کنگو به‌واسطه دسترسی به ذخایر عظیم مس و عمدتا مس اکسیدی، بزرگ‌ترین تولیدکننده مس آفریقا و سومین تولیدکننده بزرگ مس جهان در سال ۲۰۲۳ است. این کشور همچنین بزرگ‌ترین تولیدکننده جهانی کبالت است که این موضوع تقاضای زیاد اسید سولفوریک این کشور را به دنبال داشته است.
رتبه ۶ ام در واردات جهانی اسید سولفوریک به کنگو تعلق دارد. این کشور ۸۸ درصد از واردات اسید سولفوریک خود را از زامبیا، ۱۰ درصد از این واردات را از آفریقای جنوبی و ۲ درصد باقی‌مانده را از نامیبیا انجام می‌دهد.
اسید سولفوریک، اسید معدنی‌ای قوی و قابل انحلال در آب است. عمده‌ترین کاربرد اسید سولفوریک در تهیه کودهای شیمیایی فسفاته است؛ به‌گونه‌ای که تولید کودهای شیمیایی ۶۰ درصد از بازار مصرف اسید سولفوریک را به‌خود اختصاص داده است. همچنین حدود ۲۰ درصد از بازار مصرف جهانی این اسید سولفوریک متعلق به تغلیظ و استحصال مواد معدنی مختلف است.
موارد کاربرد اسید سولفوریک در صنایع معدنی شامل استخراج و تغلیظ مس، استخراج اورانیوم، وانادیوم و شست‌وشو و آماده‌سازی فلزات برای پوشش‌دهی است. استخراج و تغلیظ سنگ معدن حاوی فلزاتی نظیر مس، سرب و روی غالبا با استفاده از اسیدسولفوریک صورت می‌پذیرد. همچنین در صنایع آهن و فولاد، اسید سولفوریک با ۲ هدف بازیافت گازهای محتوی آمونیاک و به‌دنبال آن تولید سولفات آمونیوم به‌عنوان محصول جانبی صنعت فولاد و دیگری رسوب‌زدایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کنگو به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان مس در جهان که برای تامین نیاز واحدهای تولیدکننده مس و همین‌طور کبالت خود نیاز به اسید سولفوریک دارد، به‌عنوان یکی از کشورهای مهم در بازار وارداتی اسید سولفوریک در جهان مطرح است.
در نمودار ۱ سهم میانگین واردات اسید سولفوریک کشورهای مختلف در جهان در بازه زمانی ۱۰ ساله ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ ارایه شده است.
سهم بزرگی از تجارت مواد شیمیایی صنعتی در بازار جهانی به خرید و فروش اسید سولفوریک اختصاص داده شده است. اسید سولفوریک ۹۸ درصد یکی از متداول‌ترین مواد اسیدی در بازارهای جهانی است و با نام اولئوم نیز شناخته می‌شود. با توجه به نمودار ۱ آمریکا، شیلی، مراکش، هند و فیلیپین به‌ترتیب رتبه‌های اول تا پنجم واردات اسید سوفوریک را در جهان در بازه زمانی فوق به‌خود اختصاص داده‌اند و کنگو ششمین واردکننده برتر اسید سولفوریک در جهان به‌شمار می‌آید. همچنین پس از کنگو، تایلند، ترکیه و برزیل از جمله بزرگ‌ترین واردکنندگان این اسید هستند. لازم به ذکر است که ۳۳ درصد از واردات این محصول در اختیار سایر کشورهای جهان قرار دارد.
کنگو با در اختیار داشتن حدود ۳ درصد از ذخایر مس جهان، در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ حدود ۷ درصد از مس معدنی جهان را تولید کرده است و پس از شیلی، پرو و چین، چهارمین کشور برتر و بالاتر از ایالت متحده آمریکا در زمینه تولید مس معدنی در جهان در بازه زمانی فوق بوده است. این کشور در سال‌ها اخیر با پشت سر گذاشتن چین به سومین کشور بزرگ تولیدکننده مس در جهان تبدیل شده است.
روند تولید مس و کبالت در کنگو
در نمودار ۲ روند تولید مس معدنی در کنگو در بازه زمانی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ ارایه شده است.
همان‌طور که در نمودار ۲ مشاهده می‌شود، روند تولید مس در کنگو در بازه زمانی مذکور ثابت نبوده و نوساناتی داشته است. در سال ۲۰۱۴ به‌دلیل افزایش تولید در معدن Kamoto، تولید معدنی مس نسبت به سال ماقبل خود، افزایشی ۲۲ درصدی را تجربه کرد و به ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تن رسید. پس از آن در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ تولید مس معدنی در این کشور به‌دلیل تعلیق فرآوری ستگ معدن در Kamoto، روندی نزولی داشت و به ۸۵۰ هزار تن تا پایان این سال کاهش یافت. نهایتا در سال ۲۰۱۸ با شروع مجدد عملیات فرآوری سنگ معدن در معدن مذکور، تولید مس با افزایش ۴۴ درصدی به ۱ میلیون و ۲۳۰ هزار تن تا پایان این سال افزایش یافت.
مقدار تولید این فلز معدنی در سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ روند تقریبا ثابتی را طی کرد و این مقدار در سال ۲۰۲۱ با افزایش تولید در معدن متعلق به شرکت Mining Group Zijin، با افزایش قابل توجه ۳۸ درصدی به ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تن رسید. همچنین در سال ۲۰۲۲ با افزایش فعالیت‌های معدنی در این کشور، مس معدنی با افزایش ۲۲ درصدی نسبت به سال پیشین خود به‌مقدار ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن تولید شد.
کنگو بزرگ‌ترین تولیدکننده مس آفریقا است و با دارا بودن بزرگ‌ترین ذخایر کبالت در جهان، بیشترین میزان تولید این ماده معدنی را در دنیا به‌خود اختصاص داده است. میزان تولید کبالت در کنگو همانند تولید مس نوساناتی را تجربه کرده است. روند تولید این فلز در کنگو در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ همانند فلز مس بوده است. کمترین میزان تولید این فلز در بازه زمانی مذکور در سال ۲۰۱۵ با ۶۳ هزار تن رقم خورده است. همچنین بیشترین میزان تولید این ماده معدنی در سال‌های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ به دلیل افزایش فعالیت‌های معدنی در کنگو با مقدار تولید به‌ترتیب ۱۲۰ هزار تن و ۱۳۰ هزار تن اتفاق افتاده است.
روند واردات اسید سولفوریک در کنگو
در نمودار ۳ میزان واردات اسید سولفوریک توسط کنگو در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ نشان داده شده است.
صنایع استخراج مس و کبالت سهم بزرگی از میزان مصرف اسید سولفوریک را در کنگو به‌خود اختصاص داده‌اند. با توجه به نمودار ۲ روند واردات این محصول در سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ صعودی بوده است و از ۳۵۸ هزار تن در سال ۲۰۱۳ به ۵۳۰ هزار تن تا پایان سال ۲۰۱۵ رسیده است. در سال ۲۰۱۶ با تعلیق فرآوری مس در معدن Kamoto و همچنین کاهش تولید کبالت، میزان واردات اسید سولفوریک کاهش یافت. در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ مجددا تجارت اسید سولفوریک سیری صعودی را طی کرد و به ۱ میلیون و ۴۶ هزار تن تا پایان این سال رسید.
با شروع همه‌گیری کووید- ۱۹ و محدودیت‌های حمل‌ونقل، تجارت اسید سولفوریک کنگو در سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ سیری نزولی داشت. با پایان همه‌گیری کووید- ۱۹ و همچنین افزایش فعالیت‌های معدنی در کنگو در سال ۲۰۲۲ میزان واردات این اسید با افزایش ۲۸ درصدی به ۹۲۰ هزار تن تا پایان این سال رسید. لازم به ذکر است که زامبیا که به‌واسطه وجود واحدهای ذوب مس تولیدکننده اسید سولفوریک است، با در اختیار داشتن سهم ۸۸ درصدی از تامین اسید سولفوریک وارداتی کنگو طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ بزرگ‌ترین فروشنده محصول مذکور در این کشور به‌شمار می‌آید. آفریقای جنوبی و نامیبیا نیز به‌ترتیب عمده‌ترین صادرکنندگان این اسید به کنگو پس از زامبیا هستند.