واردات جهانی لوله و پروفیل بدون درز روند نوسانی در بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ داشته است. آمریکا با میانگین حدود یک میلیون و ۵۶۰ هزار تن بیش‌ترین واردات و چین با میانگین حدود ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تن بیش‌ترین صادرات را در بین ۱۰ کشور برتر در زمینه صادرات به خود اختصاص داده‌اند.
در بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ واردات لوله و پروفیل بدون درز در ایران، روند صعودی داشته و از حدود ۹۲ هزار تن به حدود ۲۰۰ هزار تن در سال ۲۰۲۳ رسیده است. گفتنی است میزان صادرات این محصول در بازه زمانی ذکر شده ناچیز است. همچنین چین، با حدود ۱۴۵ هزار تن بیش‌ترین صادرات به ایران را به خود اختصاص داده است.
لوله‌های فولادی به دو روش درزدار و بدون درز تولید می‌شوند، لوله بدون درز، تحت عنوان Seamless Pipe در جهان شناخته می‌شود، در انواع مختلفی مانند لوله مانیسمان، لوله a106 و … تولید می‌شوند. لوله‌های بدون درز فلزی را از شمش فولادی و بدون هیچ‌گونه درز و جوشکاری تولید می‌کنند، به همین دلیل در برابر فشار، اثرات شیمیایی و حرارتی بسیار مقاوم است و این‌گونه است که روش تولید این لوله و رعایت استانداردهای آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. معروف‌ترین این لوله‌ها در بازار، لوله مانیسمان است و به جای لوله بدون درز از نام مانیسمان نیز استفاده می‌شود. از لوله مانیسمان در صنایع مختلف به‌‌خصوص، صنایع آب و فاضلاب، گاز، نفت و پتروشیمی، نیروگاه‌های هسته‌ای و تجهیزات پزشکی استفاده می‌شود.
لوله‌های مانیسمان به‌دلیل روش تولید منحصربه‌فردی که دارد دارای مزایای مختلف زیر است:
- نداشتن درز و یکپارچه بودن سطح لوله: لوله‌های مانیسمان یا بدون درز، سطحی یکپارچه و یکنواخت داشته و هیچ‌گونه درز یا جوشکاری روی آن‌ها وجود ندارد.
- دوام بالا: لوله‌های مانیسمان، دارای مقاومت بالا در برابر فشار هستند و قادرند با تحمل فشارهای بالا و شوک‌های مکانیکی، عملکرد خوبی ارایه دهند.
- مقاومت شیمیایی و دمایی: این لوله‌ها در برابر اثرات شیمیایی، مانند تاثیر اسیدها، قلیایی‌ها و مواد شیمیایی دیگر مقاومت بالایی دارند. همچنین در برابر تغییرات دمایی، مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند.
- عمر طولانی: لوله‌های مانیسمان، با‌دوام هستند و می‌توانند به مدت طولانی در شرایط سخت و محیط‌های متنوع استفاده شوند.
با توجه به این مزایا لوله‌های مانیسمان به‌عنوان لوله‌های صنعتی در صنایع مختلف تبدیل به یک محصول غیرقابل جایگزین شده‌اند. به‌طور عمده تولیدکنندگان لوله‌های بدون درز فولادی از جمله تولیدکنندگان لوله مانیسمان، لوله a106 و … از دو فرآیند روش نورد متقاطع و روش اکستروژن (سنبه‌کاری چرخشی) در ساخت لوله بدون درز استفاده می‌کنند.
۵ شرکت Tenaris، Tagil Pipe، Chelpipe Group، OAO TMK، Vallourec بزرگ‌ترین تولیدکنندگان در زمینه لوله‌های فولادی بدون درز در جهان هستند.
صنایع پتروشیمی، شیمیایی، برق، هوانوردی و هوا فضا، ساخت و ساز مسکن، دریایی، صنایع خودروسازی به‌ترتیب بیش‌ترین سهم بازار لوله‌های فولادی بدون درز در سال ۲۰۲۴ را به خود اختصاص داده‌اند.
تجارت جهانی لوله و پروفیل بدون درز
نمودار ۱ واردات جهانی لوله و پروفیل بدون درز را در بازه زمانی ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ مورد بررسی قرار می‌دهد.
همان‌طور که در نمودار ۱ قابل مشاهده است، واردات جهانی لوله و پروفیل بدون درز، در بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ روند نوسانی داشته و میزان واردات لوله و پروفیل بدون درز از حدود ۵ میلیون و ۹۸۰ هزار تن در سال ۲۰۱۹ به حدود ۵ میلیون و ۷۸۰ هزار تن در سال ۲۰۲۳ رسیده است. در سال ۲۰۲۲ بیش‌ترین میزان واردات قابل مشاهده است. شایان‌ذکر است این افزایش به دلیل رشد تقاضا برای واردات لوله و پروفیل بدون درز در آمریکا و امارات بوده است. کمترین میزان واردات لوله و پروفیل بدون درز در سال ۲۰۲۰ به دلیل همه‌گیری کووید-۱۹ و کاهش فعالیت‌های اقتصادی با مقدار ۴ میلیون و ۱۷۰ هزار تن به ثبت رسیده است.
در بین ۱۰ کشور برتر در زمینه واردات لوله و پروفیل بدون درز در بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳، آمریکا با میانگین حدود یک میلیون و ۵۶۰ هزار تن بیش‌ترین واردات و کره جنوبی با میانگین حدود۳۷۳ هزارتن کمترین واردات را به خود اختصاص داده‌اند. بعد از آمریکا، کشورهای امارات، هند، کانادا، اندونزی، ترکیه، کویت، ایتالیا، آلمان در نهایت کره جنوبی بیش‌ترین واردات و ۱۰ کشور برتر در واردات لوله و پروفیل بدون درز در بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ هستند.
گفتنی است، بیش‌ترین صادرات لوله و پروفیل بدون درز را در بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ با میانگین ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تن به چین اختصاص می‌یابد. بعد از چین به‌ترتیب ژاپن، آلمان، ایتالیا، اتریش، تایلند، برزیل، اکراین، روسیه و در نهایت جمهوری چک ۱۰ کشور برتر در زمینه صادرات لوله و پروفیل بدون درز در بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ هستند.
تجارت لوله و پروفیل بدون درز در ایران
نمودار ۲ تجارت لوله و پروفیل بدون درز را در ایران در بین‌سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ را مورد بررسی قرار می‌دهد.
با نگاهی به نمودار ۲ در بین سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ می‌توان دریافت واردات لوله و پروفیل بدون درز، روند صعودی داشته و از حدود ۹۲ هزار تن به حدود ۲۰۰ هزار تن در سال ۲۰۲۳ رسیده است از دلایل مهم می‌توان به نیاز بازار داخل اشاره کرد. صادرات لوله و پروفیل بدون درز در ایران از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ به دلیل کسری تولید داخلی ناچیز بوده است.
گفتنی است در بازه زمانی ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۳ به‌ترتیب چین، ترکیه، امارات، آلمان و ایتالیا صادرات لوله و پروفیل بدون درز به ایران داشته‌اند. شایان‌ذکر است در میان ۵ کشور واردکننده، چین با حدود ۱۴۵ هزار تن بیش‌ترین صادرات به ایران را به خود اختصاص داده است.