ساخت تجیهزات ذوب فلزی چین در سالهای مورد بررسی روندی صعودی طی کردهاست. بیشترین تولید تجهیزات ذوب فلزی چین در سال ۲۰۱۴ حدود یک میلیون و ۱۵۰ هزار تن ثبت شد. ولی پس از آن، بیشترین افت نیز در این صنعت، در سال ۲۰۱۵ ثبت شد؛ بهطوری که تا ۶۵۶ هزار تن کاهش یافت.
در سالهای نخستین، هم تولید صنایع فلزی و هم ساخت تجهیزات ذوب افزایش یافت. اما در سالهای بعدی، رشد تولید کاهش پیدا کرد، در حالی که ساخت تجهیزات ذوب همچنان رشد کرد. گفته میشود که سازندگان تجهیزات ذوب فلزات، با دریافت سفارش از صنعت فعالیت دارند و تغییرات تقاضا، میزان ساخت تجهیزات ذوب تغییر میکند.
تجهیزات ذوب فلزات (Smelter)، تاسیسات صنعتی هستند که برای استخراج فلزات از سنگهای معدنی یا بازیافت فلزات از ضایعات استفاده میشوند. این فرآیند میتواند شامل گرمایش مواد در دمای بالا برای جداسازی فلزات از ناخالصیها باشد و معمولا برای فلزاتی مانند مس، روی، آلومینیوم و سرب بهکار میروند. تجهیزات ذوب فلزات شامل کورههای ذوب، سیستمهای کنترل آلایندگی، و دستگاههای خنککننده میشود. بدین ترتیب، صنایع فلزی و معدنی، جانب تقاضا برای بازار سازندههای تجهیزات ذوب فلزات بهحساب میآیند. از این رو کشور چین که از بزرگترین تولیدکنندگان فلزات صنعتی مهم یعنی فولاد، مس و آلومینیوم بهشمار میرود؛ بالطبع بزرگترین بازار مصرف برای صنعت ساخت تجهیزات ذوب محسوب میشود.
افت و خیز ساخت تجهیزات ذوب فلزی چین
نمودار یک، ساخت تجهیزات ذوب فلزات در کشور چین را نشان میدهد. روند ساخت تجهیزات ذوب فلزات در چین با نرخ رشد مرکب ۱۱.۴ درصد، صعودی بودهاست. در سال ابتدای دوره مورد بررسی یعنی ۲۰۰۱، کمترین حجم ساخت تجهیزات ذوب فلزات چین حدود ۶۵ هزار و ۲۰۰ تن عنوان شد و در سال ۲۰۰۲ به ۱۰۰ هزار تن افزایش پیدا کرد. در سال ۲۰۰۷، ساخت تجهیزات ذوب چین برابر با ۴۳۷ هزار تن بود و در سال ۲۰۰۸ با افزایش قابل توجهی، به حدود ۷۰۳ هزار تن رسید. با این حال، در سال ۲۰۰۹ نسبت به سال قبل از آن، حجم تولید تجهیزات ذوب فلزات چین حدود ۱۲.۱ درصد افت پیدا کرد. بیشترین حجم ساخت تجهیزات ذوب فلزات چین در سال ۲۰۱۴ و حدود یک میلیون و ۱۵۰ هزار تن ثبت شد، اما عملکرد این صنعت، در سال ۲۰۱۵ افت چشمگیری داشت و به ۶۵۶ هزار تن کاهش یافت. در سال ۲۰۲۴ نسبت به سال ۲۰۲۳، حجم تولید تجهیزات ذوب فلزات کشور چین بالغبر ۵.۵ درصد افت کرد و حدود ۷۸۸ هزار تن گزارش شد.
نمودار ۲، تولید مهمترین فلزات صنعتی کشور چین یعنی فولاد، مس و آلومنیوم را از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۴ نشان میدهد. در سالهای مورد بررسی، روند تولید فلزات صنعتی نامبرده کشور چین با نرخ رشد مرکب ۸.۸ درصد، صعودی برآورد شدهاست. در سال ۲۰۰۱ حدود ۵۰۵ میلیون تن، کمترین تولید مجموع فلزات صنعتی مهم چین در بازه مورد بررسی بود و در سال ۲۰۰۲ به ۵۱۷ میلیون تن رسید. بیشترین رشد تولید فلزات صنعتی چین در سال ۲۰۰۵ با ۲۷.۸ درصد عنوان شد و تولید این دست از فلزات چین حدود ۳۵۹ میلیون تن گزارش شد.
در سال ۲۰۱۸، تولید صنایع فلزی مهم چین رشد زیادی حدود ۱۰۰ میلیون تن نسبت به سال ۲۰۱۷ داشت و به ۹۷۳ میلیون تن رسید.. گفتنی است که بیشترین تولید فلزات صنعتی مهم چین در سال ۲۰۲۰ با حجم یک میلیارد و ۱۱۰ میلیون تن بود که نسبت به سال قبل از آن ۷۰ میلیون و ۷۰۰ هزار تن افزایش پیدا کرد؛ ولی پس از آن روندی نزولی را طی نمود. علت روند صعودی تولید صنایع فلزی مهم کشور چین در سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ را میتوان افزایش ظرفیت تولید صنعت و در نتیجه تولید بیشتر دانست. همین موضوع باعث تاثیر در بازار عرضه صنایع فلزی مهم کشور چین شد. در نهایت، با کاهش ۱.۰ درصدی در سال ۲۰۲۴ نسبت به ۲۰۲۳، تولید فلزات صنعتی مهم کشور چین به یک میلیارد ۶۰ میلیون تن رسید.
همگام بودن ساخت تجهیزات ذوب با رشد تولید صنایع فلزی چین
در نمودار ۳، مقایسه صنعت ساخت تجهیزات ذوب با عملکرد صنایع فلزی کشور چین قابل مشاهده است. لازم بهذکر است که افزایش «شاخص معکوس رشد تولید صنایع فلزی» به معنی کاهش میزان «رشد تولید» این دست از فلزات کشور چین بودهاست. بهطور کلی، از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۲۴، روند شاخصهای ساخت تجهیزات و معکوس رشد تولید فلزات صنعتی چین، روندی صعودی را طی کردهاست.
بر مبنای نمودار ۳، در سالهای ابتدایی دوره مورد بررسی، با وجود افزایش تولید در صنعت فلزی، روند رشد ساخت تجهیزات ذوب نیز بهوضوح قابل مشاهده است. این روند نشان میدهد که همزمان با توسعه صنعت فلزی، نیاز به تجهیزات ذوب نیز افزایش یافتهاست. اما در سالهای بعد، با کاهش رشد تولید در این صنعت، انتظار میرفت که روند ساخت تجهیزات ذوب نیز دچار افت شود. با این حال، آمارها حاکی از آن است که برخلاف کاهش رشد تولید، میزان ساخت تجهیزات ذوب در چین همچنان روند افزایشی خود را حفظ کردهاست.
با گذر از سالهای ابتدایی و ورود به میانه دوره مورد بررسی، رشد تولید در صنعت فلزی کاهش یافت، اما ساخت تجهیزات ذوب همچنان به روند صعودی خود ادامه داد، هرچند که سرعت این رشد نسبت به سالهای نخست کمتر شد. این امر بیانگر آن است که در مواقعی که تولید فلزات صنعتی مهم کشور چین کاهش پیدا کرده، ساخت تجهیزات ذوب در این کشور افزایش یافتهاست. این روند میتواند ناشی از فرآیند نوسازی و بهروزرسانی خطوط تولید فلزات باشد که در زمان افت تولید، بیشتر مورد توجه قرار میگیرد.
سازندگان تجهیزات ذوب فلزات، عمدتا بر مبنای سفارشهای دریافتی از صنایع فلزی فعالیت میکنند، از این رو با کاهش یا افزایش تقاضا در این صنایع، میزان ساخت تجهیزات ذوب نیز دستخوش تغییر میشود. با توجه به روند نزولی رشد صنایع فلزی چین در سالهای میانی دوره مورد بررسی، ساخت تجهیزات ذوب فلزات صنعتی در این کشور روند افزایشی به خود گرفتهاست. این الگو نشان میدهد که در دورههایی که تولید صنایع فلزی صنعتی چین کاهش مییابد، احتمالا نوسازی و بهینهسازی خطوط تولید در دستور کار قرار میگیرد. این پدیده بیانگر پویایی صنعت تولید فلزات صنعتی چین، بهویژه در صنایع کلیدی همچون فولاد، مس و آلومینیوم است که نقش مهمی در توسعه اقتصادی این کشور ایفا میکنند.