تولید آلومینا در سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ روند صعودی داشت و در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۴۲ میلیون تن تولید شد. سهم آلومینای متالورژیکی بهخاطر کاربرد آن در تولید آلومینیوم بالا است. در سال ۲۰۲۲ سهم آلومینای متالورژیکی در تولید کل این محصول حدود ۹۳.۶ درصد بود.
بهطور متوسط تجارت آلومینا در دنیا سهم حدود ۳۰.۱ درصدی از تولید این محصول را داشتهاست. کشورهای استرالیا و برزیل بهخاطر وجود ذخایر قابل توجه ماده اولیه تولید آلومینا یعنی سنگ معدن بوکسیت، بزرگترین صادرکننده نیز بهشمار میروند. سهم این ۲ کشور در تجارت آلومینا در سال ۲۰۲۲ حدود ۶۸.۱ درصد بود. استرالیا در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تن آلومینا به سراسر دنیا صادر کرد و سهم ۴۵.۱ درصدی از تجارت را به خود اختصاص داد. کشور برزیل نیز با صادرات ۸ میلیون و ۵۲۰ هزار تنی آلومینا، دومین صادرکننده بزرگ این محصول شد.
بوکسیت سنگ معدن اصلی آلومینا (Al2O3) است که برای تولید آلومینیوم (Al) استفاده می شود. بیشترین تمرکز ذخایر بوکسیت در آمریکای مرکزی و جنوبی، در غرب آفریقا، به ویژه گینه، و سپس در هند، ویتنام و استرالیا قرار دارد. برخی از ذخایر بوکسیت نیز در شمال روسیه و در مرکز عربستان سعودی وجود دارد. معمولا بوکسیت در نزدیکی سطح ظاهر می شود؛ با این وجود، مواردی از ذخایر زیرزمینی بوکسیت وجود دارد که در آنها بوکسیت توسط مواد دیگر پس از تشکیل بوکسیت پوشیده شدهاست. منابع جهانی بوکسیت در حال حاضر بیش از ۷۰ میلیارد تن برآورد میشود. از این میان، بیشترین ذخیره در کشور گینه جای گرفتهاست، بهطوری که بر اساس منابع موثق حدود ۲۵ میلیارد تن ذخیره بوکسیت در این کشور وجود دارد.
آلومینا به ۲ صورت متالورژیکی و غیر متالورژیکی تولید میشود. آلومینای متالورژیکی در تولید آلومینیوم کاربرد دارد. یکی از مهمترین کاربردهای آلومینای غیر متالورژیکی در صنعت سرامیک است که بهعنوان یک ماده نسوز استفاده میشود. همچنین این نوع آلومینا به دلیل نقطه ذوب بالا به عنوان ماده پوششی در کورهها و کورههای با دمای بالا کاربرد دارد. آلومینا همچنین مقاومت بالایی در برابر شوک حرارتی دارد و آن را به یک ماده ایدهآل برای استفاده در کاربردهای نسوز تبدیل میکند. آلومینا بهطور گسترده بهعنوان یک ماده زیرلایه در تولید قطعات الکترونیکی مانند ریزتراشهها و بردهای مدار استفاده میشود. زیرلایههای آلومینا در برابر تنشهای حرارتی و مکانیکی بسیار مقاوم و برای استفاده در محیطهای سخت ایدهآل هستند. علاوه بر این، بسترهای آلومینا عایق الکتریکی عالی و رسانایی حرارتی بالا را ارایه میدهند.
رشد ۲.۶ درصدی تولید آلومینا در دنیا
نمودار ۱، تولید آلومینا دنیا را طی سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ به تفکیک نوع آن نمایش میدهد. تولید آلومینا در دنیا از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ روند صعودی داشت و نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) آن طی دوره مورد بررسی، حدود ۳.۱ درصد برآورد شد. در سال ۲۰۱۷ تولید آلومینا در دنیا حدود ۱۰.۵ درصد افزایش پیدا کرد که دلیل اصلی این افزایش به رشد تولید این محصول در کشور چین برمیگردد. کشور چین در سال ۲۰۱۷ تولید آلومینای خود را نسبت به سال ۲۰۱۶ حدود ۹ میلیون و ۸۷۰ هزار تن افزایش داد. بر اساس بررسیهای آتورپات، با افزایش ظرفیت واحدهای تولیدکننده آلومینا در چین، تولید افزایش پیدا کرد. در سال ۲۰۲۱ میزان تولید آلومینا در دنیا حدود ۱۳۹ میلیون تن بود که با رشد ۲.۶ درصدی در سال ۲۰۲۲ به حدود ۱۴۲ میلیون رسید.
روند تولید آلومینای متالورژیکی در سالهای مورد بررسی صعودی بود و نرخ رشد سالانه مشابه با تولید کلی آلومینا در دنیا داشت. متوسط سهم آلومینای متالورژیکی از تولید کل آلومینای دنیا طی ۱۰ سال حدود ۹۳.۹ درصد محاسبه شد. تولید آلومینای غیرمتالورژیکی در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۳۰ میلیون تن بود و با رشد ۲.۱ درصدی در سال ۲۰۲۲ به حدود ۱۳۳ میلیون تن افزایش پیدا کرد. متوسط سهم آلومینای غیر متالورژیکی تنها حدود ۶.۱ درصد محاسبه شد که این سهم نشان آن کاربرد اندک آن در مقایسه با نوع متالورژیکی دارد. تولید آلومینای غیر متالورژیکی در سال ۲۰۲۱ حدود ۸ میلیون و ۱۷۰ هزار تن بود که با ۱۱.۳ درصدی به حدود ۹ میلیون و ۱۰۰ هزار تن در سال ۲۰۲۲ رسید.
سهم ۴۵.۱ درصدی صادرات آلومینای استرالیا
بهطور کلی تجارت این محصول طی سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ اندکی کاهش پیدا کرد؛ بهطوری که از حدود ۳۷ میلیون و ۹۰۰ هزار تن به حدود ۳۷ میلیون تن رسید. بهطور متوسط سهم تجارت از تولید آلومینا حدود ۳۰.۱ درصد که این سهم طی ۱۰ سال مورد بررسی روند نزولی داشت. در سال ۲۰۲۱ تجارت این محصول حدود ۴۰ میلیون تن بود و در سال ۲۰۲۲ تجارت به حدود ۳۷ میلیون تن کاهش پیدا کرد.
بیش از نیمی از ذخایر بوکسیت در ۴ کشور گینه، استرالیا، ویتنام و برزیل قرار گرفتهاست. کشور استرالیا از نظر ذخایر بوکسیت دنیا در رتبه دوم پس از کشور گینه قرار دارد. متوسط سهم استرالیا از صادرات آلومینای دنیا حدود ۴۵.۲ درصد بود. در سال ۲۰۲۱ کشور استرالیا حدود ۱۸ میلیون تن آلومینا صادر کرد و در سال ۲۰۲۲ به حدود ۱۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تن کاهش یافت. کشور برزیل بهطور متوسط طی سالهای مورد بررسی سهم ۲۱.۰ درصدی از صادرات را به خود اختصاص داد. در سال ۲۰۲۱ صادرات آلومینای برزیل حدود ۹ میلیون و ۳۰ هزار تن بود که با کاهش ۵.۷ درصدی در سال ۲۰۲۲ به حدود ۸ میلیون و ۵۲۰ هزار تن رسید. کشور ایرالند نیز به عنوان سومین صادرکننده بزرگ آلومینا در دنیا شناخته میشود که سهم این کشور در سال ۲۰۲۲ از تجارت آلومینا حدود ۴.۳ درصد بود. میزان صادرات این محصول ایرلند در سال ۲۰۲۲ حدود یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن بود که در مقایسه با سال گذشته ۲۶.۰ درصد افت داشت.
بر اساس گزارشی که توسط تحلیلگران هوش تجاری CRU International به نمایندگی از موسسه بین المللی آلومینیوم (IAI) انجام شدهاست، تقاضای جهانی آلومینیوم تا سال ۲۰۳۰ حدود ۴۰ درصد افزایش خواهد یافت. با افزایش تقاضای آلومینیوم در آینده، تقاضا برای ماده اولیه آن نیز با رشد همراه خواهد بود، در نتیجه تولید آلومینا در آینده افزایش مییابد.