شرکت KGHM، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مس در جهان، با فعالیت در استخراج و فرآوری فلزات غیرآهنی از جمله مس و نقره، نقش کلیدی در بازار جهانی ایفا میکند. این شرکت لهستانی در سال ۲۰۲۴، با تولید حدود ۷۳۰ هزار تن مس، در میان ده شرکت بزرگ تولیدکننده مس در جهان قرار دارد.
طی سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴، KGHM با چالشهایی همچون پاندمی کرونا، نوسانات بازارهای جهانی مس و تحولات ژئوپلیتیکی مواجه شد. با این حال، این شرکت توانست با اتخاذ راهکارهای پیشگیرانه و مدیریت دقیق، تولید پایدار خود را نسبتا حفظ کند. افزایش سهم مس در سبد درآمدی تا حدود ۷۸ درصد در سال ۲۰۲۴، نشاندهنده تمرکز این شرکت بر این فلز استراتژیک است؛ هرچند سود خالص در سال اخیر نسبت به سالهای قبل کاهش یافته که به عوامل تاثیرگذار در بازار و هزینههای عملیاتی مرتبط است.
شرکت KGHM Polska Miedź S.A یا به اختصارKGHM ، یک شرکت سهامی عام در لهستان است که فعالیت خود را بر استخراج و تولید مس، نقره و دیگر فلزات غیرآهنی متمرکز کردهاست. این شرکت با ۳ واحد معدنی (لوبین، پولکوویتسه-سیهروشویتسه و رودنا) و ۳ واحد متالورژی (کارخانههای ذوب و پالایش گووگوف، لگنیتسا و کارخانه تولید مفتول و لوله مسی در سدینیا) که همگی در لهستان واقع هستند و همچنین فعالیتهای بینالمللی در ایالات متحده، کانادا و شیلی، به فعالیتهای اکتشاف، استخراج و تولید مس و محصولات مسی و همچنین تولید نیکل و فلزات گرانبها میپردازد. در سال ۲۰۲۴، شرکت KGHM، با تولید حدودا ۷۳۰ هزار تن مس و محصولات مسی، اعم از کنسانتره، کاتد، مفتول و لوله، در میان ده تولیدکننده برتر مس در جهان قرارگرفت.
معدن لوبین، قدیمیترین معدن این مجموعه، با بیش از ۳۳۶ میلیون تن ذخیره معدنی و عیار متوسط ۰.۹۵ درصد مس و ۴۸ گرم بر تن نقره، از سال ۱۹۶۸ فعالیت خود را آغاز کردهاست. لازم به ذکر است که استخراج در این معدن با روش زیرزمینی صورت میگیرد. دیگر معدن این مجموعه با نام پولکوویتسه–سیهروشویتسه، با ذخایری در حدود ۳۷۳ میلیون تن و عیار بالای ۲.۶ درصد مس و ۵۶ گرم بر تن نقره، نهتنها تولیدکننده مس و نقره شناخته میشود، بلکه سالانه بیش از ۳۰۰ هزار تن نمک نیز از دل آن استخراج میشود و لقب بزرگترین پروژه معدنکاری عمیق اروپا را هم یدک میکشد. معدن رودنا، سومین معدن بزرگ KGHM در کمربند مس لهستان، با ۳۸۴ میلیون تن ذخیره، عیار متوسط ۱.۹۵ درصد مس و حدود ۶۰ گرم بر تن نقره، دارای بیشترین ارتفاع لایه کانسار این منطقه است که ارتفاع آن به بیش از ۴ متر نیز میرسد. در مجموع، این سه معدن نهتنها ستون اصلی تولید مس و نقره لهستان را تشکیل میدهند، بلکه با تکیه بر فناوریهای نوین استخراج زیرزمینی، نقشی حیاتی در تامین پایدار مواد معدنی استراتژیک برای اروپا و حتی جهان ایفا میکنند.
نمودار ۱ روند تولید سالانه مس (به تفکیک فصول) در شرکت KGHM را نمایش میدهد. طی پنج سال اخیر (۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴)، روند تولید سالیانه، افزایش حدودا ۳ درصدی را نشان میدهد؛ رشدی آرام اما پیوسته که از پویایی و ثبات این مجموعه حکایت دارد. در ابتدای سال ۲۰۲۰ و همزمان با شیوع بیماری Covid-19، عواملی همچون افزایش خطر ابتلای کارکنان و بالا رفتن غیبت نیروی کار، تغییرات ناگهانی قوانین و همچنین اختلال در زنجیره تامین مواد و خدمات بهویژه در بخش حملونقل بینالمللی، مهمترین چالشهایی بودند که فعالیتهای KGHM را تحت تاثیر قرار دادند. این عوامل در کنار یکدیگر، کاهش تولید در این سال را رقم زدند.
در سال ۲۰۲۱، با بهبود شرایط همهگیری و همچنین اجرای اقدامات پیشگیرانه توسط شرکت در مقابله با کرونا، شرکت موفق شد بدون هیچگونه توقف تولید به کار خود ادامه دهد؛ همزمان، شکوفایی اقتصادی پس از بحران کرونا موجب افزایش تقاضا در بازار جهانی مس شد و در نتیجه، قیمت این فلز استراتژیک به سقف تاریخی ۱۰ هزار و ۷۰۰ دلار رسید؛ شرایطی که سبب شد بهترین عملکرد تولیدی KGHM در این سال به ثبت برسد. اما در آغاز سال ۲۰۲۲، با تغییر شرایط ژئوپلیتیکی ناشی از جنگ اوکراین، ریسکهای نوظهوری چون اختلال در زنجیره تامین، محدودیت دسترسی به مواد، قطعات، سوخت و انرژی، افزایش قیمت حاملهای انرژی، نوسانهای شدید قیمت مس و نقره، تغییرات ارزش زلوتی (واحد پولی لهستان) در برابر دلار و همچنین عدم قطعیت در بازارهای مالی، تاثیرات چشمگیری بر روند تولید شرکت بر جای گذاشتند. در سال ۲۰۲۳، ادامه جنگ اوکراین و محدودیتهای دسترسی به کاتد واحدهای تولیدی روسیه در بازارهای اروپا، پیشتر توسط بازار پیشبینی شده و نتوانست مانع از توقف روند نزولی قیمتها شود؛ لذا روند نزولی تولید شرکت KGHM همچنان ادامه یافت. سرانجام در سال ۲۰۲۴، تولید مس در این شرکت رشد را تجربه کرد؛ هرچند که باید تاکید کرد که شرایط ژئوپلیتیکی کنونی همچنان با سطح بالایی از عدم قطعیت همراه است.
نمودار ۲ روند عملکرد مالی گروه KGHM را در بازهی زمانی ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ نشان میدهد. بررسی اطلاعات این نمودار، حاکی از آن است که درآمد شرکت با نرخ رشد متوسط سالیانه ۸.۴ درصد، از ۶.۴ میلیارد دلار در ۲۰۲۰ به ۹.۶ میلیارد دلار در ۲۰۲۴ افزایش یافتهاست. در سود خالص اما نوسان زیادی مشاهده میشود که از حدود ۵۰۰ میلیون دلار در ۲۰۲۰ به اوج ۱.۷ میلیارد دلار در ۲۰۲۱ رسید؛ سپس تا ۱.۳ میلیارد دلار در ۲۰۲۲ کاهش یافته و در سال ۲۰۲۳ اندکی رشد را تجربه کرد؛ اما در ۲۰۲۴ مجددا کاهش قابل توجهی را شاهد بود و به حدود ۷۰۰ میلیون دلار رسید. همچنین سهم مس در سبد درآمدی شرکت طی این دوره از حدود ۶۱ درصد در ۲۰۲۰ به بیش از ۷۸ درصد در ۲۰۲۴ جهش کرده است که نشان میدهد تمرکز بر فروش محصولات و فرآوردههای مس، بیش از پیش افزایش یافتهاست.
سال ۲۰۲۱ یکی از سالهای نسبتا موفق شرکت شناخته میشود. طی این سال، درآمد نسبت به سال گذشته، به ۸.۱ میلیارد دلار و سود خالص به ۱.۷ میلیارد دلار افزایش یافت. این جهش را میتوان به دو عامل بهبود تقاضای جهانی پس از پایان موج اولیه همهگیری کرونا و افزایش قیمت فلزات پایه، بهویژه قیمت مس و تقویت درآمدهای فروش نسبت داد که با افزایش سهم مس در سبد درآمد شرکت مطابقت دارد. سال ۲۰۲۲، درآمد تا ۹.۲ میلیارد دلار نیز افزایش یافت، اما سود خالص با کاهش همراه بود. در این بازه شرکت با ترکیبی از مسایل متفاوت روبهرو بود که موجب کاهش سود شد؛ عواملی همچون افزایش هزینههای عملیاتی که ناشی افزایش انرژی متاثر از بحران انرژی در اروپا، افزایش اجتناب ناپذیر هزینههای تعمیر و نگهداری و در آخر هزینههای مربوط به توسعه و اکتشاف که باعث کاهش حاشیه سود شرکت در این سال شدند.
در ۲۰۲۳، نمودار نشاندهنده ثبات نسبی در درآمد و بازگشت سود به ۱.۵ میلیارد دلار است. این بازگشت ناشی از کاهش برخی از هزینههای عملیاتی یا برگشت مقطعی قیمت مس در بازارهای جهانی و همچنین برنامههای هدفمند تولیدی و کنترل هزینهها توسط شرکت بود که این ثبات را درآمدی را رقم زد. بر اساس آمار، درآمد شرکت در سال ۲۰۲۴ به ۹.۶ میلیارد دلار رسید و سهم مس در درآمد به حدود ۷۸ درصد افزایش یافت که نشان میدهد درآمد شرکت شدیدا متکی به مس است. با اینحال، سود خالص گزارششده در ۲۰۲۴ به ۷۰۰ میلیون دلار افت کرد که کاهش بیش از ۵۰ درصدی را نسبت به سال ۲۰۲۳ نشان میدهد. در گزارشهای مالی شرکت در سال ۲۰۲۴، به وجود آثار ناشی از اصلاح درآمد قبل از بهره، مالیات و استهلاک (EBITDA) و اعمال تاثیر اقلام غیرمترقبه در کاهش سود اشاره دارند؛ اینگونه تصحیحات میتواند باعث شود با وجود رشد درآمد ناخالص، سود خالص حسابداری کاهش یابد یا کمتر از انتظار ظاهر شود.