بازگشت قدرتمند Hindalco؛ سودآوری فراتر از تولید

در سال ۲۰۲۲ باوجود رشد درآمد، سود Hindalco به دلیل جهش هزینه‌های انرژی و افزایش هزینه مواد اولیه در بخش تولید آلومینیوم، افت چشمگیری را تجربه کرد؛ درحالی‌که تولید مس این شرکت، کماکان سودآور بود. در ادامه، سال ۲۰۲۳ دوره بهبود سودآوری بود و علیرغم کاهش درآمد، سود شرکت در هر دو بخش اصلی رشد کرد.

سال ۲۰۲۴ بهترین عملکرد تولیدی پنج سال اخیر Hindalco بود و رشد تولید آلومینا و مس، علی‌رغم کاهش اندک عرضه آلومینیوم اولیه، جهش سود و افزایش درآمد را به دنبال داشت. سود شرکت با رشدی بسیار فراتر از تغییرات تولید، بازتاب‌دهنده تمرکز بر ارزش‌افزوده و مدیریت موثر هزینه‌ها بود. بررسی دوره ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ نشان می‌دهد Hindalco از مرحله بقا به سمت رشد در پی اصلاح ساختار و درنهایت بلوغ سودآوری حرکت کرده و با ثبت رشد پایدار درآمد و سود، وابستگی خود را از مقیاس تولید، به سمت بهره‌وری و محصولات سود ده تغییر داده است.

شرکت Hindalco Industries Limited که در ۱۵ دسامبر ۱۹۵۸ و به‌عنوان بخشی از گروه Aditya Birla Group تاسیس شد، با استقرار دفتر مرکزی خود در شهر بمبئی، جایگاهی برجسته در زنجیره جهانی تولید فلزات غیر آهنی به دست آورده است. این شرکت که یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان آلومینیوم و مس در هند و جهان محسوب می‌شود، از طریق یک زنجیره تولید کاملا یکپارچه شامل استخراج بوکسیت، پالایش آلومینا، ذوب آلومینیوم و همچنین تولید کاتد مس و فرآوری گسترده محصولات پایین‌دستی، توانسته نقش موثری در تامین نیازهای صنعتی و توسعه اقتصادی هند ایفا کند. نقطه عطف مهم در مسیر رشد Hindalco، تملک شرکت بین‌المللی Novelis در سال ۲۰۰۷ بود که این شرکت را به بزرگ‌ترین تولیدکننده محصولات نوردی آلومینیوم و یکی از پیشگامان جهانی در صنعت بازیافت آلومینیوم تبدیل کرد. این مجموعه ضمن تمرکز بر ارتقای بهره‌وری، کاهش هزینه انرژی و گسترش تولید محصولات با ارزش‌افزوده بالا، استراتژی‌های پایداری و توسعه سبز را به‌عنوان یکی از اصول بنیادین خود دنبال می‌کند و بر اساس روندهای موجود، همچنان به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در بازار فلزات غیر آهنی، مسیر توسعه جهانی، تنوع‌بخشی به سبد محصولات و تقویت رقابت‌پذیری صنعتی را با رویکردی هدف محور ادامه می‌دهد.

در نمودار ۱، سهم تولید هر یک از کالاهای موجود در سبد کالای شرکت Hindalco نشان داده شده است، این نمودار نشان می‌دهد ماهیت کسب‌وکار شرکت مبتنی بر مدلی است که از یک‌سو بر تولید حجم بالا و از سوی دیگر بر خلق ارزش‌افزوده از طریق محصولات پایین‌دست اتکا دارد و سبد کالای متنوع شرکت، بازتاب مستقیمی از استراتژی آن در کسب سود و ایجاد ارزش است.

بر اساس داده‌های سال ۲۰۲۴، آلومینا با سهم ۶۰ درصدی در جایگاه نخست در سبد محصولات این شرکت قرار دارد و پس از آن آلومینیوم اولیه با ۲۰ درصد، محصولات پایین‌دست آلومینیومی با سهم ۷ درصدی و در نهایت مس و مشتقات آن با حدود ۱۳ درصد از کل تولید جای می‌گیرند. هرچند آلومینا بیشترین سهم حجمی را به خود اختصاص می‌دهد، اما به دلیل حاشیه سود پایین، نقش اصلی در سودآوری شرکت نداشته و عمدتا به‌عنوان ماده اولیه در تولید آلومینیوم استفاده می‌شود؛ در مقابل، آلومینیوم اولیه و محصولات پایین‌دست آلومینوم با ارزش‌افزوده بالاتر، موتور اصلی درآمدزایی شرکت هستند و بخش مس نیز با ایفای نقش مکمل، هم به ایجاد درآمد و هم به ثبات سودآوری کمک می‌کند.

حجم تولید آلومینا، مس و آلومینیوم از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ در نمودار ۲ ترسیم شده و نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۰، تولید آلومینیوم اولیه به ۱.۲ میلیون تن رسید و توقف‌های اجباری ناشی از تعطیلی صنایع و کاهش تقاضا، فشار قابل‌توجهی بر واحدهای ذوب وارد کرد؛ هم‌زمان تولید کاتد مس با ثبت ۰.۳ میلیون تن، کاهش چشمگیری را تجربه کرد که ناشی از محدودیت‌های زنجیره تامین و توقف مصرف در صنایع الکترونیک و ساخت‌وساز بود. در نمودار ۳ تاثیر وقایع سال ۲۰۲۰ بر سود و درآمد شرکت به خوبی قابل مشاهده است؛ به‌طوری‌که در این سال تحت فشار جهانی کاهش قیمت فلزات، درآمد Hindalco برابر با ۱.۳ تریلیون روپیه و کمترین مقدار طی دوره ۵ ساله مورد بررسی است. سود قبل از کسر مالیات و استهلاک (EBITDA) برابر ۱۸۹ میلیارد روپیه بود که در آن بخش آلومینیوم با ۳۷.۵ میلیارد روپیه و بخش مس با ۱۲.۸ میلیارد روپیه، سهم متفاوتی از سودآوری داشتند. با وجود این شرایط، شرکت توانست زنجیره تولید را فعال نگه دارد و پایه‌ای برای دوران بهبود پس از بحران ایجاد کند؛ ازاین‌رو سال ۲۰۲۰ را باید سال ثبات حداقلی، کنترل هزینه و مدیریت بحران دانست.

در سال ۲۰۲۱، با کاهش محدودیت‌های همه‌گیری و بازگشت تقاضای جهانی، Hindalco جهش قابل‌توجهی را تجربه کرد؛ تولید آلومینا اندکی کاهش یافت اما تولید آلومینیوم اولیه با رسیدن به ۱.۳ میلیون تن معادل ۵.۳ درصد رشد و تولید کاتد مس با ۳۵۹ هزار تن معادل رشد ۳۷ درصدی، یکی از بزرگ‌ترین جهش‌های سالانه را رقم زد. درآمد سال ۲۰۲۱ با رشد ۴۷.۸ درصدی به ۱.۹۵ تریلیون روپیه رسید و افزایش بیش از ۴۵ درصدی قیمت جهانی آلومینیوم، سود را با رشد ۵۹ درصدی به ۳۰۰ میلیارد روپیه رساند؛ سود بخش آلومینیوم با جهش ۲۴۳ درصدی به ۱۲۸.۸ میلیارد روپیه نشان داد که رشد ارزش محصولات، عامل اصلی بهبود سود بود. از همین رو، سال ۲۰۲۱ را می‌توان سال بازگشت رشد و جهش سود عملیاتی دانست.

سودآوری در سال ۲۰۲۲ روندی نزولی داشت و این در حالی است که از نظر تولیدی شرکت شاهد رشد در هر سه محصول کلیدی بود؛ تولید آلومینا با رشد ۳۲ درصدی به ۳.۵ میلیون تن، آلومینیوم اولیه با افزایش ۲.۱ درصدی به ۱.۳ میلیون تن و کاتد مس با رشد ۱۳.۳ درصدی به ۰.۴ میلیون تن رسیدند. در سال ۲۰۲۲ تناقض عملکرد شرکت Hindalco زمانی نمایان شد که با وجود رشد ۱۴.۵ درصدی درآمد و رسیدن آن به ۲.۲ تریلیون روپیه، سود شرکت با کاهش قابل‌توجه ۱۹.۷ درصدی به ۲۴۱.۳ میلیارد روپیه افت کرد. دلیل این افت قابل‌توجه، افزایش شدید هزینه‌های انرژی و مواد اولیه در پی بحران انرژی و جنگ روسیه و اوکراین بود که موجب شد رشد حجم تولید نه‌تنها سودآوری ایجاد نکند، بلکه فشار مالی نیز افزایش یابد. در همین سال، به واسطه انرژی‌بر بودن صنعت آلومینیوم، سود بخش آلومینیوم با کاهش ۲۹.۹ درصدی به ۹۰.۳ میلیارد روپیه رسید؛ در حالی که سود بخش مس برخلاف این روند و با رشدی ۶۲ درصدی به ۲۲.۵ میلیارد روپیه افزایش یافت.

سال ۲۰۲۳ را برای Hindalco می‎توان دوران ارتقای بهره‌وری معرفی کرد. در این سال تولید آلومینا با رشد حدود چهار درصدی به ۳.۷ میلیون تن و تولید آلومینیوم اولیه با افزایشی نزدیک به ۰.۶ درصد به ۱.۳ میلیون تن رسید. در مقابل، تولید کاتد مس با کاهش ۹.۵ درصدی به ۰.۳۷ میلیون تن افت کرد که عمدتا ناشی از انجام تعمیرات بود. با وجود این تغییرات، درآمد شرکت در سال ۲۰۲۳ با کاهش حدود ۳.۲ درصدی به ۲.۲ تریلیون روپیه رسید؛ اما سود با رشدی نزدیک به ۶.۶ درصد به ۲۵۷.۲ میلیارد روپیه افزایش یافت. سود بخش آلومینیوم در این سال با رشد ۷.۸ درصدی به ۹۷.۳ میلیارد روپیه و سود بخش مس با افزایش حدود ۱۶ درصدی به ۲۶.۱ میلیارد روپیه رسید که به‌ویژه در بخش مس، با وجود کاهش تولید، بیانگر بهبود کارایی قیمت‌گذاری و کنترل هزینه‌ها بود. این روند کلی نشان داد که Hindalco حتی در شرایط کاهش حجم، توانسته با تمرکز بر محصولات با ارزش‌افزوده بالاتر و افزایش بهره‌وری، سوددهی خود را ارتقا دهد.

سال ۲۰۲۴ بهترین عملکرد تولیدی پنج سال اخیر را برای Hindalco رقم زد. تولید آلومینا با رشد ۵.۳ درصدی به ۳.۸۶ میلیون تن و تولید کاتد مس با افزایش ۹.۲ درصدی به ۴۰۲ هزار تن رسید؛ هرچند تولید آلومینیوم اولیه با کاهش حدود ۰.۶ درصدی به ۱.۳۲ میلیون تن افت کرد. با وجود این الگوی متفاوت تولید، سود شرکت رشد بسیار قابل‌توجهی را تجربه کرد؛ درآمد شرکت در سال ۲۰۲۴ به ۲.۴ تریلیون روپیه رسید که رشدی معادل ۱۰.۴ درصد را نشان می‌دهد؛ در حالی که سود با جهش ۳۶.۶ درصدی به ۳۵۱.۶ میلیارد روپیه افزایش یافت. این رشد سود که بسیار فراتر از رشد تولید است، بازتابی از مدیریت بهینه هزینه‌ها و تمرکز بر فروش محصولات با ارزش‌افزوده بالا است.

در مجموع، عملکرد Hindalco طی سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که شرکت مسیر تحول از بقا به رشد سریع، سپس مواجهه با فشار حاشیه‌ای، اصلاح ساختار و نهایتا بلوغ سودآوری را طی کرده و موفق به ثبت نرخ رشد ۱۳ درصدی سوددهی و نرخ رشد ۱۴ درصدی درآمدزایی شده است؛ تحولاتی که عمدتا ناشی از عملکرد بخش‌های آلومینیوم و مس بوده و شرکت را از یک ساختار مبتنی بر مقیاس تولید به سمت تمرکز بر بهره‌وری، ترکیب محصول و ارزش‌افزوده بالا سوق داده و مسیر رشد آینده را بر پایه تولید پایدارتر و فناوری پیشرفته‌تر هموار ساخته است.

ماهیت کسب‌وکار شرکت مبتنی بر مدلی است که از یک‌سو بر تولید حجم بالا و از سوی دیگر بر خلق ارزش‌افزوده از طریق محصولات پایین‌دست اتکا دارد و سبد کالای متنوع شرکت، بازتاب مستقیمی از استراتژی آن در کسب سود و ایجاد ارزش است.

در سال ۲۰۲۲، سود شرکت با کاهش قابل‌توجه ۱۹.۷ درصدی به ۲۴۱.۳ میلیارد روپیه افت کرد. دلیل این افت قابل‌توجه، افزایش شدید هزینه‌های انرژی و مواد اولیه در پی بحران انرژی و جنگ روسیه و اوکراین بود که موجب شد رشد حجم تولید نه‌تنها سودآوری ایجاد نکند، بلکه فشار مالی نیز افزایش یابد.