سیم لاکی دارای تنوع زیادی از نظر جنس، نوع روکش، سطح مقطع و ضخامت است و در محصولاتی از جمله ترانسفورماتور، ژنراتور و الکتروموتور کاربرد دارد. نوع سیم لاکی مورد استفاده توسط مصرفکنندگان با توجه به کاربرد آن تعیین میشود. حجم تجارت سیم لاکی در سال ۲۰۲۲ حدود ۷۳۲ هزار تن بود.
در سال ۲۰۲۲ کشور چین با سهم ۲۱ درصد بزرگترین صادرکننده سیم لاکی در جهان بود. حجم صادرات چین در این سال حدود ۱۶۷ هزار تن برآورد شد. پس از چین، کشورهای آلمان، ایتالیا و اسپانیا بهترتیب با سهمهای ۱۰ درصد، ۸ درصد و ۶ درصد در جایگاه صادرکنندگان بزرگ این محصول قرار گرفتند. از طرفی آمریکا و آلمان با مجموع سهم ۱۴ درصد بیشترین حجم واردات سیم لاکی در این سال را به خود اختصاص دادند.
بهطور کلی سیم لاکی از جنس فلز مس و آلومینیوم تولید میشود و سپس با روکش عایقبندی میشود. جنس لاک مورد استفاده در سیم لاکی به کاربرد آن بستگی دارد و میتواند از جنس کاغذ و یا انواع پلیمر مانند پلیایمید، پلیاستر و پلیآمید باشد. سیم لاکی کاربردهای متنوعی در صنایع دارد که در این بین میتوان به ترانسفورماتور، ژنراتور و الکتروموتور بهعنوان مهمترین مصرفکنندگان این محصول اشاره کرد.
از آنجایی که فلز مس رسانایی بهتری در مقایسه با آلومینیوم دارد، سیم لاکی تولید شده از جنس مس عموما کیفیت بهتری در مقایسه با محصول مشابه آلومینیومی دارد. با این حال قیمت جهانی مس بیشتر از آلومینیوم است که این امر موجب اختلاف قیمت قابل توجه سیم لاکی مسی و آلومینیومی میشود. از این رو استفاده از سیم لاکی آلومینیومی میتواند هزینه تولید کمتری برای صنایع مصرفکننده بهدنبال داشته باشد. علاوه بر این سیم لاکی آلومینیومی وزن کمتری نسبت به مسی دارد ولی معمولا حجم بیشتری نسبت به محصول مشابه مسی اشغال میکند. این عوامل میتواند برخی کاربردهای سیم لاکی را تحت تاثیر خود قرار دهد و بر انتخاب خریداران اثرگذار باشد.
سیم لاکی مسی و آلومینیومی در ۲ مقطع تخت و گرد قابل تولید هستند. سیم لاکی گرد بازار مصرف گستردهتری را در اختیار دارد و درنتیجه حجم تولید آن بیشتر از سیم لاکی تخت است. عموما سیم لاکی تخت در ترانسفورماتورهایی با ظرفیت بالا استفاده میشود.
قیمتگذاری سیم لاکی با توجه به نوع فلز و لاک مورد استفاده و همچنین ضخامت این محصول انجام میشود. از اینرو تغییرات قیمت جهانی مس و آلومینیوم نقش مهمی را در تعیین قیمت سیم لاکی ایفا میکنند. علاوه بر این قیمت لاک مورد استفاده در سیم لاکی تحت تاثیر قیمت جهانی نفت قرار دارد.
تجارت ۷۳۲ هزار تنی سیم لاکی در سال ۲۰۲۲
از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ بهطور متوسط سالانه حدود ۷۴۱ هزار تن سیم لاکی بین کشورهای مختلف جهان تجارت شد. بهطور کلی تجارت سیم لاکی در این دوره روند نسبتا پایداری داشت. حجم تجارت سیم لاکی در سال ۲۰۱۳ حدود ۷۵۱ هزار تن بود. بیشترین حجم تجارت سیم لاکی در سال ۲۰۱۸ با حدود ۷۹۱ هزار تن اتفاق افتاد. رشد واردات کشورهایی از جمله ایتالیا و مکزیک در این سال از عوامل موثر بر افزایش تجارت سیم لاکی در سال ۲۰۱۸ بهشمار میرود.
کمترین مقدار تجارت جهانی سیم لاکی در سال ۲۰۲۰ با حدود ۶۶۴ هزار تن رخ داد. شیوع کووید-۱۹ و محدودیتهای آن در سال ۲۰۲۰ را میتوان بهعنوان یکی دلایل این امر معرفی کرد. در این سال حجم واردات کشورهایی مانند ایتالیا و فرانسه بهترتیب حدود ۲۵ درصد و ۳۷ درصد نسبت به سال قبل کاهش پیدا کرد. حجم تجارت سیم لاکی در سال ۲۰۲۱ حدود ۷۹۰ هزار تن اعلام شد که این مقدار در سال ۲۰۲۲ به حدود ۷۳۲ هزار تن رسید.
کشور چین، بزرگترین صادرکننده سیم لاکی در جهان
در نمودار ۲ مهمترین واردکنندگان و صادرکنندگان سیم لاکی در سال ۲۰۲۲ قابل مشاهده هستند. در این سال کشور چین با سهم ۲۱ درصد بزرگترین صادرکننده سیم لاکی در جهان بود. حجم صادرات چین در این سال حدود ۱۶۷ هزار تن برآورد شد. توسعه صنایع پاییندست در چین نقش بسیار مهمی را در بازار بسیاری از محصولات مسی و آلومینیومی به این کشور داده است. پس از چین، کشورهای آلمان، ایتالیا و اسپانیا بهترتیب با سهمهای ۱۰ درصد، ۸ درصد و ۶ درصد در جایگاه صادرکنندگان بزرگ این محصول قرار گرفتند. در نهایت حدود ۵۵ درصد از صادرات سیم لاکی به سایر کشورهای تامینکننده تعلق گرفت.
از مهمترین کشورهای واردکننده در سال ۲۰۲۲ میتوان به آمریکا با سهم ۸ درصد و آلمان با سهم ۶ درصد اشاره کرد. حجم واردات سیم لاکی آمریکا در سال ۲۰۲۲ حدود ۵۹ هزار تن بود که نسبت به سال قبل حدود ۲ هزار و ۳۴۰ تن افزایش یافت. علاوه بر این مقدار واردات آلمان حدود ۴۴ هزار و ۲۰۰ تن بود که در مقایسه با سال ۲۰۲۱ با کاهش ۵ هزار و ۶۳۰ تنی روبرو شد. کشورهای جمهوری چک و فرانسه نیز با سهمهای ۴.۱ درصد و ۴.۰ درصد بهعنوان سومین و چهارمین واردکننده مهم سیم لاکی در سال ۲۰۲۲ شناسایی شدند که حجم واردات آنها در این سال به ترتیب حدود ۳۰ هزار و ۳۰۰ تن و ۲۹ هزار و ۲۰۰ تن برآورد شد.
گفتنی است که حجم فروش سیم لاکی میتواند در فصلهای مختلف سال دچار تغییراتی شود. بهطور مثال با شروع فصلهای گرم سال و افزایش تولید وسایل سرمایشی، مصرف سیم لاکی در الکتروموتورها افزایش پیدا میکند که این امر اثر مثبتی در تولید سیم لاکی دارد. از اینرو میتوان گفت بهدلیل پیشبینی افزایش دمای کره زمین تحت تاثیر پدیده گرمایش جهانی، انتظار میرود بازار تقاضای سیم لاکی در تولید الکتروموتورها روند رو به رشدی را در سالهای آتی طی کند.
علاوه بر این توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر محرکی برای رشد مصرف سیم لاکی و انواع محصولات مسی است. علاوه بر این استفاده از سیم لاکی مسی در خوردروهای الکتریکی بهدلیل کیفیت مناسب و حجم کمتر اولویت بیشتری نسبت به سیم لاکی آلومینیومی دارد. در مجموع انتظار میرود که اندازه بازار مصرف سیم لاکی بهخصوص سیم لاکی مسی در سالهای آتی افزایش قابل توجهی داشته باشد.