انجمن بازار شمش فلزات گران‌بهای لندن (LBMA) یک انجمن تجاری بین المللی است که مرجع جهانی قیمت‌گذاری فلزات گران‌بهایی چون طلا، نقره، پلاتین و پالادیوم است. ۱۵۰ سازمان و شرکت از سراسر جهان در این انجمن عضویت دارند که شامل بسیاری از بانک‌های مرکزی، سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، شرکت‌های معدنی، تولیدکنندگان، پالایشگاه‌ها (Refinery) و سازندگان می‌شود.
میانگین قیمت طلا در LBMA در ۶ ماه نخست سال ۲۰۲۳ به مقدار ۱،۹۳۳ دلار بر اونس تروی به ثبت رسیده که نسبت به ۶ ماه اول سال ۲۰۲۲ با مقدار حدود ۱،۸۷۳ دلار، با افزایش ۳ درصدی همراه بوده است. این رشد قیمت طلا نتیجه افزایش تمایل به خرید آن به عنوان یک پشتوانه ایمن در بحبوحه شرایط ناپایدار و نامطلوب اقتصاد جهانی بود.
قیمت‌گذاری فلزات گران‌بها در انجمن بازار شمش فلزات گران‌بهای لندن روزانه و در ساعت‌های مشخص انجام می‌شود. قیمت طلا دو بار در روز در ساعت ۱۰:۳۰ و ۱۵:۰۰ به وقت لندن تعیین می‌شود. قیمت نقره نیز هر روز در ساعت ۱۲:۰۰ ظهر به وقت لندن مشخص می‌شود. پلاتین و پالادیوم دو بار در روز در ساعت ۰۹:۴۵ و ۱۴:۰۰ به وقت لندن قیمت‌گذاری می‌شود. قیمت‌ها به دلار آمریکا برای هر اونس تروی است.
در نمودار۱، قیمت طلا (محور سمت چپ) و قیمت نقره (محور سمت راست) در ۶ ماه اول سال ۲۰۲۳ قابل مشاهده است. به‌طور کلی قیمت طلا در ۶ ماه اول سال ۲۰۲۳ نوسانات زیادی را تجربه کرده است. طلا در ماه آوریل و می به بالاترین حد خود رسید؛ اما این افق صعودی چندان دوامی نداشت. افزایش نرخ بهره در آمریکا منجر به کاهش سرمایه‌گذاری در بازار طلا در ماه ژوئن شد. به‌لحاظ بنیادی، همواره افزایش نرخ بهره موجب کاهش تمایل به سرمایه‌گذاری روی طلا و به تناسب کاهش قیمت طلا است و این دو با یکدیگر همبستگی منفی به نسبت قوی دارند.
قیمت هر اونس طلا در سه ماهه‌ی اول سال ۲۰۲۲ با آغاز جنگ اوکراین افزایش یافت. سپس قیمت طلا از آوریل تا نوامبر سال ۲۰۲۲ روندی کاهشی داشت؛ تا آنجا که در نوامبر به کمترین میزان در حدود ۱،۶۱۷ دلار رسید.
طیف گسترده‌ای از عوامل مانند عرضه و تقاضا، نرخ بهره، ارزش دلار آمریکا، شرایط ایمنی و بهداشت به‌ویژه در مورد کووید- ۱۹ در مناطقی مانند چین، همچنین مسایل سیاسی و اتفاقات ژئوپلیتیکی مانند بحران در روسیه و اوکراین ممکن است بر قیمت طلا تاثیر بگذارد.
عرضه و تقاضا دو نیروی اصلی و کلیدی هستند که قیمت طلا را تعیین می‌کنند. از آنجایی که طلا یک منبع محدود است، قیمت آن در واکنش به افزایش تقاضا، تمایل به صعود دارد. اگر تقاضا برای جواهرات یا سرمایه‌گذاری‌هایی با پشتوانه طلا افزایش یابد، قیمت نیز افزایش می‌یابد. از سوی دیگر، در صورت افزایش عرضه و یا کاهش تقاضا برای طلا، احتمال اینکه قیمت طلا کاهش یابد، زیاد است.
نرخ بهره متغیر مهم دیگری است که ممکن است بر قیمت طلا تاثیر بگذارد. هزینه فرصت نگهداری طلا زمانی که نرخ‌های بهره پایین است کاهش می‌یابد؛ بنابراین طلا در این مواقع به گزینه‌ی سرمایه‌گذاری جذاب‌تری تبدیل می‌شود. پیامد مستقیم این امر، وجود این احتمال است که تقاضا برای طلا رشد کند و در نتیجه قیمت آن را افزایش دهد. از سوی دیگر، وقتی نرخ‌های بهره بالا هستند، طلا به عنوان یک سرمایه‌گذاری جذابیت کمتری پیدا می‌کند.
اگرچه قیمت طلا در شرایط بحرانی همچون شرایط رخ داده در سال ۲۰۲۲ به‌دلیل جنگ اوکراین و روسیه با افزایش روبه‌رو می‌شود، اما از طرفی دیگر سیاست‌های انقباضی فدرال رزرو برای مهار تورم، به مانند سدی در مقابل افزایش بیش از حد قیمت طلا عمل می‌کند. این نهاد در سال ۲۰۲۲ بارها برای مهار تورم مداخله کرد.
علاوه بر این، قیمت طلا ممکن است تحت تاثیر رویدادهای سیاسی باشد. تغییر نگرش سیاست‌گذاران نسبت به درگیری‌های ژیوپلیتیک جهانی ممکن است آنها را تشویق کند تا به جای حفظ ذخایر ارزی خارجی، ذخیره‌ی طلا را به منظور حمایت از ذخایر خود در اولویت قرار دهند. تلاش برخی کشورها از جمله چین و روسیه در انجام مبادلات تجاری خود با ارزهای داخلی ممکن است در دراز مدت تاثیراتی در این خصوص داشته باشد.
قیمت طلا نیز به مانند سایر کامودیتی‌ها با افزایش ارزش دلار آمریکا با کاهش روبه‌رو می‌شود. رویکرد سیاست پولی انقباضی فدرال رزرو در سال ۲۰۲۲ موجب تقویت دلار و کاهش قیمت طلا شد. در ۶ ماه نخست ۲۰۲۳ دلار آمریکا با تغییر سیاست‌های فدرال رزرو و تحت تاثیر برخی روندهای جهانی با کاهش ارزش روبه‌رو شده که این امر باعث حمایت از قیمت طلا شده است.
با وجود اینکه قیمت طلا در ماه می به یک رکورد جدید رسید، اما دورنمای ادامه افزایش نرخ بهره بانک مرکزی آمریکا باعث کاهش قیمت آن خواهد شد. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که فدرال رزرو نرخ بهره را در ماه ژانویه بالا ببرد که می‌تواند به‌عنوان مانعی کاهشی بر مسیر قیمت طلا قرار بگیرد.
قیمت نقره در آوریل ۲۰۲۳ به بالاترین حد در ۱۲ ماه گذشته رسید و برای اولین بار به ۲۵ دلار آمریکا در هر اونس تروی رسید. افزایش قیمت نقره تحت تاثیر طیف گسترده‌ای از عوامل از جمله: تقاضای صنعتی، کمبود عرضه، نرخ‌های تورم و عدم قطعیت اقتصادی جهانی است. تقاضای صنعتی یکی از بزرگ‌ترین تاثیرات پایدار بر قیمت نقره است. در سال ۲۰۲۲ عرضه نقره با کاهش مواجه شده و مادامی که عرضه کم باشد، قیمت‌ها افزایش می‌یابد. برخی تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که قیمت نقره در سال ۲۰۲۳ بالاتر از آستانه ۲۵ دلار آمریکا در هر اونس و حتی به ۳۰ دلار آمریکا خواهد رسید که بالاترین قیمت در یک دهه اخیر است.
افت و خیز قیمت پلاتین و پالادیوم در ماه‌های اخیر
در نمودار۲، قیمت پلاتین و پالادیوم در ۶ ماه نخست سال ۲۰۲۳ قرار گرفته است. در ژوین سال ۲۰۲۳ قیمت پلاتین حدود ۹۷۱ دلار بر اونس تروی است که در مقایسه با ژوئن سال ۲۰۲۲ که قیمت پلاتین به مقدار ۹۵۱ دلار بر اونس بوده ۲ درصد افزایش داشته است. پیش‌بینی می‌شود که قیمت پلاتین در سال ۲۰۲۳ به‌سبب عواملی مانند قطع برق در آفریقای جنوبی، جنگ در اوکراین و افزایش تولید خودروهای هیبریدی افزایش یابد.
آفریقای جنوبی معمولا بیش از ۷۰ درصد از استخراج معدن پلاتین جهان را به خود اختصاص می‌دهد، اما این روند به‌دلیل بحران شدید برق در این کشور محدود شده است. طبق گزارش WPIC، کاهش ۲۴ درصدی تولید پلاتین این کشور در سال ۲۰۲۲ نسبت به مدت مشابه سال قبل رقم خورده است و نوسانات در تولید پلاتین ادامه خواهد داشت.
عرضه روسیه در سال ۲۰۲۲ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۰ درصد کاهش یافت و تنش های ژئوپلیتیکی ناشی از جنگ مانع از حمل و نقل محصولات حاوی پلاتین شد. تخمین زده می‌شود که مشکلات حمل و نقل بین‌المللی در سال جاری ادامه خواهد داشت و تولید کلی پلاتین در روسیه کاهش خواهد یافت.
پلاتین در حال تبدیل شدن به یک جز مهم در خودروهای جدید است و جایگزین پالادیوم گران‌تر در مبدل‌های کاتالیزوری می‌شود. این فلز به خنثی کردن آلاینده‌های مضر در وسایل نقلیه کمک می‌کند و بنابراین قوانین سخت‌تر انتشار گازهای گلخانه‌ای و افزایش محبوبیت خودروهای هیبریدی سبب افزایش تقاضای پلاتین و در نتیجه قیمت پلاتین را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
قیمت پالادیوم نیز در ۶ ماهه نخست سال ۲۰۲۳ افت‌وخیزهایی را تجربه کرده است. قیمت پالادیوم نسبت به سال گذشته کاهش داشته است. به‌طور میانگین قیمت پالادیوم در ۶ ماهه اول امسال حدود ۱،۵۰۸ دلار بر اونس بوده که همین رقم در ۶ ماهه نخست به مقدار ۲،۲۰۷ دلار بر اونس بوده است.