آلبا؛ از جهش فروش تا چالش سودآوری در مسیر گذار به آلومینیوم کم‌کربن

سبد محصولات آلبا در ۲۰۲۴ شامل بیلت‌ها، آلیاژهای ریخته‌گری، فلز مذاب، اسلب و شمش‌های استاندارد و پرخلوص بوده و بیلت‌ها و آلیاژهای ریخته‌گری با سهم ۳۳ و ۱۹ درصدی بیشترین وزن را در فروش داشتند. درآمد در این سال ۴.۴ میلیارد دلار و سود خالص نسبت به ۲۰۲۳ شاهد رشد بیش از ۵ درصدی بود.

در ۲۰۲۳، جهش سودآوری ناشی از رشد قیمت LME، کنترل هزینه انرژی با قرارداد تامین گاز، کاهش هزینه مالی و عرضه آلیاژ EternAl را در پی داشت. عملکرد ۲۰۲۴ باوجود نوسانات فصلی، بهبود ۵.۶ درصدی سود سالانه را در پی داشت. در نیمه نخست ۲۰۲۵ تولید در سطوح باثبات باقی ماند، اما سود فصلی از ۱۸۲ به ۶۵ میلیون دلار کاهش یافت؛ افتی که ناشی از نوسان قیمت جهانی، افزایش هزینه آلومینا و الزامات CBAM و DMTT بود؛ با این حال، با اتکا به پروژه‌های زیرساختی و بهبود بهره‌وری انتظار افزایش حاشیه سود تا پایان ۲۰۲۵ وجود دارد.

شرکت Aluminium Bahrain (ALBA) در سال ۱۹۶۸ بنیان‌گذاری شد و از ۱۹۷۱ فعالیت تجاری خود را با ظرفیت اولیه تولید حدود ۱۲۰ هزار تن آلومینیوم در سال آغاز کرد و طی دهه‌های بعد با اجرای پروژه‌های توسعه‌ای متعدد، جایگاه خود را به‌عنوان بزرگ‌ترین واحد صنعتی بحرین و یکی از تولیدکنندگان برتر آلومینیوم جهان تثبیت کرده است؛ ظرفیت تولید این شرکت در سال ۱۹۹۲ به حدود ۴۵۰ هزار تن و در ۲۰۰۵ با بهره‌برداری از خط احیا (خط ۵) به بیش از ۸۶۰ هزار تن رسید و نهایتا با راه‌اندازی خط ۶ تا سال ۲۰۲۰ به حدود ۱.۵ میلیون تن افزایش یافت. هدف از ایجاد این واحد صنعتی در بحرین، تنوع‌بخشی به اقتصاد و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی بود و هم‌اکنون بخش عمده سهام آن در اختیار صندوق سرمایه‌گذاری ملی بحرین (Mumtalakat Holding) و بخشی نیز متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری صنعتی سعودی (SABIC Industrial Investments) و سرمایه‌گذاران حقیقی است. آلبا در سال‌های اخیر مسیر تازه‌ای را با تمرکز بر پایداری محیط‌زیست و تولید آلومینیوم کم‌کربن دنبال می‌کند؛ محصولی که با کاهش چشمگیر انتشار گازهای گلخانه‌ای از طریق بهره‌گیری از فناوری‌های با بازده بالا، استفاده از برق نیروگاه PS5 Block 4، توسعه انرژی خورشیدی در قالب Solar Farm و افزودن آلومینیوم بازیافتی به چرخه تولید، ارزش‌افزوده قابل‌توجهی را در بازار جهانی آلومینیوم ایجاد کرده است.

نمودار ۱ روند تولید و فروش شرکت آلبا را از سال ۲۰۲۳ تا فصل دوم ۲۰۲۵ نشان می‌دهد؛ در سال ۲۰۲۳، آلبا با دستیابی به تولید سالانه ۱.۶۲ میلیون تن، رکورد تازه‌ای در تاریخ خود ثبت کرد و افزایش تولید در فصول سوم نیز با عبور از سطح ۴۰۹ هزار تن در هر فصل همراه شد؛ رشدی که در نتیجه اجرای پروژه Line 6 Recovery، بهبود سیستم‌های آند و انجام تعمیرات به‌موقع در خطوط احیا بود. فروش سال ۲۰۲۳ نیز با رقم ۱.۶۰۳ میلیون تن، تراز بسیار نزدیکی با تولید داشت؛ عاملی که از عملکرد مناسب شبکه صادراتی و وجود تقاضای پایدار حکایت دارد. این سال، از منظر راهبردی نیز اهمیت ویژه‌ای داشت، چراکه پروژه Power Station 5 – Block 4 با هدف افزایش بازده انرژی از ۴۸ درصد به حدود ۵۱ درصد آغاز شد و هم‌زمان پروژه احداث نیروگاه خورشیدی برای تامین بخشی از برق مصرفی از انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش ردپای کربن کلید خورد. با این حال، سال ۲۰۲۳ از نظر مالی چالش‌برانگیز بود. با توجه به نمودار ۲ که روند درآمد و سود فصلی آلبا را نمایش می‌دهد، درآمدهای شرکت در فصول دوم و سوم کاهش یافت و سود خالص در سه‌ماهه سوم به پایین‌ترین سطح فصلی خود یعنی ۴۶ میلیون دلار رسید. این افت عملکرد عمدتا ناشی از کاهش ۱۷ درصدی میانگین قیمت LME، کاهش پریمیوم‌های منطقه‌ای و همچنین افزایش هزینه عملیاتی شرکت بود. در سال ۲۰۲۳، مجموعه‌ای از پروژه‌های زیرساختی، زیست‌محیطی و فناورانه بنیان‌گذاری شد که هدف آن‌ها کاهش هزینه تولید، افزایش بازده انرژی، حرکت به سمت تولید آلومینیوم کم‌کربن و تقویت پایداری عملیاتی بود.

سال ۲۰۲۴ برای آلبا سال بازگشت مالی و تثبیت موقعیت بازار به شمار آمد و تولید محصولات آلومینیومی در سطح ۱.۶۲ میلیون تن حفظ شد. در همین سال، شرکت در فصل دوم بالاترین حجم فروش تاریخ خود، معادل ۴۳۱ هزار تن را ثبت کرد که بیانگر بهبود شرایط بازار و تقویت جایگاه رقابتی شرکت بود و سطوح سود و درآمد شرکت تصویری روشن از تغییرات مالی شرکت در ادامه مسیر پس از سالی پر چالش ارایه می‌کند.

همان‌گونه که در نمودار ۳ مشاهده می‌شود، سهم فروش هر یک از محصولات شرکت آلبا در سال ۲۰۲۴ نمایان است؛ سالی که ترکیب سبد محصولات آن شامل بیلت‌ها، آلیاژهای ریخته‌گری، فلز مذاب، اسلب و شمش‌های استاندارد و پرخلوص (T-Ingots) بود و بیلت‌ها و آلیاژهای ریخته‌گری به ترتیب با سهم ۳۳ و ۱۹ درصدی از کل محصولات تولیدی، بیشترین نقش را در درآمدزایی شرکت ایفا کردند. از منظر سودآوری، این دو گروه محصول بیشترین حاشیه سود را داشته‌اند، زیرا علاوه بر ارزش‌افزوده بالاتر نسبت به قیمت‌های LME، مشتریان آن‌ها مشخص و قراردادهایشان عمدتا بلندمدت است. درآمد سالانه شرکت در ۲۰۲۴ به ۴.۴ میلیارد دلار رسید و سود خالص نسبت به سال ۲۰۲۳ بیش از ۵ درصد افزایش یافت؛ رشدی که بازتاب توان آلبا در مدیریت چالش‌های سال قبل و بهره‌برداری از افزایش تقاضای جهانی و بهبود قیمت‌های فروش بود و در نهایت به رشد ۵.۶ درصدی سود سالانه منجر شد، هرچند نوسانات فصلی همچنان محسوس باقی ماند. در سال ۲۰۲۴، افزایش سود ناشی از رشد میانگین قیمت LME، کنترل هزینه‌های انرژی از طریق قرارداد ده‌ساله تامین گاز با Bapco Energies، کاهش هزینه‌های مالی و عرضه محصول جدید EternAl، آلیاژی با محتوای بازیافتی ۱۵ تا ۳۰ درصدی با هدف کاهش ردپای کربن بود.

در نیمه نخست سال ۲۰۲۵، عملکرد تولید و فروش شرکت باثبات باقی ماند؛ تولید در فصل اول ۳۹۶ هزار تن و در فصل دوم ۴۰۲ هزار تن ثبت شد که نسبت به دوره مشابه سال قبل تغییر چندانی نداشت، اما سود فصلی از ۱۸۲ میلیون دلار در فصل دوم ۲۰۲۴ به ۶۵ میلیون دلار در فصل دوم ۲۰۲۵ کاهش یافت. هرچند درآمد شرکت در محدوده بالایی حفظ شد، سودآوری آن از اواخر سال ۲۰۲۴ روند نزولی پیدا کرد، اما در فصل دوم ۲۰۲۵ نشانه‌هایی از بهبود نسبت به فصل قبل مشاهده می‌شود. این افت سود عمدتا ناشی از نوسانات قیمت جهانی آلومینیوم (LME)، افزایش هزینه آلومینا و بار مالی ناشی از اجرای الزامات زیست‌محیطی اتحادیه اروپا (CBAM) و مالیات داخلی معاملات فلزات بحرین (DMTT) بود. با وجود این فشارها، شرکت آلبا طی دو سال گذشته سرمایه‌گذاری گسترده‌ای در توسعه زیرساخت‌های فنی و زیست‌محیطی انجام داده که اگرچه در کوتاه‌مدت با استهلاک و هزینه‌های تعمیر و نگهداری همراه بوده، اما اکنون وارد مرحله یکپارچه‌سازی مزایا شده است؛ به‌طوری‌که در گزارش چشم‌انداز شرکت تاکید شده که با بهبود قیمت جهانی آلومینیوم، تکمیل پروژه‌های جدید و افزایش بهره‌وری، حاشیه سود تا پایان ۲۰۲۵ روندی صعودی خواهد داشت.

در سال ۲۰۲۳، پروژه Power Station 5 – Block 4 با هدف افزایش بازده انرژی از ۴۸ درصد به حدود ۵۱ درصد آغاز شد و هم‌زمان پروژه Solar Farm برای تامین بخشی از برق مصرفی از انرژی خورشیدی و کاهش ردپای کربن کلید خورد.

در سال ۲۰۲۴، افزایش سود ناشی از رشد میانگین قیمت LME، کنترل هزینه‌های انرژی از طریق قرارداد ده‌ساله تامین گاز با Bapco Energies، کاهش هزینه‌های مالی و عرضه محصول جدید EternAl، آلیاژی با محتوای بازیافتی ۱۵ تا ۳۰ درصدی با هدف کاهش ردپای کربن بود.