در سال ۲۰۲۲ حدود ۸ میلیون و ۸۳۰ هزار تن مواد نسوز به کشورهای جهان صادر شد. چین، هند و آلمان به‌ترتیب بزرگ‌ترین صادرکنندگان این مواد در سال ۲۰۲۲ بودند. چین با صادرات ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تن، با اختلاف زیادی نسبت به دو کشور دیگر در صدر جدول صادرکنندگان این مواد قرار دارد.
بیشترین واردات مواد نسوز در سال ۲۰۲۲ مربوط به کشورهای اندونزی، هند و فرانسه بود. این سه کشور در سال ۲۰۲۲ مجموعا یک میلیون و ۸۴۰ هزار تن مواد نسوز وارد کردند که معادل ۲۱.۵ درصد تجارت جهانی این مواد در این سال بود. اندونزی با حجم واردات ۹۱۹ هزار تن بزرگ‌ترین واردکننده نسوز در سال ۲۰۲۲ شناخته شد.
مواد نسوز یا دیرگداز موادی هستند که در برابر حرارت زیاد مقاوم هستند و ذوب نمی‌شوند. این مواد اغلب در برابر فشار، ساییدگی، شوک حرارتی و تجزیه شیمیایی نیز از خود مقاومت نشان می‌دهند. مواد نسوز عمدتا در دو نوع بی‌شکل و شکل‌دار عرضه می‌شوند که هرکدام کاربردهای خاص خود را دارند. آجر نسوز از رایج‌ترین انواع مواد نسوز مورد استفاده در صنایع است. صنایع تولید فولاد، سیمان، آلومینیوم، مس، شیشه، سرامیک، صنایع پالایش و پتروشیمی و به طور کلی صنایعی که با حرارت بالا سر و کار دارند، از مصرف‌کنندگان مواد نسوز و دیرگداز به شمار می‌روند. مواد نسوز از نظر ترکیب شیمیایی و کاربرد تنوع زیادی دارند. با توجه به نوع ترکیبات و تکنولوژی مورد نیاز در تولید نسوز، ممکن است کشورها برخی از انواع نسوز را تولید و برخی دیگر را وارد کنند. علاوه بر این با توجه به تنوع این محصولات، ممکن است کشوری هم صادرکننده و هم واردکننده بزرگ مواد نسوز باشد. میزان مصرف نسوز نیز در حجم واردات موثر است. کشورهایی که مصرف نسوز بالایی دارند، ناچارند بخشی از نیاز خود را از طریق واردات تامین کنند.
بیش از ۳۰ درصد صادرات جهانی مواد نسوز در اختیار چین
در سال ۲۰۲۲ حدود ۸ میلیون و ۸۳۰ هزار تن مواد نسوز در جهان صادر شد. چین با صادرات ۳ میلیون و ۱۰۰ هزار در این سال به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده مواد نسوز در جهان شناخته شد. سهم چین از صادرات جهانی این مواد در سال ۲۰۲۲ حدود ۳۵.۱ درصد بود. صادرات مواد نسوز چین در سال ۲۰۲۲ در مقایسه با سال قبل از آن رشد ۱۸.۲ درصدی داشته‌است. هند و آلمان نیز به‌ترتیب با حجم صادرات ۷۸۱ هزار تن و ۷۴۶ هزار تن در سال ۲۰۲۲ در جایگاه‌های دوم و سوم بعد از چین قرار گرفتند. سهم این دو کشور از تجارت جهانی مواد نسوز بسیار کمتر از چین است. در سال ۲۰۲۲ سهم هند در صادرات نسوز جهان ۸.۸ درصد و سهم آلمان ۸.۴ درصد بود. این سه کشور در سال ۲۰۲۲ با مجموع صادرات ۴ میلیون و ۶۳۰ هزار تن، توانستند ۵۲.۴ درصد از صادرات جهانی نسوز را به خود اختصاص دهند. از نظر میانگین صادرات سالانه مواد نسوز در طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ آلمان در رتبه دوم و هند در رتبه سوم قرار دارد، اما از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۲ حجم صادرات هند از آلمان فراتر رفت.
اصلی‌ترین مقاصد صادراتی مواد نسوز چین کشورهای اندونزی، هند و کره جنوبی هستند. حجم صادرات مواد نسوز چین به اندونزی در سال ۲۰۲۲ حدود ۸۴۷ هزار تن بود. این رقم معادل۲۷.۳ درصد صادرات مواد نسوز چین و ۹۲.۲ درصد واردات مواد نسوز اندونزی در این سال بود. به‌این ترتیب می‌توان گفت مهم‌ترین تامین‌کننده خارجی مواد نسوز اندونزی در این سال، کشور چین بوده‌است. مهم‌ترین خریداران مواد نسوز آلمان کشورهای ایتالیا، هند و انگلستان هستند. آلمان در سال ۲۰۲۲ حدود ۸۸ هزار تن مواد نسوز به این کشورها صادر کرد. بخش عمده صادرات مواد نسوز هند به مقصد کشورهای امارات متحده عربی، عربستان سعودی و انگلستان بود. در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۱.۹ درصد نسوز صادراتی هند توسط این سه کشور خریداری شد.
اندونزی بزرگ‌ترین واردکننده مواد نسوز در سال ۲۰۲۲
اندونزی در سال ۲۰۲۲ حدود ۹۱۹ هزار تن مواد نسوز وارد کرد و رتبه اول جهان را از نظر واردات این مواد به خود اختصاص داد. پس از اندونزی، هند و فرانسه به‌ترتیب با واردات ۵۰۲ هزار تن و ۴۱۵ هزار تن در جایگاه دوم و سوم جهان قرار گرفتند. این سه کشور در سال ۲۰۲۲ حدود ۲۱.۵ درصد از وادرات مواد نسوز جهان را به خود اختصاص دادند. این رقم در سال ۲۰۲۲ معادل ۱۷.۸ درصد بود و بخش عمده افزایش سهم این سه کشور در سال ۲۰۲۲ مربوط به اندونزی بود که واردات خود را از ۵۵۵ هزار تن در سال ۲۰۲۱ به ۹۱۹ هزار تن در سال ۲۰۲۲ رساند.
عمده‌ترین مصرف مواد نسوز در صنایع فولادسازی است. پس از آن صنایع تولید سیمان بیشترین سهم را در مصرف مواد نسوز دارند. بنابراین کشورهایی که در زمینه این صنایع فعالیت بیشتری دارند، مصرف نسوز بالاتری خواهند داشت. کشورهای هند و اندونزی با توجه به داشتن معادن غنی، از کشورهای مطرح در زمینه تولید فولاد و سیمان هستند. هند در زمینه تولید فولاد و سیمان رتبه دوم جهان را به خود اختصاص داده‌است، از این رو مصرف مواد نسوز آن نسبتا قابل توجه است. اندونزی نیز از نظر تولید سیمان در بین ۱۰ کشور اول جهان قرار دارد. بر اساس گزارش انجمن جهانی فولاد، اندونزی و فرانسه در سال ۲۰۲۲ در رتبه‌های پانزدهم و شانزدهم جهان از نظر تولید فولاد قرار گرفتند.
اندونزی بخش اعظم مواد نسوز خود را از چین تامین می‌کند. در سال ۲۰۲۲ اندونزی بیش از ۸۰۰ هزار تن مواد نسوز از این کشور خریداری کرد. کشورهای مالزی، هند و کره جنوبی نیز از دیگر تامین‌کنندگان مهم مواد نسوز اندونزی به شمار می‌روند. مهم‌ترین تامین‌کنندگان مواد نسوز هند کشورهای چین، آلمان، اتریش و ترکیه هستند. این کشورها در سال ۲۰۲۲ مجموعا ۳۳۷ هزار تن مواد نسوز به هند صادر کردند که این رقم معادل ۶۷.۱ درصد نسوز وارداتی هند در این سال بود. بخش عمده نسوز وارداتی فرانسه نیز از مبدا آلمان و اسپانیا است. فرانسه در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۸۸ هزار تن مواد نسوز از این دو کشور خریداری کرد که معادل ۴۵.۳ درصد کل واردات نسوز این کشور در این سال بود.
