در سال ۲۰۲۲ بیش از ۳،۴۰۰ تن طلای معدنی توسط کشورهای مختلف تولید شده است که بیشترین میزان تولید مربوط به قاره آمریکا و آفریقا است؛ اگرچه کشورهای آفریقایی بیشترین میزان تولید را به‌خود اختصاص داده‌اند؛ اما هیچ یک از کشورهای آفریقایی به تنهایی جایی در میان ۵ تولیدکننده برتر معدنی طلا ندارند.
چین با سهم ۱۰ درصدی، روسیه و استرالیا با ۹ درصد، کانادا و آمریکا با ۵ درصد بزرگ‌ترین تولیدکنندگان معدنی طلا به‌شمار می‌روند. در سمت تقاضا، چین با ۲۴ درصد، هند با ۲۳ درصد، آمریکا با ۸ درصد، آلمان با ۶ درصد و ترکیه با سهمی معادل ۴ درصد از مصرف کنندگان برتر طلا محسوب می‌شوند.
کشورهای چین، روسیه، استرالیا، کانادا و آمریکا به‌ترتیب بیشترین میزان تولید معدنی طلا را در سال ۲۰۲۲ به‌ثبت رسانده‌اند؛ به‌نحوی که نزدیک به ۳۸ درصد از مجموع تولید معدنی طلا در سطح جهان توسط این پنج کشور انجام شده است. لازم به‌توضیح است که ۳ تولیدکننده برتر یعنی چین، روسیه و استرالیا به‌ترتیب با تولید حدود ۳۷۵، ۳۲۵ و ۳۱۳ تن طلا اختلاف قابل توجهی نسبت به سایر تولیدکنندگان معدنی طلا در سال ۲۰۲۲ داشته‌اند. در نمودار ۱ سهم تولیدکنندگان برتر طلا در سال ۲۰۲۲ از مجموع تولید معدنی جهان قابل مشاهده است.
باید اظهار داشت که علاوه‌بر ۵ تولیدکننده برتر، کشورهای غنا، پرو، اندونزی، مکزیک، ازبکستان و مالی نیز دیگر کشورهایی هستند که هر یک در سال ۲۰۲۲ بیش از ۱۰۰ تن تولید معدنی طلا داشته و سهم قابل ملاحظه‌ای از مجموع تولید را به‌خود اختصاص داده‌اند.
مجموع تولید معدنی طلا در سطح جهان در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۲۱ نزدیک به ۴۷ تن افزایش داشته است؛ اما کشورهای روسیه و آمریکا با کاهش تولید نسبت به سال ۲۰۲۱ مواجه بودهاند. تولید کشورهای چین، استرالیا و کانادا در سال ۲۰۲۲ مجموعا حدود ۵۱ تن نسبت به سال ۲۰۲۱ افزایش داشته است.
لازم به توضیح است که میزان تولید چین، بزرگ‌ترین تولید کننده طلای معدنی در جهان، در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۲۱ بیش از ۴۳ تن افزایش داشته است. به‌طور کلی تولید طلای معدنی در چین با کاهش ۲۹ تنی از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ سیر نزولی پیدا کرده است. دلیل اصلی کاهش تولید در چین به کاهش عیار ذخایر باقی‌مانده و افزایش سختگیری‌های زیست‌محیطی است که تعطیلی برخی از معادن، به‌خصوص معادن کوچک‌مقیاس در این کشور را در پی داشته است.
کشورهای غنا، پرو، اندونزی، مکزیک و ازبکستان در سال ۲۰۲۲ به‌ترتیب جایگاه ششم تا دهم بزرگ‌ترین تولیدکنندگان معدنی طلا را داشته‌اند؛ غنا با افزایش تولید طلا به میزان ۳ تن از کشورهای پرو و مکزیک که با کاهش روبه‌رو بودهاند پیشی گرفته است. با توجه به سهم قابل توجه سایر کشورها از تولید معدنی طلا در جهان، می‌توان به توزیع تولید طلا در قاره‌ها و کشورهای مختلف پی برد. تکنولوژی نه‌چندان پیچیده در کنار حاشیه سود و ارزش‌افزوده مناسب، موجب شده تا تمامی کشورهای دارای ذخیره، نسبت به استخراج و فرآوری طلا اقدام کنند.
چین، بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده طلا
امنیت سرمایه‌گذاری از جمله دلایلی است که باعث می‌شود صندوق‌های سرمایه‌گذاری، عامه مردم و بانک‌های مرکزی به سرمایه‌گذاری در بازار طلا روی آورده و تقاضا در بازار طلا را افزایش دهند؛ به‌ویژه در سال‌های اخیر که ارزش دلار آمریکا در سطح جهان افت و خیزهای فراوانی را تجربه کرده و طلا ریسک پایین خود در حوزه سرمایه‌گذاری را به‌اثبات رسانده است. بنابراین بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف از طلا به‌عنوان پشتوانه پولی بهره گرفته و بسیاری از افراد در جهان نیز با هدف مصرف زیورآلات و جواهرات و یا سرمایه‌گذاری و حفظ ارزش دارایی بر تقاضای طلا می‌افزایند.
مصرف طلا در کشورهای مختلف عموما از منظر میزان مصرف جواهرات، شمش و سکه‌های سرمایه‌گذاری مورد بررسی قرار گرفته است. مصرف طلا در سال ۲۰۲۱ به میزان ۳،۱۰۳ تن بوده که در سال ۲۰۲۲ به حدود ۳.۰۶۳ تن رسیده است. در سال ۲۰۲۲ همچون سال ۲۰۲۱ کشورهای چین، هند، ایالات متحده آمریکا، آلمان و ترکیه به‌ترتیب بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان طلا در سطح جهان بودهاند. نکته قابل توجه قرارگیری ایران در رتبه ششم بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان طلا در سال ۲۰۲۲ است.
چین و ایالات متحده از جمله کشورهایی هستند که علاوه‌بر تولید معدنی قابل توجه، در زمره مصرف‌کنندگان اصلی طلا نیز به‌شمار می‌روند؛ به‌ویژه چین که هم‌زمان بزرگ‌ترین تولیدکننده و بزرگ‌ترین مصرف‌کننده طلا در سطح جهان محسوب می‌شود.
در میان ۵ مصرف‌کننده بزرگ طلا در سال ۲۰۲۲، دو کشور آلمان و ترکیه با افزایش مصرف روبه‌رو بودند اما کشورهای چین، هند و ایالات متحده آمریکا کاهش مصرف طلا را تجربه کردند. یکی از دلایل اصلی این موضوع کاهش تقاضای مصرف طلا در صنایع الکترونیک و دندانپزشکی در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۲۱ بوده که حدود ۲۰ درصد نزول پیدا کرده است. تقاضای زیورآلات و مصرف طلا با کاهش ۳ درصدی در سال ۲۰۲۲ مواجه شد. در نمودار ۲ سهم مصرف‌کنندگان بزرگ طلا نسبت به مجموع طلای مصرف شده در جهان در سال ۲۰۲۲ مشاهده می‌شود.
همان‌گونه که در نمودار ۲ مشاهده می‌شود، توزیع مصرف طلا نسبت به توزیع عرضه آن به‌مراتب متمرکزتر است؛ به‌طوری که ۵ کشور بزرگ مصرف‌کننده طلا در مجموع ۶۵ درصد از مصرف طلای جهان در سال ۲۰۲۲ را به‌خود اختصاص داده‌اند؛ در این میان چین و هند مصرف‌کننده حدود ۴۷ درصد از طلای جهان در این سال بودهاند. ایران نیز که پس از ترکیه با نزدیک به ۷۲ تن، ششمین مصرف‌کننده بزرگ طلا در سال ۲۰۲۲ بوده و سهم ۲ درصدی از مصرف کل طلا در جهان را به‌نام خود ثبت کرده است.
مصرف طلا در کشورهای چین و هند در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال ۲۰۲۱ به‌ترتیب حدود ۱۸ و ۳ درصد کاهش داشته است. علت اصلی این امر، همان‌طور که پیش‌تر نیز به آن اشاره شد، کاهش تقاضای مصرف زیورآلات در سال ۲۰۲۲ بوده است؛ به‌ویژه در هند که مصرف زیورآلات و جواهرات در این کشور ریشه فرهنگی و تاریخی داشته اما در ابتدای سال ۲۰۲۲، با افزایش عوارض و افزایش شدید قیمت‌ها در این کشور، تقاضا به طرز شگفت‌آوری افول کرد؛ اما جشن‌های سه‌ماهه آخر سال ۲۰۲۲ باعث افزایش تقاضا در زیور آلات شد و کمی از میزان کاهش مصرف طلا را جبران کرد. در کشور ترکیه مصرف طلا با افزایش خیره‌کننده‌ای از ۹۵ تن در سال ۲۰۲۱ به ۱۲۲ تن در سال ۲۰۲۲ رسیده است.
عمده مصرف طلا در بخش سرمایه‌گذاری و ساخت زیورآلات است و مصرف بخش صنعت در قیاس با دو حوزه مذکور، ناچیز به‌شمار می‌رود؛ اما در مجموع می‌توان گفت که مصرف طلا در کشورهای صنعتی، به‌خصوص کشورهای دارای صنایع با تکنولوژی بالا، می‌تواند قابل توجه باشد. به‌طور میانگین مصرف طلای بخش صنعت، در کشورهای توسعه‌یافته تا حدود ۱۰ درصد از کل مصرف را تشکیل می‌دهد.
امنیت سرمایه‌گذاری و حاشیه سود بالا همواره توجه دولت‌ها و عامه مردم به طلا را به‌دنبال داشته است. حاشیه سود بالای تولید طلا باعث می‌شود کشورهایی که دارای ذخایر طلا هستند، به‌دنبال تداوم و افزایش تولید باشند. بانک‌های مرکزی به‌عنوان پشتوانه پولی و عامه مردم با هدف سرمایه‌گذاری و استفاده زینتی مصرف‌کنندگان اصلی طلا به‌شمار می‌روند.