طی دوره ۱۰ ساله منتهی به ۲۰۲۲ کشور شیلی به‌طور متوسط با صادرات سالانه بیش از ۹۶ هزارتن سنگ و کنسانتره مولیبدن، رتبه نخست صادرات این ماده معدنی را در دست داشت. به‌طور متوسط طی این دوره کشور شیلی سهم ۳۴ درصدی در تجارت جهانی مولیبدن داشته است.
طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲بزرگترین مقاصد صادراتی مولیبدن کشور شیلی کشور‌های بزرگ تولید کننده فولاد جهان، یعنی کشور‌های ژاپن، چین و کره جنوبی بودند. سهم شیلی در بازار واردات مولیبدن ژاپن حدود ۷۰ درصد بود. عمده مصرف مولیبدن تولیدی جهان در صنعت فولاد سازی و توسط کشور‌های بزرگ تولیدکننده فولاد است.
فلز مولیبدن در حالت خالص خود یک فلز خاکستری نقره‌ای است. مولیبدن از نقطه ذوب بسیار بالایی برخوردار است، از این‌رو بیشترین مصرف مولیبدن برای ایجاد استحکام در فولادسازی و ساخت سایر آلیاژ‌ها است. مولیبدن در آلیاژهای فولادی برای افزایش مقاومت، سختی، رسانایی الکتریکی و مقاومت در برابر خوردگی و سایش استفاده می‌شود. آلیاژهای فولادی حاوی مولیبدن در ساخت قطعات موتور مورد استفاده قرار می‌گیرد. حدود ۸۶ درصد مولیبدن تولید شده در صنایع فلزی و بقیه در صنایع شیمیایی استفاده می‌شود. مولیبدن بدون این‌که به میزان زیادی نرم یا منبسط شود می‌تواند دماهای خیلی بالا را تحمل کند و این امر استفاده از آن را در دماهای بالا مناسب کرده‌است. اکثر آلیاژهای فولاد با مقاومت به دمای بالا، حاوی ۰.۲۵۰ تا ۸ درصد مولیبدن هستند. حتی با وجود این درصد‌های کم، سالانه بیش‌از ۴۳ هزار تن مولیبدن در ساخت فولاد‌های زنگ‌نزن، چدن‌ها و ابرآلیاژهای دما بالا مصرف می‌شود.
بر اساس گزارش سازمان زمین‌شناسی آمریکا، منابع معدنی مولیبدن جهان بیش از ۲۵.۴ میلیون تن برآورد شده است. اغلب ذخایر بزرگ مولیبدن به شکل پورفیری و با عیار پایین یا به شکل سولفید مولیبدن همراه با ذخایر مس پورفیری هستند. منابع مولیبدن برای تامین نیاز جهانی، برای آینده قابل پیش‌بینی، کافی است. ۹۳ درصد تولید معدنی مولیبدن جهان به ترتیب توسط کشور‌های چین، شیلی، ایالات متحده، پرو و مکزیک انجام می‌شود. مقدار تولید معدنی مولیبدن جهان در سال ۲۰۲۲ بیش از ۲۵۰هزار تن بود و مقدار تولید مولیبدن در کشور شیلی در این سال برابر با ۴۴ هزار تن گزارش شد که به ترتیب کشور‌های چین، شیلی و ایالات متحده آمریکا بیشترین تولید مولیبدن را در سال ۲۰۲۲ داشتند. گفتنی است که چین بزرگترین تولیدکننده مولیبدن جهان است و عمده تولیدات مولیبدن چین برای تامین نیاز داخلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تجارت جهانی مولیبدن معدنی
تجارت جهانی سنگ معدنی و کنسانتره مولیبدن طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ به‌طور متوسط سالانه بیش از ۲۸۵ هزار تن بوده است. با توجه به نمودار ۱ روند تجارت سنگ و کنسانتره مولیبدن دنیا از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ افزایشی بوده و از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ روند کاهشی در پیش گرفت. در سال ۲۰۱۸ حجم تجارت جهانی سنگ و کنسانتره مولیبدن بیش از ۳۳۰ هزرا تن بود که بیشترین مقدار در این دوره بوده است. در سال ۲۰۲۲ مقدار تجارت سنگ و کنسانتره مولیبدن برابر با ۲۶۵ هزار تن بود که نسبت به سال قبل از آن حدود ۵ درصد کاهش داشت.
کشور شیلی به‌عنوان یکی از بزرگترین تولید‌کننده‌های مولیبدن جهان، در دوره مورد بررسی رتبه اول تجارت جهانی سنگ و کنسانتره مولیبدن را در دست داشته است. با توجه به ارزیابی‌های آتورپات، مقدار صادرات سنگ و کنسانتره مولیبدن کشور شیلی از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ به‌طور متوسط بیش از ۹۶ هزار تن در سال بوده است که ۳۴ درصد از بازار تجارت جهانی مولیبدن را به خود اختصاص داده است.
همان‌طور که در نمودار ۱ مشاهده می‌شود طی دوره مورد بررسی سهم کشور شیلی در بازار تجارت جهانی سنگ و کنسانتره مولیبدن رو به افزایش بوده است؛ به‌طوری که از ۲۶ درصد در سال ۲۰۱۳ به بیش از ۳۳ درصد در سال ۲۰۲۲ افزایش پیدا کرده است. بیشترین سهم کشور شیلی در بازار جهانی مولیبدن در سال ۲۰۲۰ برابر با ۴۳ درصد بود. مقدار صادرات سنگ و کنسانتره مولیبدن شیلی در سال ۲۰۱۳ برابر با ۶۶ هزار تن بود که در سال ۲۰۲۲ این مقدار به ۸۸ هزار تن افزایش پیدا کرده‌است.
مقاصد صادراتی سنگ و کنسانتره مولیبدن شیلی
در سال ۲۰۲۲ کشور شیلی بیشترین صادرات مولیبدن جهان را داشته‌است. مقدار صادرات سنگ و کنسانتره مولیبدن کشور شیلی طی دوره ۱۰ ساله منتهی به ۲۰۲۲ به‌طور متوسط برابر با ۹۶ هزار تن در سال بوده‌است. بزرگترین مقاصد صادراتی سنگ و کنسانتره مولیبدن شیلی، کشور ژاپن و سپس کشور چین و کره جنوبی بوده‌است. مقدار صادرات سنگ و کنسانتره مولیبدن به مقصد ژاپن طی دوره مورد بررسی به‌طور متوسط بیش از ۲۳ هزار تن در سال بوده است که در سال ۲۰۱۸ به بیش از ۲۷ هزار تن رسید و بیشترین مقدار در این دوره بود. مقدار صادرات مولیبدن به ژاپن در سال ۲۰۲۲ برابر با ۲۲ هزار تن بود که نسبت به سال قبل از آن ۶ درصد کاهش داشت. روند صادرات مولیبدن به کشور ژاپن طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۰ افزایشی بوده و از ۱۰ هزار تن به بیش از ۲۱ هزار تن در سال افزایش یافت اما از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ روند کاهشی در پیش گرفت و به ۱۳ هزار تن کاهش پیدا کرد. سهم ژاپن به‌عنوان بازار فروش صادراتی سنگ و کنسانتره مولیبدن شیلی طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ به‌طور متوسط ۲۵ درصد بوده است. همچنین در دوره مورد بررسی سهم شیلی در بازار وارداتی سنگ و کنسانتره مولیبدن کشور ژاپن به‌طور متوسط برابر ۷۰ درصد بوده است. دومین مقصد صادراتی مولیبدن شیلی در این دوره کشور کره جنوبی بود که به‌طور متوسط سالانه بیش از ۱۷ هزار تن مولیبدن به این کشور صادر شد. مقدار مولیبدن صادر شده به کره جنوبی در سال ۲۰۲۲ برابر با ۱۳ هزار تن بوده است که نسبت به سال قبل ۳ هزار و ۶۰۰ تن کاهش داشت.
از دیگر مقاصد صادراتی مولیبدن شیلی، کشور چین را می‌توان نام برد که مقدار صادرات به این کشور طی این دوره به‌طور متوسط برابر با ۱۰ هزار تن بود. همان‌طور که در نمودار ۲ مشاهده می‌شود صادرات مولیبدن به کشور چین در سال ۲۰۲۰ جهش ناگهانی داشت و نسبت به سال قبل از آن ۷ برابر شد. در سال ۲۰۲۰ یکی از تولیدکنندگان بزرگ مولیبدن چین به علت نشت باطله به مدت ۶ ماه تولید خود را متوقف کرد و در سال ۲۰۲۱ دوباره تولید کنسانتره مولیبدن خود را افزایش داد، از این‌رو در سال ۲۰۲۰ مقدار واردات مولیبدن چین افزایش داشت.
با توجه به نمودار ۲ روند صادرات مولیبدن شیلی طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ به‌طور کلی رو به رشد بوده و از۶۶ هزار تن در سال ۲۰۱۳ به بیش از ۸۸ هزار تن در سال ۲۰۲۲ افزایش پیدا کرد که نشان‌دهنده افزایش تولید این ماده معدنی در این کشور است. سهم شیلی در بازار تجارت جهانی سنگ و کنسانتره مولیبدن در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال قبل ۷ واحد درصد رشد داشت و از ۲۶ درصد به ۳۳ درصد افزایش یافت. افزایش صادرات ناگهانی شیلی در سال ۲۰۲۰ به دلیل افزایش صادرات مولیبدن به مقصد چین در این سال بوده‌است.
چین به‌عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد جهان که در سال ۲۰۲۲ بیش از ۵۴ درصد فولاد دنیا را تولید کرده‌است، بخش زیادی از مولیبدن مورد نیاز خود برای صنعت فولادسازی را از طریق تولید داخلی تامین می‌کند. طی دوره مورد نظر بسیاری از تولیدکنندگان چینی به دلیل افزایش هزینه‌های حمل و نقل و کمبود کانتینر صادرات خود را محدود کردند که همین امر سبب افزایش قیمت مولیبدن در دهه گذشته شد.
در صنعت فولاد و چدن جایگزین کمی برای مولیبدن وجود دارد. در واقع، به دلیل در دسترس بودن و تطبیق‌پذیری مولیبدن در صنعت به دنبال توسعه مواد و آلیاژهای جدیدی برای بهره‌مندی از خواص این ماده هستند. عمده مصرف مولیبدن در صنعت فولادسازی است و با گسترش صنعت فولادسازی در سطح جهانی نیاز به این ماده معدنی نیز افزایش خواهد داشت.