کشور آفریقای جنوبی با ذخیره ۲۰۰ میلیون تن بعد ازکشور قزاقستان رتبه دوم ذخایر معدنی کروم جهان را دارا است. در سال ۲۰۲۲ مقدار صادرات کروم معدنی آفریقای جنوبی بیش از ۱۴ میلیون تن بود. سهم آفریقا از بازار تجارت جهانی کروم طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ به‌طور متوسط بیش از ۵۰ درصد بوده است.
صادرات کروم آفریقای جنوبی به‌صورت سنگ کرومیت و کنسانتره کروم است. میانیگن صادرات کروم از کشور آفریقای جنوبی از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ برابر ۱۱ میلیون و ۳۰۰ هزار تن در سال بوده است. در دوره ۱۰ ساله منتهی به ۲۰۲۲ اصلی‌ترین مقصد صادراتی کروم معدنی آفریقای جنوبی، کشور چین بوده‌است؛ که بیش از ۶۰ درصد صادرات این کشور به مقصد چین انجام شده است.
فلز کروم یک فلز سخت و شکننده با سطحی براق است. عنصر کروم در تولید فولاد زنگ‌نزن برای بهبود خاصیت مقاومت به خوردگی فولاد مصرف می‌شود. کروم از سنگ معدنی کرومیت به دست می‌آید، کانی کرومیت در واقع یک اکسید کرومیوم با فرمول شیمیایی FeCr۲O۴ است. در صنعت از کرومیت برای تولید آلیاژ فروکروم استفاده می‌شود که در صنعت فولادسازی برای تولید فولاد زنگ‌نزن و فولادهای آلیاژی مورد استفاده قرار می‌گیرد.کروم در تولید رنگ نیز کاربرد دارد. از دیگر کاربردهای کروم استفاده از آن برای آبکاری است. آبکاری کروم سخت می‌تواند برای طیف گسترده‌ای از فلزات پایه به‌منظور کاربردهای مختلف صنعتی اعمال شود که از این میان می‌توان به فولاد زنگ‌نزن و سایر فولادهای پرآلیاژ و همچنین آلیاژهای مس، آلومینیوم، تیتانیوم، برنز، برنج و نیکل اشاره کرد. این انعطاف‌پذیری باعث می‌شود که روکش کروم سخت در بسیاری از صنایع مختلف، از فرآوری مواد غذایی گرفته تا خودروسازی، مفید باشد.
بر اساس گزارش سازمان زمین شناسی آمریکا، منابع جهانی کرومیت بیش از ۱۲میلیارد تن برآورد شده است که برای تامین تقاضای جهانی کرومیت طی قرن‌ها کافی است. ذخایر قطعی کرومیت جهان ۵۷۰ میلیون تن است که بیش از ۹۵ درصد منابع جهانی کرومیت از نظر جغرافیایی در قزاقستان و آفریقای جنوبی متمرکز شده است. ذخایر قطعی کرومیت آفریقای جنوبی در سال ۲۰۲۲ بیش از ۲۰۰ میلیون تن برآورد شد. مقدار تولید کرومیت جهان در سال ۲۰۲۲ بیش از ۴۱ میلیون تن بود و مقدار تولید کرومیت در آفریقای جنوبی در این سال برابر با ۱۸ میلیون تن گزارش شد که ۱۴ میلیون تن از تولیدات کروم آفریقای جنوبی به مقاصد مختلف جهان به ویژه کشور چین صادر شد.
تجارت جهانی کروم معدنی
تجارت جهانی سنگ معدنی و کنسانتره کروم طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ به‌طور متوسط سالانه بیش از ۲۱ میلیون تن بوده است. با توجه به نمودار ۱ روند تجارت سنگ و کنسانتره کروم دنیا از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ افزایشی بوده و در سال ۲۰۱۸ اندکی کاهش پیدا کرد، اما در سال ۲۰۱۹ حجم تجارت جهانی کروم افزایش ناگهانی داشت و از ۲۰ میلیون تن در سال ۲۰۱۷ به بیش از ۴۰ میلون تن در سال ۲۰۱۹ رشد پیدا کرد. از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲ روند تجارت سنگ و کنسانتره کروم کاهشی شد. مقدار تجارت جهانی سنگ معدنی و کنسانتره کروم در سال ۲۰۲۲ برابر با ۱۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تن بود که نسبت به سال ۲۰۲۱ حدود ۳۰ درصد کاهش داشت.
کشور آفریقای جنوبی به‌عنوان یکی از بزرگترین تولید‌کننده‌های کرومیت جهان، در دوره مورد بررسی رتبه اول تجارت جهانی سنگ و کنسانتره کروم را در دست داشته است. با توجه به ارزیابی‌های آتورپات، مقدار صادرات سنگ و کنسانتره کروم آفریقای جنوبی از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ به‌طور متوسط بیش از ۱۱ میلیون تن در سال بوده است که ۴۸ درصد از بازار تجارت جهانی کروم را به خود اختصاص داده است.
همان‌طور که در نمودار ۱ مشاهده می‌کنید طی دوره مورد بررسی سهم کشور آفریقای جنوبی در بازار تجارت جهانی سنگ و کنسانتره کروم رو به افزایش بوده است به‌طوری که سهم آفریقای جنوبی از ۴۰ درصد در سال ۲۰۱۳ به بیش از ۸۰ درصد در سال ۲۰۲۲ افزایش پیدا کرده است. مقدار صادرات سنگ و کنسانتره کروم آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۳ برابر با ۶ میلیون و ۳۰۰ هزار تن بود که در سال ۲۰۲۲ این مقدار به ۱۴ میلیون تن در سال افزایش پیدا کرده است.
مقاصد صادراتی سنگ و کنسانتره کروم آفریقای جنوبی
در سال ۲۰۲۲ کشور آفریقای جنوبی بزرگترین تولیدکننده کروم جهان بوده است و چین به‌عنوان بزرگترین تولید کننده فولاد و فروکروم دنیا، بیشترین مصرف کروم معدنی را در سال ۲۰۲۲ داشته است. مقدار صادرات سنگ و کنسانتره کروم کشور آفریقای جنوبی طی دوره ۱۰ ساله منتهی به ۲۰۲۲ به‌طور متوسط برابر با ۱۱ میلیون تن در سال بوده است. بزرگترین مقاصد صادراتی سنگ و کنسانتره کروم آفریقای جنوبی، کشور چین و سپس کشور موزامبیک بوده است. مقدار صادرات سنگ و کنسانتره کروم به مقصد چین طی دوره مورد بررسی به‌طور متوسط بیش از ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار تن در سال بوده است. مقدار صادرات کروم آفریقای جنوبی به کشور چین از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۰ افزایشی بوده ولی از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ این روند معکوس شد و روند کاهشی در پیش گرفت؛ به‌طوری که از ۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تن به حدود ۷ میلیون تن در سال ۲۰۲۲ کاهش پیدا کرد. طی سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۲ مقدار صادرات سنگ و کنسانتره کروم آفریقای جنوبی به کشور موزامبیک روند افزایشی داشته است؛ به‌طوری که سهم موزامبیک در بازار صادراتی سنگ و کنسانتره کروم آفریقای جنوبی از ۳ درصد به ۳۷ درصد در سال ۲۰۲۲ افزایش پیدا کرد. علت افزایش صادرات سنگ و کنسانتره کروم آفریقای جنوبی به کشور موزامبیک، استفاده از حمل و نقل ریلی و بنادر این کشور برای صادرات سنگ و کنسانتره کروم است. بنابراین کارخانه‌ها و معادن آفریقای جنوبی برای دسترسی آسان به آب‌های آزاد بخشی از محصولات خود را از طریق بنادر کشور موزامبیک صادر می‌کنند. شرکت حمل و نقل ریلی و بندری موزامبیک اعلام کرد، قرار است صادرات کروم و فروکروم به بندر ماپوتو موزامبیک را تا ۲۳۰ هزار تن در سال افزایش دهد.
چین به‌عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد جهان که در سال ۲۰۲۲ بیش از ۵۴ درصد فولاد دنیا را تولید کرده‌است، بزرگترین واردکننده سنگ کرومیت از آفریقای جنوبی است. سهم چین از صادرات سنگ و کنسانتره کروم آفریقای جنوبی طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ به‌طور متوسط ۶۰ درصد بوده است. در دوره مورد بررسی سهم آفریقا در بازار وارداتی سنگ و کنسانتره کروم کشور چین به‌طور متوسط برابر ۶۸ درصد بوده است.
با توجه به نمودار ۲ روند صادرات کروم آفریقای جنوبی طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ رو به رشد بوده و از ۷ میلیون تن در سال ۲۰۱۳ به بیش از ۱۴میلیون تن در سال ۲۰۲۲ افزایش پیدا کرده است که نشان‌دهنده افزایش تولید این ماده معدنی در این کشور است. سهم آفریقای جنوبی در بازار تجارت جهانی سنگ و کنسانتره کروم در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال قبل ۳۶ واحد درصد رشد داشته واز ۵۴ درصد به ۸۰ درصد افزایش یافته است.
یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در تجارت جهانی کالاهای مختلف مقدار تقاضای کالای مورد نظر است بنابراین یکی از علل اصلی افزایش صادرات کروم آفریقای جنوبی به‌عنوان یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر معدنی کروم جهان را می‌توان رشد تقاضای کروم در بازار جهانی در نظر گرفت. از عوامل مهم در رشد تقاضای جهانی کروم افزایش تولید فولاد طی این سال‌ها است. در حال حاضر فولاد زنگ‌نزن به دلیل مقاومت در برابر خوردگی، مقاومت بالا و ظاهر جذاب، طیف گسترده‌ای از کاربردها را در بازارهای صنعتی و مصرفی در اختیار دارد؛ بنابراین انتظار می‌رود که در آینده کوتاه‌مدت تقاضا برای کروم معدنی افزایش پیدا کند. با این حال، پیش‌بینی می‌شود که در بلند مدت تقاضا برای کروم معدنی به دلیل افزایش بازیافت کروم (خصوصا فولادهای زنگ‌نزن)، در آینده کاهش پیدا خواهد کرد. از آن‌جا که فولادهای زنگ‌نزن، عموما دارای طول عمر بالایی هستند، انتظار می‌رود که تاثیر جایگزینی منابع ثانویه کروم با منابع اولیه آن، در بلندمدت نمایان شود. فلز کروم و ترکیبات کروم معمولا برای سلامتی خطرناک نیستند، اما ترکیبات کروم درصورت بلع سمی و سرطان‌زا است. در سال ۱۹۵۸ سازمان جهانی بهداشت میزان مصرف مجاز کروم از جنبه سلامتی را ۰.۰۵ میلی‌گرم در هر لیتر آب آشامیدنی پیشنهاد کرد اما تصفیه کروم موجود در آب و فاضلاب فرآیندی هزینه‌بر و پیچیده است. یکی از عواملی که موجب افزایش کروم در پساب‌های صنعتی می‌شود تولید کروم از سنگ معدنی کرومیت است. بنابراین افزایش بازیافت کروم طی سال‌های آتی باعث کاهش نیاز به تولید کروم از سنگ کرومیت و در نتیجه کاهش آلودگی زیست‌محیطی ناشی از آن و کاهش هزینه‌های ناشی از تصفیه فاضلاب صنعتی خواهد شد. از این‌رو بازیافت کروم هم از جنبه‌های اقتصادی و هم جنبه‌های زیست‌محیطی قابل توجیه است.