افت تقاضای سایر بخشها بهویژه ساختمان در کشورهای حوزه اقیانوس اطلس کمک شایانی میکند.
از طرفی، بازگشایی اقتصادی چین پس از دوران کووید بهاندازهای خوب پیش میرود که انتظار نمیرود بازار سال ۲۰۲۳، به مشوقهای اقتصادی قابل توجهی نیاز داشته باشد. بنابراین، پیشبینی میشود که مصرف مس تصفیه شده چین با رشد ۳.۲ در سال ۲۰۲۳ همراه باشد. عملکرد کاملا مثبت دو بخش انرژیهای تجدیدپذیر (بهویژه خورشیدی) و خودروهای برقی (هم بازار داخلی و هم بازار صادراتی) مهمترین عوامل پیشبینی رشد تقاضای مس چین بهشمار میروند.
در جانب عرضه نیز، طی دو ماه نخست سال جاری، وقفه تولیدی معادن در سطوح بالایی قرار داشت؛ بهویژه در پرو، که اعتراضات سیاسی سبب توقف تولید معادن کریدور جنوبی این کشور شد. اگرچه وقفههای تولیدی کاهش یافت، اما همچنان انتظار میرود که طی سال ۲۰۲۳، حدود ۵ درصد از تولید با وقفه مواجه شود. از این رو، تولید معدنی طی سال جاری، بهمیزان ۲.۳ درصد رشد خواهد کرد.
محرک دیگر بازار مس، موجودی انبار است که در حال حاضر، موجودی مس در انبار بورسهای جهانی در سطوح پایینی قرار دارد؛ بهبیان دیگر، مجموع موجودی قابل رصد مس در انبار بورسهای جهانی، تنها برای تقاضای کمتر از یک هفته کافی است. با این وجود، میزان دسترسی به کاتد با مشکل مواجه نیست و بازارهای مهم مصرف با چالش تامین مس مواجه نشدهاند. حتی در اروپا نیز، با وجود افت شدید واردات کاتد روسی بهدلیل خودتحریمی شرکتهای اروپایی، بازار نشانههایی از محدودیت دسترسی ندارد.
همانطور که مطرح شد، با توجه به وضعیت عرضه و تقاضا در بازار جهانی، انتظار میرود که بازار مس تصفیه شده در سالهای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴، بهترتیب، با کسری عرضه ۱۲۹ و ۸۹ هزار تنی مواجه شوند؛ اما بازار در آینده میانمدت، میتواند با کسری عرضه شدیدتری همراه باشد که از رشد قیمت حمایت میکند. ناگفته نماند که نبود پروژههای قابل توجه نوپا و توسعهای در صنعت نیز به کسری عرضه مس دامن میزند.
بهزودی گاوها به بازار مس باز میگردند
مطالعه محرکهای تاثیرگذار بر بازار جهانی مس طی آینده کوتاهمدت و میانمدت حاکی از روند کلان صعودی برای قیمت مس است. بهبیان دیگر، انتظار میرود که قیمت مس پس از یک دوره نوسانی، روند صعودی خود را آغاز کند. سیاست گذار به انرژیهای پاک که بهطور جدی توسط دولتها و کشورها اجرایی میشود، در کنار محدودیت تامین این حجم از تقاضا، قادر به حمایت از صعود قیمت به سطوح بیش از ۱۰،۰۰۰ دلار بر تن طی ۵ سال آتی است.
بازگشایی اقتصادی چین، محرک قدرتمندی برای رشد قیمت محسوب میشود و مطالعات نیز حاکی از پیشبینی رشد ۳.۲ درصدی تقاضای مس این کشور است؛ با این وجود، کندی رشد اقتصاد چین پس از دوران کووید، در کنار رکود اقتصادی و ورشکستی بانکی اروپا و ایالات متحده، از شدت تاثیر این بازگشایی اقتصادی کاست. بهبیان دیگر، اگرچه موجودی مس در انبارهای جهانی در سطوح بسیار پایینی قرار دارد، بهگونهای که برای تامین یک هفته از تقاضای جهانی نیز کافی نیست؛ میزان دسترسی به کاتد در بازار جهانی با محدودیت مواجه نشده است. بنابراین، بازار مس پس از یک دوره نوسان قیمتی شاهد صعود به سطوح بالاتر خواهد بود که مشوق رشد تولید و تامین تقاضای آتی باشد.