رقابت تولید اولیه و ثانویه نقره؛ حرکت به تولید پایدار

نقره، فلزی گران‌بها و استراتژیک، از طریق دو منبع اصلی یعنی تولید اولیه از معادن و تولید ثانویه از بازیافت محصولات مستهلک شده تامین می‌شود. استخراج این فلز با هزینه‌ بالا و مخاطرات زیست‌محیطی همراه است؛ در حالی که بازیافت، روشی پایدار و کم‌هزینه با تاثیر مثبت بر کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی به شمار می‌رود.

در آمریکا، طی سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴، سهم بازیافت نقره به‌تدریج افزایش یافت و در سال ۲۰۲۳ برای اولین بار از تولید اولیه پیشی گرفت که نشان‌دهنده بلوغ زیرساخت‌های بازیافت و توجه بیشتر به پایداری است. مصرف ظاهری نقره به دلیل واردات گسترده، به‌ویژه از مکزیک و کانادا، در این دوره رشد کرد و به حدود ۸.۲ هزار تن در سال رسید. نوسانات نرخ بهره و تقویت دلار آمریکا تاثیراتی بر تقاضا و واردات داشت؛ اما تقاضای صنعتی در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر موجب افزایش مصرف در سال‌های اخیر شد. باوجود افزایش بازیافت، تولید داخلی نقره تنها بخش محدودی از مصرف را تامین می‌کند و وابستگی آمریکا به واردات همچنان ادامه دارد.

نقره به‌عنوان یکی از فلزات گران‌بها و استراتژیک، از دو منبع اصلی اولیه و ثانویه تولید می‌شود؛ تولید به شیوه اولیه شامل استخراج مستقیم از معادن یا به‌عنوان محصول جانبی استخراج سایر فلزات است؛ در حالی که تولید ثانویه از بازیافت نقره از محصولات مصرف‌شده و ضایعات صنعتی به دست می‌آید. استخراج نقره اولیه به دلیل پیچیدگی‌های معدنی و فرآیندهای پردازشی، هزینه‌های بالایی دارد و با ریسک‌های زیست‌محیطی قابل توجهی مانند تخریب اکوسیستم‌ها، آلودگی خاک و آب و انتشار گازهای سمی همراه است. در مقابل، بازیافت نقره به‌عنوان روشی پایدار و اقتصادی، ضمن کاهش فشار بر منابع معدنی، نقش مؤثری در کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی ایفا می‌کند. نقره به سبب ویژگی‌های منحصر به فردی همچون رسانایی الکتریکی و حرارتی بالا، مقاومت در برابر خوردگی و خواص ضد باکتریایی، کاربردهای وسیعی در صنایع الکترونیک، پزشکی، عکاسی، جواهرسازی و فناوری‌های نوین انرژی‌های تجدیدپذیر دارد؛ همچنین، نقره به‌عنوان دارایی سرمایه‌ای مهم، جایگاه ویژه‌ای در بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری یافته و به‌عنوان پوششی قابل اعتماد در برابر نوسانات اقتصادی و تورم شناخته می‌شود.

افزایش سهم تولید نقره ثانویه به‌منظور تولید پایدار

در نمودار ۱ تولید نقره در ایالات‌متحده آمریکا طی سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ ارایه شده است. سال ۲۰۲۰، نخستین سال همه‌گیری کووید-۱۹، با اختلال‌های شدید در زنجیره‌های تامین و تولید همراه بود و تولید داخلی نقره در آمریکا به ۱.۹ هزار تن رسید که تنها حدود ۲۴ درصد از مصرف ظاهری کشور آمریکا در همین سال را پوشش داد. با وجود بحران‌های ناشی از کووید-۱۹ همچون چالش‌های بهداشتی و اقتصادی، سهم بازیافت از تولید کل نقره به ۲۹ درصد نزدیک شد. در سال ۲۰۲۱، با بهبود شرایط ناشی از همه‌گیری و بازگشت واحدهای تولیدی به ظرفیت نسبی، تولید نقره کشور آمریکا با رشدی چشمگیر حدود ۵۰ درصد نسبت به سال پیشین افزایش یافت و به محدوده تولید پیش از همه‌گیری بازگشت. افزون بر این، افزایش ۸۰ درصدی تولید نقره ثانویه یا به‌اصطلاح بازیافتی در سال ۲۰۲۱ و تولید ۹۰۰ هزار تنی موجب شد سهم بازیافت از کل تولید افزایش پیدا کند و به ۳۲ درصد برسد.

در سال ۲۰۲۲، تولید اولیه نقره آمریکا دچار کاهش ۴ درصدی شد؛ با این حال بازیافت نقره در این کشور افزایش یافته و سهم آن به حدود ۴۰.۴ درصد از کل تولید نقره کشور آمریکا رسید. بازیافت نقره در آمریکا به دلیل افزایش قیمت نقره، افزایش تقاضا، پیشرفت‌های فناوری و اهمیت یافتن منابع پایدار به‌طور مستمر افزایش یافته است. سال ۲۰۲۳ نقطه عطفی در تاریخ بازار نقره آمریکا بود و برای اولین بار در دوره مورد بررسی، حجم بازیافت نقره از تولید اولیه آن پیشی گرفت و حدود ۵۰.۲ درصد از تولید کل نقره آمریکا، از منابع بازیافت به دست آمد. این تحول نشانگر بلوغ کامل زیرساخت‌های بازیافت، ارتقای سیاست‌های محیط‌زیستی و محدود شدن استخراج به دلیل ملاحظات اقتصادی و زیست‌محیطی است. در سال ۲۰۲۴، توازن کامل بین تولید اولیه و بازیافت برقرار شد که نشان‌دهنده الگوی پایدار و متوازن در زنجیره تامین نقره آمریکا است. بازار نقره آمریکا با رشد چشمگیر تولید ثانویه یا منابع بازیافتی و تلاش برای تعادل بین تولید و مصرف، مسیر پایداری را در پیش گرفته است.

نرخ بهره فدرال رزرو، عامل محرک بازار نقره آمریکا

روند تغییرات مصرف ظاهری نقره ایالات‌متحده آمریکا در بازه زمانی ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ در نمودار ۲ ارایه شده است. بر اساس این نمودار، مصرف ظاهری نقره در سال ۲۰۲۰ با توجه به واردات چشمگیر، به حدود ۸.۲ هزار تن رسیده است که بالاترین سطح در بازه پنج‌ساله مذکور محسوب می‌شود. در این سال بیش از ۸.۹ هزار تن نقره به کشور آمریکا وارد شد؛ این حجم بالای واردات و بالطبع تقاضا، عمدتا در پاسخ به نیاز جدی صنایع پزشکی، به‌ویژه تولید برخی ماسک‌ها به‌واسطه مصرف نانو ذرات نقره در الیاف آن‌ها بوده است. کشورهای مکزیک و کانادا سهم عمده‌ای از واردات نقره آمریکا در این سال را در اختیار داشتند؛ به‌طوری‌که در سال ۲۰۲۰، مکزیک و کانادا به ترتیب حدود ۳۱.۵ درصد و ۱۴.۶ درصدی و کشور انگلیس نیز سهمی معادل ۱۲ درصدی از کل واردات نقره آمریکا را از آن خود کرده است. با وجود کاهش واردات و افزایش تولید در سال ۲۰۲۱، مصرف ظاهری در سطحی مشابه سال پیش و حدود ۸ هزار تن باقی ماند که نشان‌دهنده رشد تولید داخلی و حفظ تقاضا است. در همین سال، مکزیک و کانادا به ترتیب حدود ۳۵ و ۸.۲ درصد از واردات نقره آمریکا را تامین کردند.

در سال ۲۰۲۲، در مقابل افزایش بازیافت، تولید اولیه و واردات کاهش یافتند و مصرف ظاهری نقره در آمریکا حدود ۲۰ کاهش پیدا کرد. افزایش افسارگسیخته نرخ بهره توسط فدرال رزرو و تقویت دلار آمریکا، جذابیت سرمایه‌گذاری در نقره را کاهش داد و منجر به افت تقاضای داخلی و در نتیجه کاهش مصرف ظاهری شد. در این سال، مکزیک با ثبت حدود ۳۳.۷۴ درصد و کانادا با حدود ۱۶.۹ درصد سهم از کل واردات نقره آمریکا، رتبه‌های اول و دوم صادرکنندگان را به خود اختصاص دادند. سال ۲۰۲۳ آمریکا شاهد افزایش مجدد مصرف ظاهری به بالای ۷ هزار تن بود؛ گرچه نرخ بهره فدرال رزرو آمریکا همچنان در سطوح بالا قرار داشت و تقاضای سرمایه‌گذاری کاهش یافته بود، اما رشد چشمگیر تقاضای صنعتی به‌ویژه در حوزه انرژی سبز و فناوری، نقش اصلی را در افزایش مصرف ایفا کرد. در سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ نیز مکزیک و کانادا به‌عنوان شرکای تجاری برجسته تجارت نقره به آمریکا باقی ماندند. با وجود اینکه در سال ۲۰۲۴ بازیافت نقره از استخراج اولیه پیشی گرفت، تولید داخلی تنها بخش محدودی از مصرف را پوشش می‌دهد و وابستگی آمریکا به واردات نقره همچنان پابرجاست.

سال ۲۰۲۳ نقطه عطفی در تاریخ بازار نقره آمریکا بود و برای اولین بار در دوره مورد بررسی، حجم بازیافت نقره از تولید اولیه آن پیشی گرفت و حدود ۵۰.۲ درصد از تولید کل نقره آمریکا، از منابع بازیافت به دست آمد.

حجم بالای واردات و بالطبع تقاضا در سال ۲۰۲۰، عمدتا در پاسخ به نیاز جدی صنایع پزشکی، به‌ویژه تولید برخی ماسک‌ها به‌واسطه مصرف نانو ذرات نقره در الیاف آن‌ها بود.