افت بخش ساخت و ساز در کشور چین، دومین اقتصاد بزرگ جهان

طی دوره ۱۰ ساله منتهی به ۲۰۲۳ به ویژه در سال‌های آخر آن، بخش ساخت و ساز چین افت داشته است. در این دوره روند ساخت و ساز‌های انجام شده در کشور چین با نرخ رشد مرکب منفی یک درصد همراه بود که این کاهش بیشتر تحت تاثیر کاهش رشد ساخت واحد‌های مسکونی بود.

ساخت واحد‌های مسکونی سهم قابل توجهی از ساخت و ساز‌های انجام شده در هر کشور را به خود اختصاص می‌دهد. در کشور چین نیز واحد‌های مسکونی ساخته شده در سال ۲۰۲۳ سهم ۶۱ درصدی در کل ساخت و ساز‌های انجام شده در این سال داشتند که بخشی از ساخت این واحد‌های مسکونی توسط شرکت‌های دولتی انجام ‌شد.

بخش ساخت و ساز شامل کلیه تاسیسات عمرانی و پروژه‌های ساختمانی است که بخش قابل توجهی از این پروژه‌ها به واحد‌های مسکونی و مابقی آن به پروژه‌های دیگری مانند بیمارستان‌ها، مدارس، ادارات و هتل‌ها اختصاص دارد. صنعت ساخت و ساز نقش بسیار قابل توجهی را در رشد و توسعه اقتصادی یک کشور ایفا می‌کند. در هر کشوری با بررسی وضعیت ساختمان‌ها به راحتی در نگاه اول می‌توان به توسعه اقتصادی آن کشور پی برد. بخش ساخت و ساز در کشور چین به دنبال رشد و توسعه اقتصادی این کشور، توسعه چشمگیری داشته‌است، اما در دهه اخیر روند توسعه این صنعت کند شد و سپس روند کاهشی در پیش ‌گرفت.

روند نزولی توسعه بخش ساخت و ساز چین

بر اساس داده‌های اداره ملی آمار چین، طی دوره ۱۰ ساله منتهی به ۲۰۲۳، بخش ساخت و ساز این کشور با افت همراه بوده‌است؛ بر این اساس نرخ رشد مرکب سالانه بخش ساخت و ساز چین، طی این دوره برابر با منفی یک درصد برآورد شد. طبق این داده‌ها به‌طور متوسط چیزی حدود ۶۶ درصد ساخت و سازهای انجام شده در کشور چین به واحدهای مسکونی اختصاص داشت و این بخش بیشترین سهم را به خود اختصاص داد. طی این دوره سهم واحد‌های مسکونی روند کاهش پیدا کرد؛ به‌گونه‌ای که در سال ۲۰۲۳ با چیزی حدود ۹ واحد درصد افت نسبت به سال ابتدایی دوره مورد بررسی، به حدود ۶۱ درصد رسید.

در سال ۲۰۲۳ مجموع ساخت و ساز‌های انجام شده در کشور چین برابر با چیزی حدود ۳ میلیارد و ۸۶۰ میلیون متر مربع برآورد شد که از این میزان حدود ۶۱ درصد آن به بخش مسکونی اختصاص داشت. ساخت و ساز‌های انجام شده در کشور چین طی سال ۲۰۲۳ نسبت به سال قبل از آن حدود ۵ درصد افت را به ثبت رساند.

هر چند میزان ساخت و ساز در کشور چین روند کاهشی داشت اما ساخت و ساز‌های انجام شده توسط شرکت‌های دولتی با رشد همراه بود. بر اساس داده‌های منتشر شده توسط اداره ملی آمار این کشور ساخت و سازهای انجام شده توسط شرکت‌های دولتی با نرخ رشد مرکب سالانه ۷ درصدی همراه بود. در سال ۲۰۲۳ ساخت و ساز‌های انجام شده توسط شرکت‌های دولتی چین به حدود یک میلیار و ۴ میلیون متر مربع افزایش یافت که در این بین حدود ۵۹ درصد به واحد‌های مسکونی اختصاص داشت.

طی این دوره سهم شرکت‌های دولتی در بخش ساخت و ساز افزایش یافت؛ به‌گونه‌ای که سهم این شرکت‌ها در سال ۲۰۲۳ از کل ساخت و ساز‌های انجام شده در کشور چین به حدود ۲۷ درصد رسید. این در حالی است که این سهم نسبت به سال ۲۰۱۴ که برابر با حدود ۱۴ درصد بود، حدود ۱۳ واحد درصد رشد پیدا کرد.

در این دوره تولید ناخالص داخلی کشور چین رشد چشمگیر ۶ درصدی را به ثبت رساند. طبق داده‌های منتشر شده توسط اداره ملی آمار چین، سهم بخش ساخت و ساز از کل تولید ناخالص داخلی این کشور در سال ۲۰۲۳ چیزی حدود ۱۳ درصد بوده‌است. در سال ۲۰۲۰ بخش ساخت و ساز با بیش از ۱۴ درصد بیشترین سهم را در تولید ناخالص داخلی این کشور در این دوره ۱۰ ساله داشته‌است.

به‌طور کلی در این سال‌ها قیمت ساختمان در چین با رشد همراه بود و نرخ رشد مرکب سالانه افزایش قیمت این بخش چیزی حدود ۴ درصد محاسبه‌شد. بررسی‌های آتورپات نشان داد که نرخ واحد‌های مسکونی ساخته شده توسط شرکت‌های دولتی چین از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ روند نوسانی داشت اما به‌طور کلی افزایش یافت؛ قیمت واحد‌های مسکونی دولتی در سال ۲۰۲۱ نسبت به سال قبل، حدود ۵ درصد افت داشت و علت اصلی افت قیمت واحد‌های مسکونی دولتی در این سال، بحران مالی شرکت ساخت و ساز اورگرند (Evergrande) بود. شرکت اورگرند در سال ۱۹۹۶ راه‌اندازی شد و دومین شرکت توسعه املاک و مستغلات در چین به‌‌شمار می‌رفت که بخشی از سهام آن در بازار بورس اوراق بهادار هنگ کنگ نیز معامله می‌شد. در سپتامبر ۲۰۲۱، گروه اورگرند دچار یک بحران شد و همین امر کاهش شدید قیمت ساختمان را در این سال به دنبال داشت. ناتمام ماندن بسیاری از پروژه‌هایی که قبلا فروخته شده‌اند، سبب بدهی عظیمی برای گروه اورگرند شد و این گروه را به سمت ورشکستگی سوق داده است. در نهایت دادگاه هنگ کنگ پس از اینکه این شرکت نتوانست ۳۰۰ میلیارد دلار بدهی خود به سرمایه‌گذاران را پرداخت کند، دستور انحلال گروه اورگرند، یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های املاک و مستغلات چین را صادر کرد.

پس از کاهش قیمت در سال ۲۰۲۱، قیمت واحدهای مسکونی ساخته شده توسط شرکت‌های دولتی چین مجدد روند رو به رشدی در پیش گرفت و در سال ۲۰۲۳ قیمت ساختمان‌های ساخته شده توسط شرکت‌های دولتی در این کشور به‌طور میانگین به حدود ۲۲۸ هزار یوان به ازای هر ۱۰۰ متر مربع رسید که نسبت به سال قبل از آن حدود ۱۲ درصد افزایش داشت.

هم‌زمان با شهرنشینی و رشد اقتصادی چین، تقاضا برای مسکن به‌طور مداوم افزایش یافت که منجر به افزایش قابل توجه قیمت واحد‌های مسکونی در تمام مناطق شد. در نتیجه، بخش املاک و ساخت و ساز به صنایع مهم این کشور تبدیل شده‌اند. داده‌ها نشان می‌دهد که کل واحد‌های مسکونی ساخته شده در چین طی این دوره روند کاهشی داشته و نرخ مرکب سالانه آن برابر با منفی ۲ درصد برآورد شد. اما با وجود کاهش کلی ساخت واحد‌های مسکونی در این کشور، واحد‌های ساخته شده توسط شرکت‌های دولتی با نرخ رشد مرکب سالانه ۵ درصدی افزایش یافت که این امر نشان می‌دهد دولت چین برای حفظ رشد اقتصادی، خود وارد میدان شده و جهت رشد این صنایع اقدام کرده‌است.